Atilla Yayla

İsrail’in Gazze halkına ve Filistinlilere yönelik soykırım çabalarını değerlendirirken Türkiye’de yazıp çizen bazılarında saflık mı desem naiflik mi desem bilemediğim bir hâl tezahür ediyor. İsrail’e destek veren kimileri, Filistin halkını doğrudan yok sayamamanın etkisiyle olsa gerek, HAMAS’ın yok edilmesi ve FKÖ çizgisinin kabul edilmesi gerektiğini dile getiriyor. Onlara göre Gazze soykırımının ana sorumlusu HAMAS’tır. HAMAS bir terör örgütüdür. HAMAS Gazze’den silinmeli ve FKÖ çizgisi takip edilmelidir. Ancak o zaman iki devletli bir çözüme yaklaşmak mümkün olacaktır.

Yolsuzluk genel bir insani ve toplumsal problem. Her meslek erbabında ve her seviyede ortaya çıkabilir. Sebepleri arasında sistem, denetlenmemek, mevzuat, insan tabiatı, vicdan, ahlaki durum gibi faktörler yer alabilir. Yolsuzluklar genellikle kamusal işlerde ve kamusal kaynakların kullanıldığı alanlarda boy gösterir. İki sivil vatandaş arasındaki ilişki yolsuzluktan ziyade ceza kanununu ilgilendiren problemler olarak tezahür eder. Özellikle kamuyu ilgilendiren yolsuzluklar artabilir ve azalabilir, ancak sıfırlanmaları hemen hemen imkânsızdır…

Terörsüz Türkiye sürecinde işler ilerliyor. Ancak, süreçten rahatsız olanlar da eleştirilere ve süreci sabote etme çabalarına devam ediyor. Tipik bir faşist ve Kemalist eleştiri Cumhur İttifakı ile DEM, hassaten AK Parti ile DEM arasındaki ilerlemekte olan iş birliği üzerinde duruyor ve mealen diyor ki “AK Parti DEM ile iş birliği yapınca bu iyi bir şey olarak takdim ediliyor, ama CHP DEM ile iş birliği yapması yüzünden özellikle AK Parti çevreleri tarafından hain ilan edilmişti.”

Geçen hafta cuma günü yayınlanan yazıma çeşitli destek ve eleştiri mesajları geldi. Çok kıymetli bir okuyucum ABD tarihinden verdiği örnekle konuya açıklık getirdi. Bu mesajı, okuyucumun anlayışına sığınarak, paylaşmak istiyorum:

Terörsüz Türkiye hedefine doğru atılan tarihî bir adıma 11 Temmuz Cuma günü şahit olduk. Irak’ın Süleymaniye kentinde aralarında PKK’nın önce gelen isimlerinden Beşe Hozat’ın da bulunduğu otuz kişilik bir grup silahlarını bıraktı ve dev bir kazanda yaktı. Böylece silah bırakma süreci sözden öteye geçmeye ve hayata aktarılmaya başladı. Bu sürecin birkaç ay içinde tamamlanması ve diğer adımların da yavaş yavaş atılması bekleniyor.

Türkiye bundan dokuz yıl önce büyük bir vakaya şahit odu. Türkiye tarihinin en vahşi ve kanlı darbe teşebbüslerinden biri ortaya çıktı. Siyasi liderliğin duruşu, siyasete bağlı kamu kurumlarının çabaları ve halkın direnişi sayesinde bu darbe girişimi bastırıldı. Toplum âdeta darbe yapmak isteyenlere darbe yaptı ve inşallah darbeleri ve darbecileri tarihin karanlıklarına gömdü.

Özgür Özel Adıyaman, Antalya ve Mersin Belediyelerine karşı gerçekleştirilen savcılık operasyonlarından sonra yaptığı konuşmada ilginç ve tuhaf şeyler söyledi. Bunları samimi inancı ve fikri oldukları için mi yoksa tabanındaki öfkeye cevap vermek için mi söylediği tartışılabilir. Ancak söylediklerinin çoğu ve böylece CHP’yi sevk etmek istediği istikamet yanlış.

İmamoğlu’nun diploma meselesi hakkında daha önce bir yazı yayınladım. Diplomanın usullere aykırı yollarla alındığının kesin olduğuna ve bunun kuralların ihlali anlamına geldiğine işaret ettim. Zaman aşımının bu vakada söz konusu olamayacağını belirttim(*)

Demokrasi ile siyasi partiler arasında çok önemli ilişkiler vardır. Her şeyden önce siyasi partiler demokrasinin vazgeçilmezleridir. Her demokratik sistem siyasi partilere dayanır. İkinci olarak, demokrasilerde birden fazla parti olmak zorundadır. Tek partili rejimler neyi hedeflerse hedeflesin ve kim tarafından başı çekilirse çekilsin kesinlikle ve kaçınılmaz olarak demokrasi değil ya otoriter ya da totaliter sistemlerdir. Bu tür sistemlerde adına parti denen varlıklar vardır ama bu adlandırma yanlıştır, çünkü bunlar demokrasilerdeki anlamında parti değildir. Üçüncü olarak, demokrasilerde siyasi partiler birbirleriyle eşittir. Bütün partiler benzer özelliklere sahiptir ve seçimlerde eşit şartlar altında yarışırlar.

Siyasetçilerin, bürokratların ve halkın günlük lisanında “fahiş fiyat” diye bir kavram var. Bu, malların “aşırı” ve “abartılı” fiyatlarla satılması anlamına geliyor. “Tamahkâr”, “açgözlü”, “aşırı kişisel menfaat peşinde koşan” insanların fahiş fiyatlara sebep olduğu öne sürülüyor. Böyle yaptığına inanılan kimseler bazen kınanıyor bazen de tehdit ediliyor. Devlet fahiş fiyatlara karşı harekete geçmeye davet ediliyor.

