8. Yargı Paketi, TBMM'ye sunuldu: İçeriğinde neler olacak?

Yargı hizmetlerinin etkinliğinin artırılmasına yönelik düzenlemeler içeren 8. Yargı Paketi, TBMM Başkanlığı'na sunuldu. Emekli bayram ikramiyesinin 2 bin liradan 3 bin liraya yükseltilmesine ilişkin düzenleme, TBMM Başkanlığına sunulan 8. Yargı Paketi'nde yer aldı.

YARGI PAKETİNDE NELER OLACAK?

Taslakta yer alan düzenlemeler şöyle:

• İnfaz süresine göre, yatarı bulunmayan mahkumiyetlerde de artık hapis cezası olacak.

• Suçlu, 1 ay hapis cezası almış olsa bile cezasının en az yüzde 40'nı yani 12 gününü cezaevinde geçirmesi gerekecek.

Böylece denetimli serbestlik, 1 yıl uygulanmak yerine cezayla orantılı olacak.

ADLİ PARA CEZALARINDA YENİ LİMİT

• Adli para cezalarında ön ödemenin taban limiti ise 30 liradan 100 liraya yükselecek ve üst sınır 500 lira olacak.

• Hapis cezasının para cezasına çevrilmesindeki miktar, 100 lira ile 500 lira arasındaki bir rakamın gün ile çarpımıyla belirlenecek.

• Doğrudan verilen adli para cezalarında kesinlik sınırı 3 bin TL’den 15 bin TL’ye çıkarılacak.

• İtiraz, istinaf ve temyiz kanun yollarına başvuru süreleri 7 günden 2 haftaya çıkarılacak.

• Hakaret suçunun sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi hali, uzlaştırma kapsamından çıkarılarak ön ödeme kapsamına alınacak. Ayrıca, şikâyete tabi olan hakaret suçunda şikâyet süresi 1 yılı geçmeyecek.

• Ağır ceza mahkemesinin tazminat istemlerine ilişkin verdiği kararlara karşı istinafa başvuru yapılabilecek. Bölge adliye mahkemesi tarafından bu konuda verilen kararlar kesin olacak.

SOYADI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK

• Mevcut durumda iki soyadı kullanabilen kadınlara, 1 Ocak 2024 tarihi itibarıyla soyadı değişikliği yapmama, yani sadece evlilik öncesindeki soyadını kullanma hakkı tanınacak.

• Ağır ceza mahkemesinin tazminat istemlerine ilişkin verdiği kararlara karşı istinafa başvuru yapılabilecek. Bölge adliye mahkemesi tarafından bu konuda verilen kararlar kesin olacak.

• Ceza hukuku kapsamındaki soruşturma ve kovuşturmalar ile özel hukuk ve idare hukukundaki yargılamaların makul sürede sonuçlandırılmadığı iddiasıyla yapılacak manevi tazminat talepleri Anayasa Mahkemesi (AYM) yerine, Tazminat Komisyonu’na yapılabilecek.

KIDEMLİYE SINAVSIZ ARABULUCULUK

• Mesleğinde 20 yıl kıdeme sahip hukukçular, sınavsız olarak arabulucu olabilecek.

• İcra ve İflas Kanunu ile Hukuk Muhakemeleri Kanununda değişiklik yapılarak, parasal sınırlarda yeniden değerleme oranında artırma yapılması sonucunda belirlenen miktarlarda bin TL’nin altı dikkate alınmayacak.

• Bölge adliye mahkemesinin kaldırma kararı üzerine ilk derece mahkemesince verilen kararlar ile Yargıtay’ın bozma kararı üzerine yeniden verilen kararlara karşı, ilk karar tarihinde geçerli olan parasal sınırlara göre istinaf ve temyize başvurulabilecek. 

BAKAN TUNÇ NE DEMİŞTİ?

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, yargı paketinin içeriğine dair açıklamalar yapmıştı. Tunç, ruhsatsız silah taşıma suçunda cezaların artırılacağını açıklamıştı.

AF TALEPLERİ

Bakan Yılmaz, cezaevinden af talepleriyle ilgili, "Şu anda gündemimizde böyle bir durum söz konusu değil" demişti. Yılmaz, disiplin affıyla ilgili de herhangi bir çalışma olmadığını söylemişti.

BOŞANMA DAVALARI

Boşanma davalarında da tazminat bölümünün ayrılması gerektiğini söyleyen Bakan Tunç, "Boşanmayı tazminat bölümünden ayırmakta fayda var. Kadın mağdur edilmeden denge gözetilmeli" değerlendirmesin bulunmuştu.

DENETİMLİ SERBESTLİK

Toplumda cezasızlık algısının yaygın olduğunu belirten Tunç, Sekizinci Yargı Paketi'nde bu duruma ilişkin düzenlemeler de bulunduğuna dikkati çekerek, şöyle devam etti:

"Bu algıyı ortadan kaldırmamız lazım. Düzensizlik algısını ortadan kaldıracak düzenlemelerimiz var. İki yıl ceza almışsa birisi, bir yıl sonra koşullu salıverme süresi dolar. Koşullu salıverme süresi bir yıl olduğunda denetimli serbestlik süresi de bir yıl, o zaman iki yıldan yatacak hiçbir ceza kalmaz. Dolayısıyla iki yıl ceza alan hiç cezaevinde kalmamış olur. Böyle bir durum da tabii özellikle cezası iki yılın altında, üç yılın altında suçlar bakımından 'suç işledi, yanına kar kaldı' şeklinde bir algı var. Burada yaptığımız düzenleme, bir yıllık maktu denetimli serbestlik yerine oran getirmek istiyoruz."

Yapılacak yeni düzenleme ile bir yıl ceza alan kişinin 6 aylık koşullu salıverme oranın sadece 5'te 1'lik kısmının denetimli serbestlik olmasını istediklerini belirten Tunç, "Yani bunun en az 5 ayını cezaevinde kalmış olsun diyoruz. Taslakta önerimiz bu. Tabii ki milletvekillerimizin takdirinde" diye konuşmuştu.

TEMYİZ SÜREÇLERİ

Yeni yargı paketinde temyiz sürelerine ilişkin düzenlemelerin de yer alacağına vurgu yapan Tunç, mevcut düzenlemede, iş, hukuk, ceza mahkemelerinde 7, 8, 15 gün gibi farklı temyiz, itiraz süreleri bulunduğunu hatırlattı. Adalet Bakanı Tunç, "Artık bu sorular da ortadan kalkmış olacak. Tek bir cevap olacak. İki hafta. Bütün davalarda itiraz ve temyizde süre iki hafta olacak. Diyoruz ki, tebliğden itibaren başlasın süre ve iki hafta içinde temyiz edebilsin" demişti.

Bakan Tunç ayrıca, yeni yargı paketiyle Anayasa Mahkemesinin (AYM) pilot kararı gereği, makul sürede yargılama yapılmadığı iddialarıyla ilgili başvurular için Tazminat Komisyonu kurulacağını da bildirdi.

Tunç, Anayasa Mahkemesinin iptal ettiği bazı usul düzenlemeleri olduğunu, buna ilişkin de yeni yargı paketinde çalışıldığını belirtti.