1985 Ottawa baskını ve ASALA terörü

12 Mart 1985 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti'nin Ottawa'daki büyükelçiliğine yapılan terör saldırısında Kanadalı 1 güvenlik görevlisi hayatını kaybetti.

Ağır silahlarla donanmış Ermeni Devrimci Ordusu'na (ARA) bağlı üç Ermeni terörist yerel saatle 07.05'te Ottawa'daki Türk Büyükelçiliği'ne karşı saldırıya girişti. Baskın sırasında büyükelçiliği korumakla görevli Kanadalı özel güvenlik görevlisi 31 yaşındaki Claude Brunelle göğsüne giren iki mermiyle olay yerinde hayatını kaybetti. Silahlı 3 kişi ev yapımı güçlü bir patlayıcı ile dış kapıyı havaya uçurduktan sonra binaya girdi. Aralarında Büyükelçi Coşkun Kırca'nın eşi Bilge Kırca ve kızı Gülcan Kırca, büyükelçilik kavası, eşi ve üç çocuğu, aşçı Dursun Kılıç, eşi ve üç çocuğu ile büyükelçilik şöförünün de olduğu toplam 13 kişi rehin aldı.
Büyükelçi Coşkun Kırca ikinci kat penceresinden atlayarak kaçmayı başardı. Ancak atlama sırasında sağ bacağı, sağ kolu ve kalça kemiği kırılan Kırca, ağır yaralandı. Kanada polisi kısa sürede olaya müdahale etti. 4 saat sonra rehineler serbest bırakıldı ve teröristler teslim oldu.


İLK SALDIRI DEĞİLDİ
Bu baskın son üç yılda Ottawa'daki Türk diplomatik personeline yönelik gerçekleştirilen üçüncü saldırıydı. 8 Nisan 1982'de Türkiye'nin Ottawa Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri Kani Güngör, park halindeki aracının içinde uğradığı silahlı saldırıda ağır yaralandı. Aynı yıl 27 Ağustos'ta bu defa Askeri Ataşe Kurmay Albay Atilla Altıkat aracıyla büyükelçiliğe doğru yol alırken kırmızı ışıkta durduğu sırada yandaki araçtan inen kişinin açtığı ateş sonunda hayatını kaybetti.


SALDIRGANLARIN YARGILANMASI
Saldırganlar birinci dereceden cinayet, bir elçilik binasına saldırmak, yaşamı tehlikeye sokmak, özgürlüğü kısıtlamak, patlayıcı ve ateşli silah kullanmak gibi suçları içeren iddianame hazırlandı. Saldırganların avukatı Chahe Philippe Arslanian olayın siyasi bir eylem olduğunu belirtti. Bir yıl sonra mahkemeye çıkarılan sanıklar 25 yıldan önce salıverilmemek şartıyla ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Şubat 2005'te mahkûmlardan Kevork Marachelian'ın ailesini ziyaret etmesine izin verildi. 19 Şubat 2010'da Kevork Marachelian ve Ohannes Noubarian, iki ay sonra da Titizian tahliye edildi.
SALDIRI SONRASI KANADA
Türk büyükelçiliğine yapılan saldırı Kanada'yı uluslararası alanda zor duruma soktu. Kanada hükümetinin diğer ülkelerin diplomatik personelinin de talepleri sonucunda ülkedeki teröristlere dönük bakış açısı değişti; diplomatik personelin korunmasına yönelik ve güvenlik zaafiyetini ortadan kaldırmaya yönelik bir dizi önlem alındı.
Saldırı sırasında hayatını kaybeden Kanadalı güvenlik görevlisi Claude Brunelle Star of Courage nişanıyla ödüllendirildi.
ASALA TERÖR ÖRGÜTÜNÜN ŞEHİT ETTİĞİ DİPLOMATLARIMIZ
Türk vatandaşlarına yönelik ermeni terör saldırıları, 1973 yılında başladı.
- 27 Ocak 1973, Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Mehmet Baydar ve Konsolos Bahadır Dermir, 78 yaşındaki Ermeni asıllı Amerikan vatandaşı Gurgen (Karakin) Yanikiyan tarafından şehit edildi.


