Korkunç rapor! 25 milyar atom bombası gücünde... Dünya'da hapsolmuş

Avustralyalı iki bilim insanı tarafından kaleme alınan bir makale, insanlığın enerji kullanımına yönelik etkili bir bakış sağlıyor. Araştırmacılar, son 50 yılda küresel ısınma nedeniyle Dünya'da hapsedilen enerjinin, bir nükleer bombanın 25 milyar katı olduğunu söylüyor.

Kaydet

18. yüzyıldan beri insanlar, yeraltındaki fosil yakıtları çıkarıp elektrik veya sanayi amacıyla kullanıyor. Artık kömür, petrol ve gaz iki trilyon tondan fazla ısı tutucu karbondioksite ve diğer sera gazlarına dönüşmüş durumda ve atmosfere salındı.

Peki, bunun sonucunda ne oldu? Gezegenin yüzeyindeki ortalama sıcaklık, sanayi öncesi döneme göre yaklaşık 1,2°C (santigrad derece) daha sıcak. Bunun nedeni, dünyanın doğal karbon döngüsüne yeni karbon eklenmesinin, Dünya sistemine giren ve çıkan enerji miktarında bir dengesizliğe neden olmasıdır.

The Conversation'da yayımlanan makaleye göre, tüm gezegeni ısıtmak olağanüstü miktarda ekstra enerji gerektirir. Yeni araştırmalar, sadece son 50 yılda Dünya sisteminde 25 milyar nükleer bombanın enerjisinin hapsolduğunu gösteriyor.

Milyarlarca nükleer bombanın gezegenimizi 1.2℃ ısıttığı düşünüldüğünde kafalarda bunun ne anlama geldiğine yönelik soru işaretleri olabilir. Günlük olarak ne kadar sıcaklık değiştiği göz önüne alındığında küçük görünüyor. (20. yüzyılda dünyanın ortalama yüzey sıcaklığı 13,9 ℃ idi.) Ancak bugüne kadar bu enerjinin neredeyse tamamı okyanuslara ulaştı. Şimdi okyanuslarımızda hızlı bir ısınma görmemiz şaşırtıcı değil.

Korkunç rapor! 25 milyar atom bombası gücünde... Dünya'da hapsolmuş

GOLDILOCKS BÖLGESİ ETKİSİ

Merkür, Güneş'e en yakın gezegendir. Ortalama 167 ℃ sıcaklıkta ısınır. Ama atmosferi yok. Bu nedenle ikinci gezegen olan Venüs, ortalama 464℃ ile güneş sistemindeki en sıcak gezegendir. Bunun nedeni, Dünya'nınkinden çok daha kalın, karbondioksit açısından yoğun bir atmosfere sahip olması. Venüs bir zamanlar sıvı okyanuslara sahip olabilirdi. Ancak daha sonra, gerçekten muazzam miktarlarda ısıyı hapseden, kontrolden çıkmış bir sera etkisi meydana geldi.

Hayatta olmamızın bir nedeni, gezegenimizin Güneş'ten ne çok sıcak ne de çok soğuk olması için doğru uzaklıkta, Goldilocks bölgesinde yörüngede dönmesidir. Dünyanın iç ısısının çok azı yaşadığımız soğuk kabuğa geçer. Bu bizi başka bir ısı kaynağına, yani Güneş'e bağımlı kılar.

Güneş'in ışığı ve ısısı Dünya'ya çarptığında, bir kısmı yüzeyde emilir ve bir kısmı uzaya geri yansır. Güneş'in yaydığı enerjinin bir kısmını görüyoruz çünkü Güneş sıcaktır ve daha sıcak nesneler elektromanyetik spektrumun görünür kısmında radyasyon yayar. Dünya Güneş'ten çok daha soğuk olduğundan, yaydığı radyasyon uzun kızılötesi dalga boylarında görünmez. Bu enerjinin çoğu uzaya gidiyor ama hepsi değil.

Atmosferimizdeki bazı gazlar, Dünya'nın yaydığı dalga boylarındaki enerjiyi emmede çok etkilidir. Bu sera gazları, Dünya atmosferinde doğal olarak oluşur ve gezegeni yaşanabilir olacak kadar sıcak tutar. Bu başka bir Goldilocks bölgesidir.

