Maillerin vazgeçilmezi @ sembolünün gizli kalmış üç bin yıllık öyküsü!

Kaynak: Türkiye Gazetesi
- Güncelleme:
Maillerin vazgeçilmezi @ sembolünün gizli kalmış üç bin yıllık öyküsü!
E-posta, İnternet, Tarih, İletişim, Haber
Yaşam Haberleri  / Türkiye Gazetesi

Bugün mail adreslerimizin vazgeçilmez unsuru olarak hayatımızda yer eden @ sembolü, sosyal medya kullanıcı adlarımızda bile kendine yer buluyor. Dijital dünyada dijital kimliklerimizin bir parçası olan bu sembolün kökeni ise binlerce yıl önceye dayanıyor. İşte kendisini diğer klavye tuşlarından ayıran @ sembolünün gizemli hikayesi...

Klavye tuşlarına dikkatlice bakıldığında para birimi işaretlerini bir kenara bırakırsak belki de @ sembolünden daha çok önem taşıyan bir işaret yok. E-postaları birleştiriyor, kullanıcı adınızı vurguluyor. Büyük ihtimalle bugün bile milyonlarca insan tarafından kullanıldı. Peki @ nasıl bu kadar güçlü bir hale geldi? Görece çağdaş bir fenomen olarak görülebilir ama bu süslenmiş a harfinin hikayesi binlerce yıl geriye gidiyor, ulusal, kültürel ve dil engellerini aşıyor. 

Maillerinizin baş karakteri @sembolünün kökeni, Antik Yunan'a kadar dayanıyor. O dönem amfora adı verilen çömlek kaplar modaydı ve uzun, biçimli çömleğin boynunda iki tutma sapı yer alır. Tıpkı @ sembolü gibi... 

Maillerin vazgeçilmezi @ sembolünün gizli kalmış üç bin yıllık öyküsü! - 1. Resim

BASİT BİR ÖLÇÜ BİRİMİYDİ

Amforalar tahıl, zeytin yağı ve diğer malzemeleri depolamak için kullanılıyordu. Bu uygulama Akdeniz ve ötesinde yüzyıllar boyunca sürdü. Zaman geçtikçe amforalar standart bir ölçü birimi haline de geldi.

Öyle bir hale geldi ki "Tüccarlar çok sık 'Sana şu fiyattan, şu sayıda amfora satıyorum' bilgisini aktarmak zorundaydı" demeye başladı. Sonunda insanlar etrafına uzun bir kuyruk çizdikleri "a" harfini kullanıp, diğer harfleri yazmaktan vazgeçtiler.

4 Mayıs 1536'da Franscesco Lapi adlı bir tüccar Sevilla'dan Roma'ya giden bir mektup yazdı.

Mektupta bir amfora  70 ila 80 duka ifadesini belirtiyor ve amfora için @ işaretini kullanıyordu. @'in şimdikine benzer bir şekilde kullanıldığı ilk metin buydu.

Fakat bu işaretin en eski örneği bu değil. 1375'te Bulgaristan'da bulunan bir el yazmasında @ işareti görülebiliyor fakat belirli bir anlamı yok. "Amen" kelimesinin ilk harfini süslemek için kullanılıyor.

Yüzlerce yıl sonra artık amforalar kullanılmaz oldu ama muhasebeciler ve katipler hangi malın kaça satıldığını kaydetmek için @ işaretini kullanmaya devam etti.

Maillerin vazgeçilmezi @ sembolünün gizli kalmış üç bin yıllık öyküsü! - 2. Resim

İngiltere'deki Reading Üniversitesi'nden tipografya profesörü Gerry Leonidas "Bunun kökeni özellikle 19. Yüzyılda ABD'de yayılan daktilolarda" diyor.

Bunun nedeni de kısmen postayla sipariş edilen kataloglardaki patlamaydı. Bu kataloglar için çok fazla idari iş ve profesyonel daktilocular gerekiyordu.

Leonidas "Daktilolar insanların kötü el yazısına sahip olması riskini minimize etme ve ofis yönetiminin etkinliğini, tahmin edilebilirliğini artırma yoluydu" diyor. Daktilolar o kadar pahalı ve karmaşıktı ki 1 ya da 0 rakamları yoktu.

Yerine "O" ya da "I" harfleri giriliyordu. Fakat 1800'lü yılların sonuna doğru, "@" işareti daktilolara konacak kadar önemliydi.

"Daktilolar işletmelerle ve muhasebe süreçleriyle bağlantılı olduğu için @ işareti bütün farklı daktilo tiplerinde yerini aldı, çünkü bu kritik rolü üstleniyordu."

Bilgisayarlar ve klavyeler ortaya çıktığında da @ yerini kaybetmedi. Fakat bir muhasebeci değilseniz, öyle özellikle kullanışlı bir tuş da değildi.

Bu da internetin temellerini atan ABD hükümetinin projesi Arpanet'te çalışan bilgisayar mühendisi Ray Tomlinson sayesinde değişti. 