Elinde bulunan Abdülhamit'e ait bir tabloyu Türkiye'ye armağan etmek istediğini bildirerek, Baydar ve Demir'i Santa Barbara'daki Baltimore Oteline davet eden Yanikiyan, iki diplomatı otelde silahla üzerlerine ateş açarak katletti. Cinayetten sonra tutuklanan ve müebbet hapis cezasına çarptırılan Yanikiyan, 31 Aralık 1984 tarihinde af ile serbest bırakıldı. Yanikiyan, serbest kaldıktan kısa bir süre sonra öldü.
Türk diplomatlara karşı ilk saldırı olarak nitelenen bu olay, daha sonra bir cinayetler zincirini başlattı.
- 22 Ekim 1975, Türkiye'nin Viyana Büyükelçisi Daniş Tunalıgil, büyükelçiliği basan 3 terörist tarafından şehit edildi.
- 20 Şubat 1975'de Beyrut'taki THY bürosu bombalandı. Olayı, Gizli Ermeni Ordusu Esir Yanikiyan Gurubu üstlendi. Olay yerine bırakılan mektupta, "Ermenilerin haklı davasında emperyalistlere karşı mücadele edileceği, eylemlerin Türkiye, İran ve ABD'yi hedef alacağı, bu bombalama eyleminin de bir başlangıç olduğu" bildirildi.
- 22 Ekim 1975 tarihinde, otomatik silahlı 3 kişi, Türkiye'nin Viyana Büyükelçiliği'ne girerek kapıdakileri etkisiz hale getirdikten sonra Büyükelçi'nin makam odasına girdiler. Burada Daniş Tunalıgil'e Türkçe, "Siz Sefir misiniz?" diye soran ve "Evet" yanıtını alan saldırganlar, Tunalıgil'i otomatik silahlarla taradılar. Tunalıgil, olay yerinde can verdi. 3 terörist, hızla binayı terkederek, bir otomobille uzaklaştılar.
- 24 Ekim 1975, Türkiye'nin Paris Büyükelçisi İsmail Erez ve makam şoförü Talip Yener, büyükelçilik yakınlarında katledildi. Büyükelçi Erez'in makam aracı, yerel saatle 13.30 sıralarında Büyükelçilik yakınındaki Seine Nehri üzerindeki Bir Hakeim Köprüsü'nde pusuya düşürüldü. İsmail Erez ve makam şoförü Talip Yener, otomatik silahlarla taranarak öldürüldü. Saldırıyı "Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları" adlı örgüt üstlendi.
- 16 Şubat 1976, Türkiye'nin Beyrut Büyükelçiliği Başkatibi Oktar Cirit, bir salonda otururken, Ermeni terörizminin kurbanı oldu. Saldırıyı ASALA üstlendi. ASALA ilk kez bu cinayetle adını ortaya attı.
- 9 Haziran 1977, Türkiye'nin Vatikan Büyükelçisi Taha Carım, büyükelçilik ikametgahının önünde iki teröristin açtığı ateş sonucu öldü. Saldırıyı bu kez "Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları" adlı örgüt üstlendi.
- 2 Haziran 1978, Türkiye'nin Madrit Büyükelçisi Zeki Kuneralp'in makam aracına 3 terörist tarafından ateş açıldı. Arabada bulunan büyükelçinin eşi Necla Kuneralp ile emekli büyükelçi Beşir Balcıoğlu, hayatlarını kaybettiler. Saldırıyı "Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları" adlı örgüt üstlendi. Bu olayda, ilk kez bir yabancı da Ermeni teröristlerin Türklere yönelik saldırısı sırasında öldü. Makam Şoförü İspanyol Atonyo Torres, teröristlerin kurşunlarına hedef oldu.
- 12 Ekim 1979, Hollanda'daki Türkiye Büyükelçisi Özdemir Benler'in oğlu Ahmet Benler, silahlı saldırı sonucu öldürüldü. Olayı bu kez hem "Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları" hem de ASALA ayrı ayrı üstlendi.
- 22 Aralık 1979, Türkiye'nin Paris Turizm Müşaviri Yılmaz Çolpan, bir teröristin saldırısı sonucu katledildi. Bu olay, Ermeni terörizminin Paris'teki ikinci saldırısı oldu. Olaydan sonra haber ajanslarına telefon eden bir kişi, Roma, Madrit ve Paris'teki eylemlerden "Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları" adlı örgütün sorumlu olduğunu bildirerek, "Türk Hükümeti Ermenilere hak tanımadığı için Avrupa'daki Türk diplomatlarını öldürüyoruz" dedi.


