Rus savunma sanayii şirketi Volna'nın yöneticisi Kızıl Meydan'da neden kendini ateşe verdi?

Rusya-Ukrayna Savaşı'nın neden olduğu baskılar ve katı sözleşme uygulamaları nedeniyle şirketi iflasın eşiğine gelen Rus savunma fabrikası Volna'nın yöneticisi Vladimir Arsenyev, Moskova'daki Kızıl Meydan'da üzerine benzin dökerek kendini ateşe verdi. Bir süre tedavi gören Arsenyev, yaptığı eylemle Rus savunma sanayisindeki üretim baskılarını ve ceza tehditlerini gözler önüne serdiğini öne sürdü.

Rusya'nın önde gelen savunma sanayii firmalarından Volna’nın yöneticisi, hükümetin katı üretim talepleri ve finansal baskıları nedeniyle şirketi iflasın eşiğine gelince kendini ateşe verdi.

75 yaşındaki bilim insanı Vladimir Arsenyev, tank mürettebatının kullandığı haberleşme cihazları için parça üreten Volna Merkezi Bilimsel Araştırma Enstitüsü'nün başında bulunuyor. Arsenyev, Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle birlikte savunma siparişlerine boğulan şirketinin, kendisini kısa sürede içinde büyük bir çıkmaz içinde bulduğunu söyledi. Arsenyev, Reuters'a verdiği röportajda, Savunma Bakanlığı tarafından belirlenen fiyatlarla, rekor hızda üretim yapmak ve katı teslim tarihlerine uymak zorunda kaldığını anlattı.

"HAPİS TEHDİDİ İLE ÜRETİM"

Reuters’ın bildirdiğine göre Rus hükümeti, Sovyet lideri Josef Stalin'in uygulamalarını hatırlatarak, sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmeyen savunma üreticilerini hapis cezasıyla tehdit ediyor. Bu baskılar altında, Arsenyev'in fabrikası 2023 baharında üretim takviminin gerisinde kaldı ve şirket yöneticileri arasında anlaşmazlıklar baş gösterdi. Şirketin azınlık hissedarı Sergei Mosiyenko, gecikmeleri görerek durumu yetkililere bildirdi ve "Savunma Bakanlığı müşteridir, her zaman haklıdır" dedi.

Kendini ateşe verme eylemini 26 Temmuz 2024'te, şirketin iflasın eşiğine gelmesi üzerine gerçekleştiren Arsenyev, aylarca hastanede ağır yanıklar nedeniyle tedavi gördü. Hastaneden konuşan Arsenyev, siparişleri yetiştirdiğini, ancak kendisini itibarsızlaştırmaya çalışan kişilerin asılsız şikayetlerde bulunduğunu öne sürdü.

RUS SAVUNMA SANAYİİNDEKİ BÜYÜK BASKI

Diğer taraftan Arsenyev'in şirketi Volna'da yaşanan zorluklar, Rus savunma sanayisindeki genel baskıyı gözler önüne serdi. Rus mahkeme kararlarının analizine göre, Ukrayna savaşının başlamasından bu yana devlet savunma siparişlerini aksatmakla suçlanan en az 34 kişi hakkında cezai işlem başlatıldı. Bu kişiler arasında 11 şirket yöneticisi ve iki üst düzey yönetici de yer aldı.

Uzmanlar, Rusya'nın üretimini artırmasına rağmen sektörün verimsizlik ve yolsuzluktan muzdarip olduğunu belirtti. Kremlin'in Savunma Bakanlığı ve devlet savunma holdingi Rostec'i merkezileştiren ve katı kurallar getiren yaklaşımının ise şirketlerin inovasyon yeteneğine zarar verdiği ifade edildi.

Öte yandan, Savunma Bakanlığı, Volna’nın üretim sürecini otomatikleştirmesi nedeniyle maliyetlerin düştüğünü gerekçe göstererek, Luch’un Volna’ya ödeyeceği parayı neredeyse yarı yarıya düşürme kararı aldı. Bu karar, firmayı fon eksikliğiyle karşı karşıya bıraktı.

PROTESTO VE SONUÇLARI

Arsenyev, firmanın hesaplarının ödenmemiş vergiler nedeniyle dondurulduğunu, ücretlerin ödenemediğini ve iflasa yaklaştıklarını belirtti. Luch şirketi ise, Volna'nın parça tedarikinde geciktiğini ve bu yüzden askeriye ihtiyaç duyduğu haberleşme cihazlarını zamanında alamadığını iddia etti.

Diğer taraftan Arsenyev, Savunma Bakanlığı'nın fiyat indirimi kararını yargıya taşıdı. Luch'un açtığı bir davada karar veren bir yargıç, bakanlığın fiyat düşürme kararının Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonunun tedarik zincirine zarar verdiğine hükmetti. Yargıç, kararın "özellikle talep gören ürünlerin 2024 devlet savunma tedarik programının yerine getirilmemesine" yol açtığını yazdı.

Arsenyev, Kızıl Meydan'daki eyleminden sonra, hastaneden bile şirketinin finansal ve hukuki sorunlarını çözmeye çalıştığını, ancak başarılı olamadığını söyledi. Şirket şu an ayakta kalsa da küçülmek zorunda kaldı. Reuters’ın ifadesine göre, “yetkililerin protestoyu fark ettiğine dair tek işaret ise, Arsenyev'e "hassas bir konumda izinsiz gösteri düzenlemek suçundan para cezası kesilmesi” oldu.