ABD’nin yeni Ulusal Güvenlik Strateji Belgesi'nde sürpriz Türkiye vurgusu! Düzen değişiyor

ABD’nin açıkladığı yeni Ulusal Güvenlik Stratejisi, son yılların en sert ve tartışmalı dış politika belgesi olarak dikkat çekti. Washington, Orta Doğu’nun yarım asrı aşkın süredir taşıdığı “birinci öncelik” statüsünün resmen sona erdiğini ilan ederken, bölgedeki enerji ağırlığının azaldığını ve Amerikan dış politikasının artık yeniden şekillendiğini duyurdu. Belgede Türkiye, Suriye’nin istikrarı ve bölgesel denklemin kurulmasında “kilit aktör” olarak tanımlanırken; Avrupa, Çin, göç, ticaret ve NATO’ya ilişkin ifadeler uluslararası diplomasi çevrelerinde büyük yankı uyandırdı.

ABD’nin yayımladığı yeni Ulusal Güvenlik Strateji Belgesi, Orta Doğu’nun yarım asır süren ağırlığının sona erdiğini ilan etti. Metinde, bölgenin bir dönem dünyanın en önemli enerji tedarikçisi olduğu hatırlatıldı ve şu ifadeler yer aldı:

"En az yarım asırdır, Amerikan dış politikası Orta Doğu'ya diğer tüm bölgelerden daha fazla öncelik verdi. Bunun nedenleri açıktı. Ancak bugün bu dinamiklerin en az ikisi artık geçerli değil."

Enerji kaynaklarının çeşitlendiği, ABD’nin yeniden net enerji ihracatçısı olduğu aktarıldı. Belgede, Başkan Trump’ın Körfez ülkeleriyle ve İsrail’le kurduğu ittifakların “yeniden canlandığı” da yer aldı.

Orta Doğu’daki çatışmaların “manşetlerin inandırdığı kadar büyük olmadığı” ifadesi dikkat çekti. Suriye için, Türkiye ve Arap ülkelerinin desteğiyle “istikrar kazanabileceği” iddiası metne girdi.

SURİYE, EGE VE DOĞU AKDENİZ DENKLEMİNDE KİLİT ROL: TÜRKİYE'DE

Belge, Türkiye’yi özellikle Suriye başlığında konumlandırırken bölgedeki genel denklemin Ankara’nın rolüyle şekillenebileceğini vurgulayan bir çerçeve çiziyor.

Metinde şu ifade yer alıyor:

"Suriye hala potansiyel bir sorun olmaya devam etmekte, ancak Amerika, Arap ülkeleri, İsrail ve Türkiye'nin desteğiyle istikrar kazanabilir ve bölgede ayrılmaz ve olumlu bir aktör olarak hak ettiği yeri yeniden alabilir."

Aynı belgede Doğu Akdeniz, Ege, Kıbrıs, Yunanistan ve doğal gaz sahaları gibi başlıkların tek bir kez bile geçmemesi, Türkiye’nin Ege ve Doğu Akdeniz’de elini güçlendirebilecek bir boşluk oluşturuyor.

ABD: ORTA DOĞU ARTIK STRATEJİK ÖNCELİK DEĞİL

Washington’un yeni çizgisinde Orta Doğu’ya verilen tarihsel ağırlığın kalktığı belirtilerek şu cümle kullanıldı:

"Orta Doğu'nun hem uzun vadeli planlamada hem de günlük uygulamada Amerikan dış politikasını domine ettiği günler neyse ki sona ermiştir."

ABD, bölgede yalnızca Hürmüz Boğazı'nın açık kalması, Kızıldeniz’in güvenli olması, terörün ABD ve anavatanına yönelmemesi ve İsrail’in korunması gibi kırmızı çizgilere odaklanacağını yazdı.

TRUMP STRATEJİYİ DUYURDU: 'ÖNCE AMERİKA' SERTLEŞİYOR

Washington, 33 sayfalık belgeyi yayımlarken Trump şu mesajı verdi:

"Yaptığımız her şeyde Amerika'yı ilk sıraya koyuyoruz."

Metin, küresel kargaşayı göçle ilişkilendirdi, Avrupa ve Çin’i eleştirdi, ABD'nin gücünü Batı Yarımküre'nin merkezine yerleştiren “Trump Koroları” kavramını öne çıkardı.