- 31 Temmuz 1980, Türkiye'nin Atina Büyükelçiliği İdari Ataşesi Galip Özmen ile 14 yaşındaki kızı Neslihan Özmen, bir teröristin silahlı saldırısı sonucu katledildiler. Galip Özmen'in eşi Sevil Özmen ve oğulları Kaan Özmen olaydan yaralı olarak kurtuldular. Saldırıyı bu kez ASALA üstlendi.
- 17 Aralık 1980, Türkiye'nin Avustralya Başkonsolosu Şarık Arıyak ile koruma görevlisi Engin Sever, Ermeni terörizminin kurbanı oldular.
- 1980 yılında ayrıca;
- 6 Şubat'ta Türkiye'nin İsviçre Büyükelçisi Doğan Türkmen, Bern'de uğradığı saldırıdan yara almadan kurtuldu.
- 17 Nisan'da Türkiye'nin Vatikan Büyükelçisi Vecdi Türel'in makam aracına ateş açıldı. Türel ve koruma görevlisi Tahsin Güvenç saldırıdan yaralı olarak kurtuldular.
- 26 Eylül'de Türkiye'nin Paris Büyükelçiliği Basın Danışmanı Selçuk Bakkalbaşı, uğradığı silahlı saldırıda yaralandı.
- 4 Mart 1981, Türkiye'nin Paris Büyükelçiliği Çalışma Ataşesi Reşat Moralı ile din görevlisi Tecelli Arı, Çalışma Ataşeliği'nden çıkıp arabaya binecekleri sırada 2 teröristin saldırısına uğradılar. Moralı saldırı sırasında hayatını kaybederken, din görevlisi Arı, ağır yaralı olarak kaldırıldığı hastanede öldü. Saldırıyı ASALA üstlendi. Bu olay ile Ermeni terörizminin, Paris'teki üçüncü katliamı oldu. Türkiye, Türk diplomatlarını etkin bir şekilde korumadığı için Fransa'ya protesto notası verdi.
- 9 Haziran 1981, Türkiye'nin Cenevre Başkonsolosluğu Sözleşmeli Sekreteri Mehmet Savaş Yergüz, evine gitmek üzere konsolosluktan ayrıldıktan hemen sonra uğradığı silahlı saldırıda hayatını kaybetti. Saldırıyı ASALA üstlendi. Olaydan sonra yakalanan Lübnan uyruklu Ermeni terörist Mardiros Camgozyan, 15 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı.
- 24 Eylül 1981, Türkiye'nin Paris Başkonsolosluğu ile Kültür Ataşeliği'nin bulunduğu binayı işgal eden 4 ermeni terörist, 56 Türk görevli ve vatandaşı rehin aldı. Teröristler, kendilerine müdahale etmek isteyen güvenlik görevlisi Cemal Özen'i öldürdüler, Başkonsolos Kaya İnal'ı yaraladılar. Ermeni teröristler, Türkiye'de siyasi tutuklu 12 kişinin salınarak Paris'e getirilmesini istediler. İsteklerinin kabul edilmeyeceğini anlayan teröristler 15 saat sonra polise teslim oldular. Türkiye, Fransa'yı bir kez daha uyarırken, Fransa da saldırıyı kınadı. Olayı ASALA üstlendi. Saldırıyı gerçekleştiren 4 ermeni terörist, Vasken Sakosesliyan, Kevork Abraham Gözliyan, Aram Avedis Basmaciyan ve Agop Abraham Turfanyan, 31 Ocak 1984'de Fransa'da 7'şer yıl hapis cezasına çarptırıldılar. Mahkemenin sonucu Türkiye'de büyük tepkiyle karşılandı.
- 1981 yılında ayrıca;
- 2 Nisan'da Türkiye'nin Kopenhag Çalışma Ataşesi Cavit Demir, oturduğu apartmanın asansöründe uğradığı silahlı saldırıdan yaralı olarak kurtuldu.
- 25 Ekim'de Türkiye'nin Roma Büyükelçiliği İkinci Katibi Gökberk Ergenekon, yolda yürürken saldırıya uğradı. Ergenekon, olaydan hafif yaralarla kurtuldu.
- 28 Ocak 1982, Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan öldürüldü. Arıkan'ın katili Taşnak militanı Hampig Sasunyan, müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
- 5 Mayıs 1982, Türkiye'nin Boston Fahri Başkonsolosu Orhan Gündüz, uğradığı silahlı saldırıda öldü.
- 7 Haziran 1982, Türkiye'nin Lizbon Büyükelçiliği İdari Ataşesi Erkut Akbay otomobilinde uğradığı silahlı saldırıda öldü. Otomobilde bulunan eşi Nadide AKBAY, yaralı olarak kaldırıldığı hastanede bir süre sonra hayatını kaybetti.
- 27 Ağustos 1982, Türkiye'nin Ottowa Büyükelçiliği Askeri Ataşesi Atilla Altıkat, silahlı saldırı sonucu öldü.
- 9 Eylül 1982, Türkiye'nin Burgaz Başkonsolosluğu İdari Ataşesi Bora Süelkan katledildi.
- 1982 yılında ayrıca;
- 8 Nisan'daTürkiye'nin Ottawa Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri Kani güngör, uğradığı silahlı saldırıda yaralandı.
- 21 Temmuz'da Türkiye'nin Rotterdam Başkonsolosu Kemal Demirer'e konutu önünde silahlı saldırı düzenlendi. Demirer, olaydan yara almadan kurtulurken, saldırgan yaralı olarak yakalandı.
- 7 Ağustos'da ASALA'ya bağlı 2 terörist Ankara Esenboğa Havalimanında düzenlediği silahlı baskında 8 kişi öldü, 72 kişi yaralandı. Bu, Ermeni terörizminin Türkiye'deki ilk eylemi oldu.