Bitmedi... Üçüncü bir Goldilocks bölgesi var: yakın tarih. Tüm insan uygarlığı, son buzul çağından 10 bin yıl sonra, dünyanın pek çok yerinde iklimin ne çok sıcak ne de çok soğuk olduğu alışılmadık derecede ılıman bir zamanda ortaya çıktı. Ama şimdi, kendimizi insanların genişlemesine, çiftçilik yapmasına, şehirler inşa etmesine izin veren rahat iklim koşullarının dışına itme riskiyle karşı karşıyayız.

Endüstriyel uygarlığı mümkün kılan enerji yoğun yakıtlar aynı zamanda korkunç sonuçlarıyla geliyor. Bunu nereden biliyoruz? Uydular, Dünya yüzeyinin ısı yayma hızını ölçer. Hayatlarının neredeyse tamamını su altında, ısıyı ölçerek ve veri iletmek için yüzeyde geçiren uydularla deniz seviyesini, gelgit seviyeleri ve uydularla ölçebiliriz. Her üç yaklaşım arasındaki ölçümleri çapraz kontrol edebiliriz.

SERA ETKİSİ DENGELERİ BOZULDU

Sera gazları muazzam derecede etkilidir. Atmosferdeki karbondioksit miktarını şimdiden yaklaşık yüzde 50 artırdık ve önemli miktarlarda metan ve nitröz oksit de ekledik. Bu, yaşamı sürdüren sera etkisi dengemizi bozuyor.

Yakın tarihli bir çalışma, enerji dengesizliğinin 1971-2020 yılları arasında kabaca 380 zettajoule ekstra ısıyı hapsetmeye eşdeğer olduğunu öne sürüyor. (1971 ile günümüz arasındaki dönem, tüm emisyonların yaklaşık yüzde 60'ını oluşturmaktadır). Bir zettajoule, 1.000.000.000.000.000.000.000 jul'e eşittir. Bu çok büyük bir sayı!

Hiroşima'yı yok eden nükleer bomba olan 'Little Boy', 15.000.000.000.000 jul olarak tahmin edilen enerji üretti. Bu, insanlığın sera gazı emisyonlarının 2020'ye kadar olan 50 yıllık dönemdeki etkisinin Hiroşima nükleer bombasının yaydığı enerjinin yaklaşık 25 milyar katı olduğu anlamına geliyor.

Bugüne kadar, ekstra enerjinin neredeyse her joule'ü (yaklaşık yüzde 90'ı) okyanuslarımıza, özellikle de suyun en üst kilometresine gitti. Su mükemmel bir ısı emicidir. Onu ısıtmak çok fazla enerji gerektirir ama ısıtmak elimizde. Daha sıcak okyanuslar, mercan ağarmasına ve deniz seviyesinin yükselmesine önemli bir katkıda bulunur.

Bu kadar ısıyı okyanuslara taşımak uzun zaman alıyor ve bir defa oraya vardığında yok olmuyor. Küresel ısınmayı tamamen tersine çevirmek mümkün olmayabilir. Sıcaklıkların daha da yükselmesini durdurmak, dengesizliği düzeltmek ve CO2 seviyelerini endüstri öncesi seviye olan 280 ppm'ye indirmek anlamına gelir.

SERA GAZI EMİSYONLARINA KARŞI SAVAŞ

Peki, şimdi ne yapabiliriz? Net sıfır sera gazı emisyonuna ulaşabilirsek, büyük ihtimalle daha fazla küresel ısınmayı durduracağız ve karbondioksit konsantrasyonları yavaş yavaş düşmeye başlayacak. Gerçekçi olarak, bu, ortadan kaldıramadığımız emisyonları telafi etmek için emisyonların hızlı, büyük ölçekli azaltılması ve karbon yakalamanın devreye alınması demek.

Daha ileri gitmek ve gezegeni tekrar sanayi öncesi bir iklime doğru soğutmak için net negatif emisyonlar gerekir, bu da atmosferden herhangi bir kalıcı emisyondan daha fazla karbon çekmemiz gerektiğidir. Ancak buna çok uzağız. İnsan kaynaklı sera gazı emisyonları rekor seviyelere yakın. Ancak temiz enerji üretimi hızlanıyor. Bu yıl, elektrikten kaynaklanan emisyonların ilk defa düşmeye başladığı yıl olabilir.

(The Conversation)

Yayın Tarihi | 06 Mayıs, 2023 - 11:33

Bizi Takip Edin

YORUMLAR