Türkiye’nin karşı çıktığı GSI hattı yerle bir oldu! Yunanistan ve GKRY’de rüşvet ağı ifşa oldu
Doğu Akdeniz’i karıştıran “Great Sea Interconnector (GSI)” enerji hattı projesi skandala gömüldü. Türkiye’nin başından beri karşı çıktığı stratejik projede 164 milyon euroluk rüşvet zinciri ifşa edildi. Avrupa Kamu Savcılığı’nın soruşturma başlatmasıyla birlikte Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nde yolsuzluk iddiaları ortalığı karıştırdı.
Güney Kıbrıs ile Yunanistan arasında deniz altı elektrik bağlantısını öngören “Great Sea Interconnector (GSI)” projesi üzerinden kriz çıktı. Türkiye’nin karşı çıktığı stratejik enerji hattı, Rum tarafındaki fikir ayrılıkları ve ekonomik çekinceler nedeniyle çıkmaza girdi.
Atina, projeyi sürdürülemez olarak gören Rum Maliye Bakanı’na tepki gösterirken, Yunan basını Bakan Keravnos'un açıklamalarının Ankara’da memnuniyetle karşılandığını yazdı.
PROJEYE 'SÜRDÜRÜLEMEZ' DAMGASI: ATİNA TEPKİ GÖSTERDİ
Girit Adası'ndan Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne (GKRY), oradan da İsrail’e kadar uzanması planlanan deniz altı kablolu elektrik bağlantısı projesi, Rum Maliye Bakanı Makis Keravnos’un çıkışıyla sarsıldı. Keravnos, projenin mevcut raporlar ışığında ekonomik olarak “sürdürülemez” olduğunu açıkladı.
Yunanistan hükümeti, Güney Kıbrıs’tan projeye yönelik net bir pozisyon almasını isterken, Rum tarafındaki dağınık söylemler gerilimi artırdı.
LEFKOŞA'DA FİKİR AYRILIĞI!
Enerji Bakanı Yorgos Papanastasiu projeye destek verirken, Keravnos’un aksi yöndeki açıklamaları Rum hükümetinde ciddi bir fikir ayrılığı olduğunu gözler önüne serdi. Rum lider Nikos Hristodulidis projeye destek verdiğini açıkladı ancak somut adım atmaması eleştiri konusu oldu.
Alithia gazetesine göre, Hristodulidis’in açıklamaları ile eylemleri birbiriyle çelişiyor. Bu durum Yunan hükümetinde hoşnutsuzluğa yol açtı.
25 MİLYON EUROLUK ÖDEME KRİZİ
Güney Kıbrıs’ın Yunanistan Bağımsız Elektrik İletim Operatörü ADMIE’ye ödemesi gereken 25 milyon euroluk katkıyı geciktirmesi, Atina’nın tepkisini büyüttü. Hristodulidis, ADMIE’nin söz verdiği yükümlülükleri yerine getirmediği sürece herhangi bir ödeme yapılmayacağını söyledi.
Ancak detay verilmedi. Bu durum, Lefkoşa’nın projeye ilişkin tutumunu daha da muğlak hale getirdi.
YUNAN HÜKÜMETİNDEN ÜST ÜSTE UYARILAR
Yunanistan Başbakan Yardımcısı Kostis Hatzidakis, Güney Kıbrıs’ı pozisyonunu netleştirmeye çağırdı. Hükümet Sözcüsü Pavlos Marinakis ise “GSI projesinin maliyetinin tamamını Yunan vergi mükellefleri üstlenemez” diyerek Atina’nın tavrını sertleştirdi.
"TÜRKİYE SESSİZ, AMA MEMNUN"
Yunan Sky TV’nin İstanbul muhabiri Manolis Kostidis’e göre, Rum Maliye Bakanı'nın çıkışı Ankara’da memnuniyetle karşılandı. Yunan basını, krizin Türkiye’nin lehine olduğunu ve projenin durması durumunda Ankara’nın Doğu Akdeniz’de daha serbest hareket edebileceğini yazdı.