- 9 Mart 1983, Türkiye'nin Belgrad Büyükelçisi Galip Balkar'a 2 terörist tarafından 9 Mart'ta silahlı saldırı düzenlendi. Olayda ağır yaralanan Balkar, 11 Mart'ta hayatını kaybetti. Olayda, bir Yugoslav öğrenci de öldü. Saldırıyı yapan Kirkor Levonyan ile Raffi Aleksandr, olaydan tam bir yıl sonra 9 Mart 1984'de 20'şer yıl ağır hapis cezasına çarptırıldılar.
- 14 Temmuz 1983, Türkiye'nin Brüksel Büyükelçiliği İdari Ataşesi Dursun Aksoy, ermeni teröristlerce katledildi.
- 27 Temmuz 1983, Türkiye'nin Lizbon Büyükelçiliği, 5 Ermeni terörist tarafından basıldı ve bina içindekiler rehin alındı. Baskın sırasında büyükelçilik Müsteşarı Yurtsev Mıhçıoğlu'nun eşi Cahide Mıhçıoğlu hayatını kaybetti. Portekiz polisi, düzenlediği operasyonla rehineleri kurtardı, 5 teröristi de öldürdü. Saldırıyı, "Ermeni Devrimci Ordusu" adlı örgüt üstlendi. Örgüt, teröristlerin öldürülmesi nedeniyle Portekiz Başbakanı Mario Soarez'i ölümle tehdit etti.
- 1983 yılında ayrıca;
- 16 Haziran'da İstanbul Kapalıçarşı'da bir terörist tarafından halkın üzerine ateş açıldı. Olayda 2 kişi öldü, 21 kişi de yaralandı. Saldırgan, olay yerinde öldürüldü. Olayı bir ermeni teröristin yaptığı anlaşıldı.
- 15 Temmuz'da THY'nin Paris Orly havalimanındaki bürosu önünde bomba patladı. Olayda, 2'si Türk, 4'ü Fransız, 1'i Amerikalı, 1'i de İsveçli olmak üzere 8 kişi öldü, 28'i Türk, 63 kişi de yaralandı. Bu olay tarihe "Orly Katliamı" olarak geçti.
- 28 Nisan 1984, Türkiye'nin Tahran Büyükelçiliği Sekreteri Şadiye Yönder'in eşi, İran ile Türkiye arasında ticaret yapan işadamı Işık Yönder, bir ASALA militanı tarafından öldürüldü.
- 20 Haziran 1984, Türkiye'nin Viyana Büyükelçiliği Çalışma Ataşesi Erdoğan Özen, otomobiline yerleştirilen bombanın patlaması sonucu öldü. Olayı, "Ermeni Devrimci Ordusu" adlı örgüt üstlendi.
- 19 Kasım 1984, Türkiye'nin BM Temsilciliğinde görevli Evner Ergun, aracına yerleştirilen bombanın patlaması sonucu öldü. Bu olayı da, "Ermeni Devrimci Ordusu" adlı örgüt üstlendi.


- 1984 yılında ayrıca;
- 27 Mart'ta Türkiye'nin Tahran Büyükelçiliği Ticaret Müşavir Yardımcısı Işıl Ünel'in otomobiline bomba yerleştirmeye çalışan bir terörist, bombanın elinde patlaması sonucu öldü.
- 28 Mart'ta yine Tahran'da Büyükelçilik Başkatibi Hasan Servet Öktem ve Büyükelçilik Ataşe Yardımcısı İsmail Pamukçu, evlerinin önünde uğradıkları silahlı saldırıda yaralandılar.