Belgede Çin’den 21 kez söz edildi. Stratejinin hedefi, ABD dış politikasının tamamen yeniden düzenlenmesi olarak sunuldu.

AVRUPA İÇİN SERT UYARILAR: 'MEDENİYETİN YOK OLMA İHTİMALİ'

ABD’nin Avrupa’ya yönelik ifadeleri diplomasi trafiğinde krize neden oldu. Belgede Avrupa’nın sosyal uyumunun kırılgan olduğu, göç politikalarının kıtayı dönüştürdüğü ve siyasi özgürlüğün baskı altında olduğu savunuldu.

Avrupa için şu dikkat çekici değerlendirme yer aldı:

"Mevcut eğilimler devam ederse kıta 20 yıl veya daha kısa bir süre içinde tanınmaz hale gelecektir."

Metin, Avrupa Birliği’nin ulusal egemenliği aşındırdığı iddiasını öne çıkardı. NATO’nun geleceğine dair tartışmalı bir ifade de eklendi:

"Uzun vadede bazı NATO üyelerinin çoğunluğunun Avrupalı olmayanlardan oluşması olasıdır."

RUSYA VE UKRAYNA İÇİN YENİ YÖN: 'SAVAŞI BİTİRMEK ŞART'

ABD, Ukrayna savaşında arabuluculuk rolünü sürdürdüğünü yazdı. Stratejide, Moskova ile yeni bir başlangıcın hedeflendiği belirtildi ve şöyle denildi:

"Rusya ile stratejik istikrarı yeniden tesis etmek istiyorsak savaşı sona erdirmek şarttır."

Bu yaklaşımın Biden dönemindeki çizgiden tamamen ayrıldığı vurgusuz biçimde metne yansıdı.

ABD’NİN BATI YARIMKÜRE HEDEFİ: 'ÜSTÜNLÜK KURULACAK'

Belgede, Amerika kıtasının Washington için yeniden birincil bölge olduğu yazıldı:

"Amerika Birleşik Devletleri, güvenliğimiz ve refahımızın bir koşulu olarak Batı Yarımküre'de üstün olmalıdır."

ABD, küresel askeri varlığını yeniden düzenleyeceğini ve önemi azalan savaş alanlarından uzaklaşacağını ifade etti. Şu cümle, doktrinin sertleşen tonunu özetledi:

"Amerika Birleşik Devletleri'nin Atlas gibi tüm dünya düzenini desteklediği günler sona erdi."

GÖÇ POLİTİKASINDA 'KİTLESEL GÖÇ DÖNEMİ BİTTİ' MESAJI

Strateji göç meselesine geniş yer ayırdı. Belgede şu ifadeler kullanıldı:

"Kitlesel göç dönemi sona ermelidir. Sınır güvenliği ulusal güvenliğin temel unsurudur."

ABD, ülkelerin akışları tamamen kontrol ettiği, düzensiz göçü durdurduğu bir düzen talep etti. Bu bölümde, terörizm, uyuşturucu, casusluk ve insan kaçakçılığının Amerikan sınırlarını tehdit ettiği de vurgulanmadan aktarıldı.

EKONOMİDE RADİKAL ÇİZGİ: 'TOLERANS KALMADI'

ABD, ticaret konusunda sert bir tutum ortaya koydu:

"Çıkarcı davranışları, ticaret dengesizliklerini ve yağmacı ekonomik uygulamaları tolere etmeyeceğiz."

Amerika’nın yeniden sanayileşeceği ve üretimin merkezine döneceği ifadeleri belgeye girdi.

ÇİN’E MESAJ: 'EKONOMİK BAĞIMSIZLIK GERİ ALINACAK'

Çin için kullanılan ifadeler, ABD–Çin hattında yeni bir gerilimi işaret etti:

"Bundan sonra Amerika'nın Çin ile ekonomik ilişkilerini yeniden dengeleyeceğiz."

Hint-Pasifik’te caydırıcılığa odaklanan metin, Tayvan konusunda da açık bir çizgi çizdi:

"Tayvan üzerinde bir çatışmayı caydırmak bir önceliktir."

YENİ DÖNEMDE ABD’NİN KIRMIZI ÇİZGİLERİ

Doktrinde, Körfez enerji yollarının düşman güçlerin eline geçmemesi, Hürmüz ve Kızıldeniz’in açık tutulması ve terörün ABD’ye yönelmemesi Washington’un temel sınırları olarak sıralandı.