Türkiye, söz konusu hattın kendi deniz yetki alanlarını ihlal ettiğini savunuyor ve projeye başından beri karşı çıkıyor.
AVRUPA DA PROJEYİ MERCEK ALTINA ALDI
GSI krizinin etkileri yalnızca Atina-Lefkoşa hattıyla sınırlı kalmadı. Avrupa Kamu Savcılığı, Kıbrıs-Girit hattı ile ilgili muhtemel usulsüzlükler nedeniyle soruşturma başlattı.
'GECİKME YOK' AÇIKLAMASI GERİLİMİ DÜŞÜRMEDİ
ADMIE, projenin ilerlediğini ve kabloları üreten Nexans şirketinin çalışmalarına devam ettiğini duyurdu. Ancak bu açıklama, taraflar arasındaki siyasi krizi yatıştırmaya yetmedi.
AB FONLARI RÜŞVET OLARAK DAĞITILMIŞ
Öte yandan Yunanistan, Avrupa Cumhuriyet Savcılığı’na yapılan resmi şikayette, GSI projesi için bugüne kadar harcanan 164 milyon 500 bin Euro’nun kötüye kullanıldığı iddia edildi. Şikayet dosyasında, yatırımcılar aracılığıyla projeyle ilgisi olmayan üçüncü taraflara rüşvet verildiği belirtildi.
RÜŞVET AĞI YUNANİSTAN VE GÜNEY KIBRIS'TA MI KURULDU?
Soruşturma kapsamında 657 milyon Euro’luk toplam fonun 164,5 milyon Euro’sunun Yunanistan ve GKRY’de rüşvet olarak dağıtıldığı ileri sürüldü. Avrupa Kamu Savcılığı, söz konusu skandalla ilgili olarak Yunanistan ve GKRY Başsavcılıkları ile emniyet birimlerini bilgilendirdi.
AVRUPA'DAN SESSİZLİK: YORUM YAPAMAYIZ
Avrupa Kamu Savcılığı Görevlisi Paula Telo Alves, “Soruşturmanın sonucunu tehlikeye atmamak için ayrıntılar kamuoyuyla paylaşılamaz” açıklamasında bulundu.
Avrupa Komisyonu Enerji Sözcüsü Anna Kaisa Itkonen ise, “Avrupa Kamu Savcılığı'nın başlattığı soruşturmanın farkındayız ve bu konuda herhangi bir yorumumuz yok” dedi.
PROJEYE BİR DARBE DAHA: TÜRKİYE'YE STRATEJİK AVANTAJ SAĞLADI
Skandal, projeye yönelik zaten devam eden siyasi ve ekonomik krizle birleşince, GSI hattının geleceğini iyice belirsizleştirdi. Yunanistan ile Güney Kıbrıs arasında fikir ayrılıkları ve ödenmeyen katkı payları nedeniyle yaşanan gerilim, şimdi de AB fonlarının yolsuzlukla ilişkilendirilmesiyle daha derin bir boyut kazandı.
GKRY'NİN MEB HAKKI YOK
GKRY, adanın tamamını temsil ettiğini iddia ederek kendi MEB'ini ilan etmiş ve bu alan üzerinde hak iddia etmeye başlamıştı. Ancak uluslararası hukuk çerçevesinde, GKRY’nin adanın tamamını temsil etme yetkisi yok. Buna rağmen, Rum yönetimi, Exxon Mobil’in 5 ve 10’uncu parsellerde sondaj yapmasını talep ederek enerji hakları konusunda ısrarcı oluyor. Exxon Mobil, 2021’de bu bölgede sismik araştırmalar yapmış ve 24 Aralık itibarıyla sondaj çalışmalarına başlamıştı. GKRY tarafından ilan edilen NAVTEX kapsamında yürütülen sondaj çalışmaları, Türkiye’nin kıta sahanlığı sınırlarıyla çakışan bölgelerde gerçekleştiriliyor. Çalışmaların ise 24 Şubat 2025’te sonlandırılması bekleniyor.
'da Takip Edin!
