İlk milli helikopter müjdesi gündemde (11 Haziran 1997) — BİR ZAMANLAR TÜRKİYE
Milli bir helikopter yapma fikrinin Türk Silahlı Kuvvetlendirme Vakfı tarafından fiile geçmesi 90’ların en heyecanlandıran haberlerinden biri oldu. Milli savunma sanayiinin gelişmesi adına bir dönüm noktası yaşandı.
🔴BİR ZAMANLAR TÜRKİYE — Türkiye gazetesi, 55 yıllık yayın hayatında millî değerlerin ve savunma sanayiindeki kritik gelişmelerin en yakın şahitlerinden biri oldu. Yerli uçak ve helikopter projelerinden tank ve insansız hava aracı ihalelerine kadar atılan her adımı sayfalarına taşıdı. Gazetemiz bir yandan Türkiye’nin millî imkânlarla üretme çabalarını, diğer yandan da yabancı sermaye eliyle başlayan ama yıllarca uzayan projelerin de takipçisiydi
Türkiye gazetesinin yarım asırlık arşivindeki manşetler, TEKNOFEST coşkusunun yaşandığı bu günlerde çok daha büyük bir mana kazanıyor.
Yakın tarihin dönüm noktaları, bir zamanlar Türkiye’nin kendi gücüne yönelişinin ve teknoloji üretimindeki bağımsızlık hedefinin tarihi vesikaları olarak duruyor.
11 Haziran 1997 tarihli Türkiye gazetesi haberi milli helikopter müjdesini şöyle aktarıyordu:
MİLLÎ HELİKOPTERLER GELİYOR
Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı Genel Müdürü Emekli Korgeneral Gürhan Paker, her türlü teknolojik üstünlüğe haiz yerli yapım taarruz helikopterlerinin 2000 yılına kalmadan hazır hale geleceğini müjdeledi.
Yüzde yüz yerli uçak ve helikopter üretemediğimiz için hep boynu bükülen Türk milletini umutlu olmaya davet eden Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı’nın Genel Müdürü Emekli Korgeneral Gürhan Paker, en modern sistemlerle üretilecek olan Taarruz Helikopteri çalışmalarının son aşamaya geldiğini açıkladı. Diğer ülke helikopterlerinin sahip olduğu teknolojik üstünlüğe haiz taarruz helikopterlerinin 2000 yılına kalmadan hazır hale geleceğini belirten Emekli Korgeneral Paker, çalışmaları hakkında şunları söyledi:
“Taarruz helikopteriyle ilgili olarak kendi kuruluşlarımıza araştırma-geliştirme çalışmaları için ve özellikle de üretilecek olan helikopterin elektronik sistemlerinin birbiriyle uyumlu çalışması için kendi bünyemizdeki firmalara bu konuda talimat verdik. Bu helikopterleri bir kısım teknik teknolojiyi transfer etmek amacıyla büyük bir yüzdeyle Türkiye’de üreteceğiz. İnsanlarımız şuna inansın ki, 2000 yılına kalmadan ilk helikopterimiz hazır hale gelecek. Bundan sonra sırasıyla kargo, personel ve yük helikopterlerinin üretimine geçeceğiz. Türkiye çok gelişmiş teknolojiye sahip bir ülke. Her şeyi yapabilecek güçteyiz. Birlik beraberliğin olduğu yerde yapamayacağımız iş yoktur. Çok iyi yetişmiş elemanlarımız var. Bunların çok iyi değerlendirilmesi gereklidir.”
HABERLEŞME SİSTEMİ NETAŞ'TAN
Yüzde yüz yerli imkânlarla üretilecek olan millî helikopterlerimizin haberleşme sistemi, vakfa bağlı kuruluşlardan Netaş Fabrikası’nda imal edilecek.
Savunma sanayiimizin devlet tarafından desteklenmesi gerektiğini ifade eden Emekli Korgeneral Gürhan Paker, “Tüm kuruluşlarımız 1974’ten sonra milletimizin dişinden tırnağından artırarak bu günlere gelmiştir. Türkiye’nin en verimli çalışan kuruluşuyuz. Her şey daha modern, ileri bir Türkiye için. 10 yıl içerisinde 52 milyar lira olan Vakfın sermayesi, %80’ini Silahlı Kuvvetlere tahsis etmesine rağmen bugün 6 trilyona ulaşmıştır. ASELSAN, bütün helikopterlere takılacak olan hedef bulma, hedefi tespit etme sistemi olan ‘Flair Sistemi’nin teknolojisini 5 milyon 400 bin dolara Amerika’dan satın alarak bu sistemin üretimine başladı” dedi.
23-26 Eylül 1997 tarihleri arasında THK Türkkuşu Tesislerinde IDEF-97 “Uluslararası Savunma Sanayii ve Sivil Havacılık Fuarı Hedefleri” amaçlı bir fuar düzenleyeceklerini de sözlerine ekleyen Paker, 23 ülkeden 250’den fazla katılımcı firmanın iştirak edeceği bu fuarla Türkiye’nin daha iyi tanıtılmasının hedeflendiğini söyledi.
MİLLİ HELİKOPTER SANCISI
Maalesef beklenen helikopter projesi 2000’li yıllara yetişemedi.
Türkiye’nin ilk millî helikopteri T625 Gökbey oldu. İlk uçuşunu 6 Eylül 2018 tarihinde gerçekleştiren Gökbey, Türkiye’nin havacılık alanındaki en önemli bağımsızlık adımlarından biri olarak öne çıktı. Projede ana yüklenici ve üretici olarak TUSAŞ (Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.) görev aldı. Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB), devlet adına yürütme sorumluluğunu üstlenirken, TEI (TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş.) özellikle TS1400 millî turboşaft motorunun geliştirilmesi sürecinde rol oynadı. Başlangıçta helikopter yabancı menşeli LHTEC CTS800-4AT motoruyla uçtu, ancak asıl hedef tamamen millî motorla gökyüzüne çıkmaktı. Bu doğrultuda TS1400 motoru üzerinde çalışmalar sürüyor.
Türkiye, 2010’lu yıllarda T-129 ATAK helikopteriyle büyük bir adım atmıştı. “Millî taarruz helikopteri” olarak anılan ATAK, aslında İtalyan AgustaWestland firmasının A-129 Mangusta modelinin lisans altında geliştirilmiş derin bir modifikasyonuydu. Aviyonik, silah, görev bilgisayarı ve yazılım gibi birçok sistem Türkiye tarafından millîleştirilse de, gövde tasarımı ve motorlar yabancı kaldığı için ATAK tam anlamıyla millî değil, “ortak geliştirme” ürünü kabul edildi.
Gökbey’in farkı ise bu noktada ortaya çıkıyor. Helikopterin rotor, transmisyon, gövde ve aviyonikleri tamamen Türkiye’de tasarlandı. İlk uçuşunu yabancı motorla yapmasına rağmen, TS1400 millî motorun entegrasyonu ile tam bağımsızlığın sağlanması hedefleniyor. Bu nedenle, Türkiye’nin havacılık tarihindeki ilk gerçek “millî helikopter” Gökbey kabul ediliyor.
'da Takip Edin!
