Sekiz kişiye mezar olan uçağın rotası dikkat çekti: Son seferleri Girit ve Malta’ya

Ankara’dan Trablus’a gitmek üzere havalanan ve Haymana ilçesi yakınlarında düşen Libya askerî heyetini taşıyan özel jetin Türkiye’ye gelmeden önce Yunanistan’ın Girit Adası’ndan Malta’ya uçtuğu tespit edildi.

YEŞİM ERASLAN - Ankara’da önceki gün resmî temaslarda bulunan Libya Genelkurmay Başkanı ve askerî heyetini taşıyan uçağın, Esenboğa Havalimanı’ndan Trablus’a gitmek üzere havalandıktan bir süre sonra Haymana ilçesinde düşmesi, beraberinde birçok soruyu akıllara getirdi.

Esenboğa Havalimanı’ndan önceki gün akşam havalandıktan sonra hava kontrol merkezine 7700 kodu (acil durum-elektrik-hidrolik arızası) bildiren ve “acil iniş” talebinde bulunan Falcon 50 tipi jet, Haymana ilçesi Kesikkavak köyünde boş araziye düştü. İhbar üzerine bölgeye yönlendirilen güvenlik güçlerinin çalışmaları sonucu irtibatın kesilmesinden bir saat sonra yani 22.00 sıralarında uçağın enkazına ulaşıldı. Kazada, Libya Genelkurmay Başkanı Muhammed Ali Ahmed el-Haddad ve Kara Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Alfitory Jribil’in de aralarında bulunduğu, beşi Libya heyeti mensubu, üçü mürettebat olmak üzere sekiz kişi hayatını kaybetti. Üç kilometrekarelik bir alan olan enkaz bölgesinde 408 personel, 103 kara aracı ve yeri hava aracı arama tarama çalışmaları yaparken, İHA’lar ile bölgeden anlık görüntü aktarımı sağlandı.

KARAKUTU BULUNDU

Gece boyu devam eden arama çalışmaları sonucunda saat 02.45’te uçağa ait ses kayıt cihazı, saat 03.20’de ise karakutu bulundu. Kaza sonrası Libya’dan gelen heyet, enkaz alanında incelemelerde bulundu. Toplanan deliller, Libya makamlarına teslim edilecek ve burada incelemeye alınacak.

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı kaza için dört savcı görevlendirirken düşen uçağın son bir haftadaki yoğun uçuş rotası dikkat çekti. 9H-DFS tescilli özel jetin Türkiye’nin Libya ile deniz yetki anlaşması imzalamasından dolayı rahatsızlık duyan Yunanistan üzerinden gerçekleştirdiği seferleri öne çıktı. Düşen Falcon 50 tipi jetin uçuş kayıtları incelendiğinde, 15 Aralık’ta Belçika’nın başkenti Brüksel’den Libya - Zintan’a, 16 Aralık’ta Mısır-Marsa Alam’dan Birleşik Arap Emîrlikleri (BAE) - Bateen’e, 18 Aralık’ta BAE - Abu Dabi’den Suudi Arabistan - Burdayh’a, 20 Aralık’ta Yunanistan - Girit Adası’ndan Malta’ya, 22 Aralık’ta Malta’dan Libya - Trablus’a uçuşlar gerçekleştirdiği tespit edildi.

DIŞARIDAN MÜDAHALE Mİ OLDU?

Kazayı değerlendiren uzmanlar, pilotun kule ile konuşarak acil durum bildirmesinin “havada sabotaj oldu, füze ile vuruldu” iddialarını çürüttüğünü ifade etti. “Havalimanında bir müdahale oldu mu” sorusuna da cevap veren uzmanlar “Dünyanın en güvenli havalimanlarından biri olan Esenboğa’da böyle bir ihtimal zor. Her yerde kameralar var. Afrika’da herhangi bir hava meydanında olsaydı olur muydu, evet olurdu. Bakım için geldiğini söyleyen biri uçağın kablolarından birini kesebilirdi ama burada böyle söz konusu değil. Havada da hidrolik müdahalesi olmaz. Hidrolik, frenleri tutar, pilotun komutlarını alır, kanat flamlarını gerçekleştirir. Arızadan üç dakika sonra düşmesi pilotun uçağı kumanda edemediğini gösteriyor” değerlendirmesini yaptı.

BAKIMLARI KİM YAPIYOR?

Uçakların bakımı üretici firma tarafından zaman aşımlı ve uçuş saatlerine göre yapılıyor. İlk bakımda uçak 100-500 veya 3-4 bin gibi saat bakımına giriyor. İkinci bakım ise 12 ayda bir yıllık bakımı yapılıyor. Düşen 9H-DFS tescilli Falcon 50 tipi özel jetin bakımlarını, Malta’daki tescilli firma, Malta Sivil Havacılığı ve Avrupa Hava Sahası Güvenliği takip ediyor. Türk Sivil Havacılığının bakım-denetimi yapmak gibi bir görevi yok.

TSK KOMUTA KADEMESİ İNCELEMEDE BULUNDU

Genelkurmay Başkanı Orgeneral Selçuk Bayraktaroğlu ve Kuvvet Komutanları, Libya askerî heyetini taşıyan uçağın düştüğü bölgede incelemelerde bulundu. Orgeneral Bayraktaroğlu, bölgede faaliyetlerini yürüten mobil koordinasyon merkezini ziyaret ederek, Ankara Valisi Vasip Şahin ve AFAD yetkililerinden bilgi aldı. Libya’dan gelen bir grup askerî yetkili, jetin enkazında çalışmaları takip etti. Libya’nın Ankara Büyükelçisi Mustafa el-Kuleyb ekibe eşlik etti.

LİBYA’DA GÜVENLİĞİ SAĞLAYAN İSİMDİ

Libya Genelkurmay Başkanı Ali Muhammed el-Haddad, ülkenin son yıllardaki askerî ve siyasi dönüşüm sürecinde öne çıkan isimler arasında yer aldı. Ağustos 2020’de dönemin Başbakanı Fayez es-Serrac’ın kararıyla Genelkurmay Başkanlığı görevine getirilen Haddad, Libya’nın batısında güvenliğin sağlanmasında etkili oldu.