13.8 milyar yıl ömre sahip ve 190 dereceye dayanaklı: Veriler sonsuza kadar kaybolmayacak

SPhotonix adlı bir İngiliz şirket, madeni para büyüklüğündeki tek bir diskte 360 terabayt veri depolayabilen ve 13.8 milyar yıl boyunca kalıcılığını koruyabilen "5 Boyutlu Cam Hafıza (5D Memory Crystal)" teknolojisini tanıttı. Özellikle banka kayıtları ve ulusal arşivler gibi uzun ömürlü ve az erişilen verilerin depolanması için tasarlanan cihaz, mevcut manyetik bant çözümlerinin yerini almayı hedefliyor ve önümüzdeki iki yıl içinde veri merkezlerinde kullanmaya başlanması planlanıyor.

İngiliz girişim SPhotonix, bilim kurgu filmlerini aratmayacak bir veri depolama çözümüyle teknoloji dünyasında heyecana neden oldu. Southampton Üniversitesi'ndeki araştırmalar tarafından 2024 yılında kurulan şirket, verilerin 13.8 milyar yıl, yani evrenin tahmini yaşına eşit bir süre, saklanabileceği iddiasıyla "5 Boyutlu Cam Hafıza" (5D Glass Storage) projesini duyurdu.

5 BOYUTLU DEPOLAMA ÇÖZÜMÜ

SPhotonix’in "5D hafıza kristali" adını verdiği bu çığır açan teknoloji, erimiş kuvars camını bir ortam olarak kullanıyor ve verileri nano ölçekte yazmak için femtosaniye lazerleri kullanıyor. Depolama çözümüne "5D" denmesinin sebebi, geleneksel üç boyutlu uzamsal koordinatlara (x, y, z) ek olarak, nano yapıların yönü ve yoğunluğunun da bilgi kodlamak için kullanılmasından ileri geliyor.

YALNIZCA BOZUK PARA BÜYÜKLÜĞÜNDE 360 TB VERİ SAKLIYOR

Diğer taraftan, bu teknoloji, kapasite ve dayanıklılık konusunda mevcut çözümleri gölgede bırakıyor. SPhotonix'e göre, tek bir 1,3 cm çapındaki cam diskte 360TB'a kadar veri depolanabiliyor. Ayrıca, harici bir hasar olmadığı takdirde verilerin 13.8 milyar yıl stabil kalabilmesi ve 190 derece gibi yüksek sıcaklıklarda bile silinmemesi bekleniyor.

MİCROSOFT'A MEYDAN OKUYOR

Diğer taraftan, cam hafıza teknolojisinin depolama için elektrik gerektirmemesi, onu gerçek anlamda "kalıcı" ve çevresel açıdan daha az zararlı bir çözüm haline getiriyor. Bu elektriksiz "fiziksel izolasyon" özelliği, fidye yazılımı saldırılarını etkin bir şekilde önleyerek Microsoft’un Project Silica gibi rakiplerine da doğrudan meydan okuyor.

HIZ ENGELİ VE YOL HARİTASI

Teknolojinin etkileyici kapasite ve uzun ömür vaatlerine rağmen, mevcut prototipin yazma hızı (yaklaşık 4MB/s) ve okuma hızı (yaklaşık 30MB/s) modern veri merkezleri için henüz yeterli değil. Ancak SPhotonix, bu sorunu aşmak için net bir  yol haritası belirledi. Şirket, üç ile dört yıl içinde sürekli okuma ve yazma hızlarını 500MB/s'ye çıkarmayı hedefliyor.

SPhotonix, ilk etapta maliyetli olan yazma cihazlarının (yaklaşık 30 bin dolar) ve okuma cihazlarının (yaklaşık 6 bin dolar) fiyatlarını düşürmeyi ve ilk okuma cihazlarını 18 ay içinde piyasaya sürmeyi planlıyor. Şirket, kapalı bir uçtan uca hizmet sunmak yerine, Arm ve NVIDIA'ya benzer şekilde teknoloji lisanslama iş modelini benimseyerek mevcut veri merkezi mimarilerine entegre olmayı amaçlıyor.

MANYETİK BANTLARIN SONU MU GELİYOR?

5D Cam Hafıza, uzun süreli saklanması gereken ancak sık erişilmeyen (soğuk veri) dosyalar pazarını hedefliyor. Bu pazarda halen yaygın olarak kullanılan manyetik bantların (LTO), sınırlı fiziksel ömrü (10-30 yıl) ve yüksek bakım maliyeti (sürekli sıcaklık/nem kontrolü ve düzenli kopyalama gereksinimi) bulunuyor. Cam depolamanın "Bir Kez Yaz, Sonsuza Kadar Oku" yeteneği, bakım maliyetlerini ve karbon ayak izini önemli ölçüde azaltma potansiyeli taşıyor. Eğer SPhotonix, 500MB/s hız hedefine ulaşabilirse, bu 360TB’lık cam diskler, insan medeniyeti için birer "zaman kapsülü" olma potansiyeline sahip.