Türkiye siyasetinin ve toplumsal hayatının klasik ve kadim sorunlarından biri olan yeni bir anayasa meselesi her zaman gündemde baş sıralarda. Bazı siyasetçiler bu fikre yakın dururken diğer bazıları, çeşitli gerekçelerle, kapıları tamamen kapatmakta. Az sayıda siyasetçinin ise ne dediği ve ne düşündüğü meçhul!

Zaman zaman İsrail’in Orta Doğu’daki ‘başlıca demokrasi’ olduğu yolunda yorumlar yapılıyor. Eleştirilerle karşılaşınca bu ifade ‘iyi kötü demokrasi’ şeklinde değiştiriliyor. Oysa, İsrail’in gerçek bir demokrasi olup olmadığı çok tartışmalı. Bu yüzden, Prof. Dr. Hasan Yücel Başdemir’in bu konuyu ele aldığı bir sosyal medya paylaşımında işaret ettiği noktalar çok önemli:

Çarşamba günü bu sütunda Siyonist İsrail devletinin yaptığı insanlık dışı işlerin dünyada antisemitizmin artmasına sebep olduğuna işaret etmiştim. Olaya daha geniş bir perspektiften bakmak da mümkün. Bunu yaptığımız zaman karşımıza çıkan manzarayı çok değerli bir okuyucumdan söz konusu yazıma bir açıklama olarak gelen aşağıdaki satırlar ortaya koyuyor.

Siyonizm daha çok İsrail devletinin varlığı ve yapıp ettikleriyle alakalı bir tabir. İkinci Dünya Savaşı esnasında sayıları tartışmaya açık olmakla beraber çok sayıda Yahudi nasyonal sosyalist Alman devletinin kendilerine yönelik insanlık dışı muameleleriyle karşılaştı. Naziler insanlığın başının belası ve Alman ırkının şeytanı olduğuna inandıkları Yahudileri adım adım ayrımcılığa tabi tuttu. En sonunda ‘nihai çözüm’ dedikleri bir formülü uygulayarak on binlerce Yahudi'yi gaz odalarında öldürdü.

Gezi isyanlarının yeni bir yıl dönümünü daha idrak ediyoruz. Her seferinde olduğu gibi Gezi güzellemesi yapan genellikle sol ve kategorik muhalif çevreler isyanları bir demokrasi şöleni olarak görüyor ve sunuyor. İsyan günlerini özlemle anıyor, yâd ediyor. Oysa, Gezi isyanları demokratik değildi, tam tersine, demokrasiye karşı yapılan isyanlardı.

Gazze halkına insani yardım sağlama amacıyla İtalya’dan yola çıkmış olan ve içinde ikisi Türkiye vatandaşı on iki aktivist bulunan Madleen adlı gemiye önceki gün İsrail tarafından baskın düzenlendi. Gazze halkına sembolik olduğu söylenebilecek bazı yardım malzemeleri taşıyan gemiye Gazze’ye yaklaşık 180 kilometre mesafede ve uluslararası sularda yol almakta iken el konuldu. Aktivistler gözaltına alınarak İsrail’e götürüldü ve hücrelere atıldı. Bu olay İsrail’in ne insan haklarına ne de uluslararası hukuka saygısının olmadığının bir kere daha görülmesini sağladı.

Türkiye’de zaman zaman yaşanan bazı olaylar Türkiye’nin temel problemlerinden birini bütün çıplaklığıyla ortaya seriyor. Hukuk nedir, nasıl oluşur ve hangi fonksiyonları üstlenir? Hukukçunun hukuktaki yeri ve hukukla ilgisi ve ilişkisi nedir?

Siyaset Biliminde ve Anayasa Hukukunda pek gündeme alınmayan bir konu hakkında 12 Ocak 2023’te bir yazı yayınlayarak siyasi partilerin meşruiyet şartlarını ele almıştım(*) Yazıda hangi oluşumların siyasi parti adı altında yapılanmış olsa bile meşru bir parti olarak görülemeyeceğinden bahsettim. Bunlardan biri, suç işlemek üzere siyasi bir yapı oluşturmaktı. Siyasi pozisyonları yaygın biçimde adi suçlar işlemek için kullanmanın siyasi meşruiyeti ciddi biçimde erozyona uğratacağı açık bir gerçek.

Irkçılık ne yazık ki dünyadaki en önemli problemlerden. Japonlar ve Almanlar gibi ırkçılığıyla meşhur ve tescilli toplumlar var, ama bu, ırkçılığın sadece onlara mahsus olduğunu göstermiyor. Özünde psikolojik sebeplere dayanan ama ideolojik biçimler de alabilen ırkçılık bir ırkın diğer ırklardan üstün görülmesine dayanıyor. Buna göre, ırkçılığı yapılan toplum dünyadaki tüm veya yaşanan toplumda var olan diğer ırklara göre üstün özelliklere sahip olan bir insan türüdür. Irklar arasında var olması gereken hiyerarşide en üsttedir.

Ne yazık ki Türkiye’deki sığınmacılara yapılan muameleler bazen Erdoğan'ın yaptığı açıklamalarla çelişebiliyor. Bu tür vakalardan biri Özbekistanlı âlim Alisher (Alişir) Tursunov’un başına geldi. Bu konuda Av. Kaya Kartal’dan gelen bir bilgi notunu okuyucularımla paylaşmak istiyorum: