Yunanistan duvara çarptı! SAFE çıkmazında AB, Türkiye’yi masada tutma kararı aldı

Avrupa savunmasının geleceğini belirleyecek SAFE fonunda dengeler bir anda değişti. Yunanistan’ın tüm itirazlarına rağmen Brüksel, Türkiye’yi süreçten dışlamayı reddederek Ankara’yı masada tutma kararı aldı.

Avrupa Birliği'nin 2030’a kadar savunma kapasitesini güçlendirmek için oluşturduğu 150 milyar euroluk SAFE fonunda ilk başvuru süresi gece yarısı sona erdi.

AB ülkeleri ulusal planlarını Brüksel’e iletirken, Türkiye’nin tam katılım için yaptığı resmi başvurunun Avrupa Komisyonu tarafından resmen bekletildi.

Türkiye’nin süreci kaçırdığı iddiaları ise Dışişleri bakanlığı kaynaklarına göre gerçeği yansıtmıyor.

SAFE FONUNDA TÜRKİYE'YE FREN: YAVAŞLATAN KİM?

SAFE, Avrupa’nın savunma alanında ortak tedarik, entegrasyon ve stratejik özerklik hedefleyen en büyük askeri finansman mekanizması olarak öne çıkıyor.

Türkiye, programa tam katılım için resmî başvurusunu yaptı. Ancak Avrupa Komisyonu, İngiltere ve Kanada ile yürüyen müzakereleri gerekçe göstererek Ankara ile görüşmeleri başlatmadı.

Komisyonun bu "bekle-gör" tavrında Yunanistan ve GKRY’nin açık itirazlarının etkili olduğu, Brüksel kulislerinde sıkça dile getiriliyor.

TÜRKİYE İLK DALGADA YOK AMA SÜREÇ BİTMEDİ

BBC Türkçe'ye konuşan Brüksel kaynaklarına göre 30 Kasım tarihi "ilk dalga" olarak görülüyor. Dolayısıyla Türkiye’nin bugün açıklanan listede yer almaması sürecin bittiği anlamına gelmiyor.

Ankara’nın başvurusu geçerli ve Komisyonun müzakere masasına çağırması durumunda Türkiye, üçüncü ülkeler için tanınan genişletilmiş haklardan da yararlanabilecek.

ANKARA'NIN HAMLESİ: "AB’Yİ KENDİ AYNASINDA GÖRMEK İSTEDİK"

Türkiye’nin başvurusunun farkında olarak yaptığı, Yunan vetosuna rağmen dosyayı Brüksel’e iletmesi diplomasi çevrelerinde şöyle yorumlanıyor:

"AB savunmasının geleceği gibi hayati bir konuda iki ülkenin ulusal çıkar dışına çıkmadığını göstermek istiyoruz."

ALMANYA’DAN TÜRKİYE’YE AÇIK DESTEK: JEOSTRATEJİK ORTAĞIMIZ

Berlin’den gelen açıklamalar Ankara’nın elini güçlendirdi.

Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, Fidan ile görüşmesinin ardından şu mesajı verdi:

"Türkiye bizim için jeostratejik bir ortaktır. SAFE’in önemli NATO ortaklarına da açılması gerektiğini düşünüyoruz."

Berlin, Ankara’nın Avrupa savunmasına katkı verebilecek kapasitede olduğunu açıkça belirten ülkeler arasında yer alıyor.

Fransa ise tereddütlü duruşunu koruyor ancak Yunanistan ve GKRY kadar sert itiraz ortaya koymuyor.

TÜRKİYE’NİN AVANTAJI: NATO STANDARDI ÜRETİM VE YÜKSEK KAPASİTE

Avrupa’da savunma projelerinin hızlanması hedeflenirken Türkiye’nin ileri teknoloji savunma üretim kapasitesinin AB için büyük bir fırsat olacağı Brüksel’de sık sık dile getirilmişti.

Türkiye’nin NATO standartlarında üretim yapması ve sistemlerinin ittifak ülkelerinde zaten kullanılmakta olması, müzakere masasında Ankara’nın en önemli kozu.

İNGİLTERE VE KANADA DA "İLK DALGA" DIŞINDA

Komisyon sözcüsü Thomas Renier, Türkiye ve Güney Kore’nin ilk tarihe yetişemeyeceğini doğruladı. Ancak bu durum, bu ülkelerin tamamen dışlandığı anlamına gelmiyor. İngiltere ve Kanada’nın dahi müzakereleri henüz sonuçlanmış değil.

YUNAN BASINI: "ATİNA ANKARA’NIN SAFE TUZAĞINA DÜŞTÜ"

Yunan basını, Türkiye’nin başvurusunu "stratejik hamle" olarak nitelerken Atina’nın baskı altında kaldığını yazdı. To Vima gazetesi, Almanya ve NATO'nun Atina üzerinde Türkiye lehine baskı kurduğunu öne sürdü.

TÜRKİYE NE BEKLİYOR?

Ankara, SAFE’e katılımın AB–Türkiye savunma sanayii ilişkilerinde yeni bir dönemin önünü açmasını hedefliyor.

Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Berlin’de şu ifadeyi kullanmıştı:

"Türkiye, stratejik hedef olarak Avrupa Birliği’ni görmektedir."

Son tablo: Türkiye dışlanmadı, süreç yeni başlıyor

SON DURUM

• Türkiye başvurusunu yaptı.
• Komisyon İngiltere ve Kanada’yı da bekleterek Türkiye dosyasını açmadı.
• Ankara masada kalmaya devam ediyor.
• Almanya, İtalya, İspanya ve Polonya Türkiye’nin dahil olmasını destekliyor.
• Yunanistan ve GKRY süreci zorlaştırıyor.

Başvuru takvimindeki "ilk dalga" geride kalsa da Türkiye için SAFE süreci kapanmış değil. Aksine, Avrupa savunmasının geleceği tartışılırken Ankara’nın dosyası Brüksel gündeminin sıcak başlıklarından biri olarak duruyor.