25 yıl önce "çağın vebası" AIDS: HIV virüsüyle tanışanların sayısı artıyor

Bir zamanlar dünyada AIDS "çağın vebası" olarak görülüyordu. Hala etkisini devam ettiren HIV virüsü sebebiyle “1 Aralık Dünya AIDS Günü” ilan edildi. İşte çeyrek yüzyıl önce AIDS'e dair çarpıcı bilgiler...

Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı (UNAIDS) 2020 yılı raporunda, 2010 yılı ile karşılaştırıldığında AIDS ile ilişkili hastalıklara bağlı ölüm oranının yüzde 39 azaldığını bildiriyor.

Çeyrek yüzyılda dünya kuş gribinden korona virüse, domuz gribinden maymun çiçeğine pek çok hastalık gördü. Virüsler yeni varyantlarıyla farklı hastalıklara yol açtı.

Bütün dünyanın en çok korktuğu hastalıkların başında vaktiyle AIDS geliyordu. İşte bundan 25 yıl önce dünyayı kasıp kavuran AIDS'e dair çarpıcı bilgilerden oluşan özel bir haber.

1 Aralık 2000 tarihli Türkiye gazetesinde AIDS şöyle anlatılıyor:

Bugün Dünya AIDS'le Mücadele Günü. Kanseri tahtından eden hastalık, sadece bu yıl 5 milyon kişiyi daha pençesine aldı.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), bu yılın sonuna kadar 5.3 milyon insanın çağın vebası olarak bilinen AIDS hastalığıyla tanışacağını ve bu sayıyla birlikte AIDS'li sayısının 36 milyona ulaşacağını bildirdi. WHO'nun Birleşmiş Milletler istatistiklerine dayanılarak “1 Aralık Dünya AIDS Günü” nedeniyle yaptığı açıklamada hastalığın en yaygın olarak Kara Afrika’da kaydedildi. Geçen yıl ölen 2.6 milyon civarındaki kişinin AIDS nedeniyle öldüğü belirtilirken, bu yıl HIV virüsüyle tanışanların yüzde 72’sinin de Afrika’da yaşadığı hesaplanıyor.

Çağın vebasına 1999'da yakalananların sayısı 5.6 milyonken bu sayı bu yıl 5.3 milyona indi. Hastalığın pençesinde olanlar arasında 15 yaşın altında 600 bin çocuk bulunduğu da kaydediliyor.

ASYA'DA HIZLI ARTIŞ

WHO'nun verilerine göre, dünyadaki AIDS hastalarından 5.8 milyonu Güney ve Güneydoğu Asya’da, 1.4 milyonu Latin Amerika’da yaşıyor. Ancak hastalık en yaygın olarak Doğu Avrupa ve Orta Asya’da artış gösteriyor. Bu yıl 250 bin yeni AIDS vakasının teşhis edildiği bölgede hasta nüfusunun sayısı 700 bine ulaştı. Kuzey Amerika’da ise yeni hastaların sayısı 45 bin, Batı Avrupa’da ise 30 bin olarak hesaplanıyor. Bu yılın sonuna kadar hastalığın ortaya çıkışından bu yana geçen süre zarfında hayatını kaybeden yetişkin ve çocuk sayısının 21.8 milyona ulaşacağı bildiriliyor. Bu sayının yüzde 52’sini ise kadınlar oluşturuyor.

DAKİKADA 11 KİŞİ

Dünyada en fazla ölüme neden olan hastalıklar sıralamasında dördüncü olan AIDS’in pençesinde 34 milyon 400 bin kayıtlı hasta bulunuyor. Açıklamada, bu yılın sonuna kadar 3 milyon insanın AIDS nedeniyle hayatını kaybedeceği belirtiliyor. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) bu rakamın on yıl içinde ikiye katlanmasının beklendiğine dikkat çekiyor. Yine UNFPA verilerine göre, dakikada 11 kişi AIDS’e yakalanıyor.

Dünyanın her bir alanına yayılan HIV virüsü, yüzde 70’ten daha fazla bir oranda karşı cinsler arasındaki cinsel ilişkiden bulaşıyor. HIV virüsü yüzde 10 oranında erkekler arasındaki cinsel ilişkiyle yayılırken, yüzde 5 oranında da uyuşturucu kullanımında kullanılan enjektörler yoluyla bulaşıyor. AIDS’e karşı verilen mücadelede, tek yol olarak insanların bilinçlendirilmesi görülüyor.

AYNI ENJEKTÖR

AIDS Rusya’daki büyük tırmanışıyla da paniğe neden olurken, Dünya Bankası’nın bu ülkeye 150 milyon dolarlık yardım yapması planlanıyor. Gençler arasında uyuşturucu kullanımının kontrol edilemez şekilde arttığı Rusya’da aynı enjektörlerin kullanılması, asrın vebasının yayılmasının en önemli sebepleri arasında yer alıyor.

KÖYLERİ DE VURUYOR

AIDS virüsü sadece büyük kentleri değil kırsal kesimi de vuruyor. Çin’in Henan eyaletinin 800 haneli Xincai köyünde son iki yılda 19 kişi AIDS nedeniyle hayatını kaybetti. Geri kalmış bölgelerde AIDS virüsü daha çok kan nakli yoluyla bulaşıyor. Çiftçilik yapan Wang Wejun da AIDS’li kızı Wang Kaija’yla aynı hastalıktan geçen yıl kaybettiği eşinin hasretini gideriyor. Dertli baba, “Eşimi toprağa verince bir kez yıkıldım. Virüsün kızıma da bulaştığını öğrendik. Onu da kaybetmeye dayanamam” diyor.

AIDS’Lİ ANNE HAYATA KÜSTÜ

ŞANLIURFA (İHA) Şanlıurfa’da 1996’da Kızılay’ın verdiği kandan AIDS’e yakalanan ve kızı Rukiye’yi Şubat ayında kaybeden Miyen Işıkgöz hayata küstü. Sedat Işıkgöz, 4 yaşındaki kızlarının ölümünden sonra eşinin ruhsal çöküntüye uğradığını ve artık kendisiyle de konuşmadığını belirterek, “Doktorların verdiği ilacı kullanmıyor. Hayata küstü. Asabi ve saldırgan, evimize kimse gelmiyor. Kızını doktora götürmek için yaptığım ısrarların dinlemiyor” dedi.

“1 Aralık Dünya AIDS Günü” nedeniyle oğlu İbrahim Halil Işıkgöz ile birlikte, kızı Rukiye’nin mezarını ziyaret ederek, iki çam fidanı dikti.