1971'DE O İLK E-POSTA

İnsanların birbirlerine mesaj yollamak isteyebileceğini düşünen Tomlinson, program kodunu yazarken, ağdaki belirli bir kişiye işaret edecek bir yönteme ihtiyaç duydu.

Klavyeye baktı ve kararını verdi. @ işaretini iş dünyası jargonundan çıkartıp, adresin tam ortasına koydu ve 1971'de ilk e-postayı yolladı.

İnternet ABD sınırlarını aşıp sonraki 50 yılda insanlık kültüründe hakim olurken, @ işareti de aynı yolculuğu yaşadı. Fakat sembol küresel düzeyde yayılırken, garip bir şey oldu. İşarete yeni isimler verilmeye başlandı.

Serenity Strull/
Serenity Strull

Bugün İtalyanlar @ işaretine "chiocciola" ya da "salyangoz" diyor. Benzerliği siz de görebilirsiniz.

İbranicede bazen bir tatlı olan "strudel" deniyor. Çekçede "zavináč", yani genelde tuzlu bir iç malzemeyle sarılan salamura ringa balığı.

Ruslar bazen "sobaka" yani "köpek" diyor. Çünkü gözlerinizi biraz kısarsanız, kıvrılıp yatmış bir köpeği andırıyor.

Belçikalı serbest yönetim danışmanı Nick Fransen "Bugünlerde herkes 'at' diyor. Son 25 yıldır birçok şey İngilizceleşti" şeklinde konuşuyor.

DİLLERE GÖRE FARKLI ANLAMLAR

Belçika, nerede doğduğunuza bağlı olarak Flamanca (bazen Belçika Hollandacası da deniliyor) Fransızca ya da Almanca konuşarak büyüyebileceğiniz bir ülke.

"Fakat birkaç gün önce, hiç İngilizce etkisi altında kalmamış yaşlı biriyle konuşuyordum ve hiç düşünmeden yeniden 'apenstaartje' demeye başladım. Apenstaartje, Hollandaca'da @ işaretinin klasik ismi ve "maymunun kuyruğu" anlamına geliyor. 

Leonidas "İngilizce'de özel bir ismi olmamasının nedeni son derece açık olması" diyor.

"Fakat insanlar bu sembolleri kendi dillerine adapte etmeye başladıkça, bunları hatırlamak için bir yönteme ihtiyaçları vardı. Biri size bir bilgisayar veriyor ve bakıyorsunuz ve sembolün adının ne olduğunu araştırmak yerine, neye benzediğini tanımlıyorsunuz. Yunanca'da biz 'küçük ördek yavrusu' deriz."

Tomlinson bir yandan bu sembolü kendi işi için kullanırken @ başka amaçlara da hizmet etti.

İspanya ve Portekiz'de @ işaretine "arroba" deniyor. Yine standart bir ağırlık ve ölçü birimi olan ve amforayla ilişkili bir kelime.

Fakat @ şu anda İspanyolcada cinsiyetsiz bir karakter olarak da kullanılıyor. İspanyolca da eril kelimeler "O", dişil kelimeler ise "A" harfiyle bitiyor. Yani "dostlar" gibi kelimeler yazarken daha kapsayıcı olmak için "amig@s" da yazabiliyorsunuz.

Leonidas "@ ile ilgili çok ilginç bir şey de ver ve bence müstesna bir durum. Sembolden sonra ne olduğu" diyor.

İsminizi yazarken, büyük harfleri kullanırsınız ve isminiz ve soyadınız arasında bir boşluk vardır. Fakat @ sembolü kullanıcı adı seçerken kendimiz hakkında düşündürüyor.

"Kendimiz için bize müstesna, tek bir kelime bulmalıyız. Bizi kimliğimizi nasıl sunduğumuz konusunda düşünmeye zorluyor."

Araştırmalar sizin de büyük olasılıkla deneyimlediğiniz bir duruma işaret ediyor: Kullanıcı adı seçmek duygusal açıdan ağır bir süreç olabilir.

Genelde insanlar kullanıcı adlarının kendilerine özgü olmasının dışında, doğru hissettirmesini, kendilerini temsil etmesini, kişilikleri ve kimlikleri hakkında bir şeyler ifade etmesini ister.

Kullanıcı adları kim olduğumuzu ifade etmek ya da gerçek kimliğimizden farklı bir internet kişiliği oluşturma amacıyla seçiliyor.

İnternet kültürü üzerine çalışan dil uzmanları, kullanıcı adlarının kişiliğimizle çok yakından bağlantılı olduğunu, kullanıcı adı değiştirmenin sanki çevrimdışı dünyada kendi adınızı ya da görünümünüzü değiştirmek gibi hissettirdiğini buldu.

İnternet dünyasının çoğu kısmında da @ sembolü çevrimiçi kişiliğinizden ayrılmaz hale geldi.

Kaynak: Türkiye Gazetesi
UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.
Sonraki Haber Yükleniyor...