Para birimi yüzde 18 değer kaybetti, piyasalar dondu! Borsa kapatıldı, savaş sert vurdu
İran ekonomisi, İsrail saldırıları nedeniyle derin bir krize sürükleniyor. Ülkede döviz ve altın piyasaları durma noktasına geldi. Para birimi yüzde 18 değer kaybetti, İran Merkez Bankası sermaye kaçışını önlemek için ciddi önlemler aldı. Hürmüz Boğazı'ndaki gerilim küresel petrol fiyatlarını tırmandırırken, içeride akaryakıt kuyrukları ve borsanın kapatılması ekonomik belirsizliği derinleştiriyor.
Tahran semalarında füzeler uçarken İran ekonomisi ve bölge derin bir belirsizliğe sürükleniyor.
IranWire'den edinilen bilgilere göre, yıllardır süren yaptırımlarla zaten zorlanan İran ekonomisi, İsrail’in saldırısıyla birlikte daha da büyük bir baskı altına girdi. Finansal piyasalar neredeyse durma noktasına geldi. Tahran ve diğer şehirlerde altın ve döviz işlemleri durdu.
Tüccarların aktardığına göre, hükümet döviz kuru verilerinin yayımlandığı internet sitelerini kapattı ve bu nedenle neredeyse hiç işlem yapılmıyor. Kapalıçarşı esnafı ve büyük yatırımcılar adeta seyirci konumunda.
SERMAYE KAÇIŞINI ÖNLEMEK İÇİN MERKEZ BANKASI DEVREYE GİRDİ
İranWire tarafından elde edilen bilgilere göre, İran Merkez Bankası, sermaye çıkışını önlemek amacıyla mevduatlara ve dijital para işlemlerine çeşitli kısıtlamalar getirdi.
Döviz, özellikle dolara olan talep artarken Merkez Bankası, özellikle Tether (USDT) gibi kripto para birimlerinin alımına sert sınırlamalar getirdi. Tether işlemlerinin tamamen durdurulduğu, güvenlik güçlerinin de döviz kuru paylaşan siteleri kapattığı bildirildi.
Bu önlemlerle Merkez Bankası:
- Döviz ödeme altyapılarını sekteye uğrattı,
- Kripto para alımlarını engelledi,
- Dolar talebini azalttı,
- Döviz kurunu geçici olarak kontrol altında tutmayı başardı.
Ancak bir Merkez Bankası yetkilisi İranWire’a şu ifadeyi kullandı:
Sıradan vatandaş 10 Tether bile alamazken, bazı seçili şirketler ve borsalar, etkili isimler adına milyarlarca Tümen değerinde kripto para satın alıyor.
PARA BİRİMİ YÜZDE 18 DEĞER KAYBETTİ
İsrail'in İran topraklarına saldırdığı ilk saatlerde, dolar kuru yüzde 18'den fazla artarak kısa bir süreliğine 98 bin Tümen seviyesini aştı, ardından 96 bin Tümene geriledi. Bu dalgalanma, ekonomik güvenin temeli olan istikrarın ne kadar kırılgan hale geldiğini gösteriyor.
Tüm bu önlemlere rağmen süren savaş, artan enflasyon ve endişe ortamı, İran para biriminin daha da zayıflamasına yol açabilir.
Ekonomist Borzou Haghshenas, İran Merkez Bankası’nın yalnızca güvenlik önlemleriyle döviz kurunu kontrol altında tutamayacağını söylüyor:
Mayıs, Haziran ve Temmuz ayları normalde dolar talebinin düşük olduğu dönemlerdir. Ama tansiyon yükselir ve anlaşma umudu kalmazsa, dolar talebi artar. Bu durumda Merkez Bankası’nın piyasaya müdahale imkânı kalmayabilir. Ne yazık ki kur 100 bin Tümen seviyesinin üzerine çıkabilir.
ALTIN PİYASASI DURDU, BORSA KAPATILDI
Altın piyasasında ise tam anlamıyla durgunluk yaşanıyor. İşlem sayısı tarihi bir düşüşle en düşük seviyelere indi. İran Merkez Bankası, çevrim içi altın platformlarına yapılan para yatırma işlemlerini geçici olarak durdurdu.
Tahran borsası resmi olarak kapatıldı. Kapanmanın birkaç gün daha uzaması bekleniyor. Mevcut gergin ortamda borsanın yeniden açılması, yatırımcılarda panik oluşturabilir, kitlesel satışlara ve endeksin sert düşmesine yol açabilir.
Tüccarlar yasaların izin verdiği şekilde borsanın üç gün süreyle kapalı kalmasını talep etti. Ancak yetkililer durumu gün gün değerlendirme kararı aldı.
- Yakıt dağıtımı sekteye uğradı, kuyruklar uzadı.
- İsrail’in bazı büyük petrol depolama alanlarını ve rafinerileri hedef almasının ardından ülkede akaryakıt dağıtımı da aksamaya başladı.
- Tahran: Akaryakıt limiti 60 litreden 25 litreye düşürüldü.
- Kerec: 20 litre.
- Diğer şehirlerde: 15 litre.
- Bazı küçük kasabalarda: yalnızca 10 litre.
Yeni kurallara göre, akaryakıt kartı yeniden kullanılmadan önce 5 saat bekleme süresi uygulanıyor. Bu nedenle istasyonlarda saatler süren uzun kuyruklar oluştu. Olası protestoları engellemek için güvenlik güçleri ve özel birlikler istasyonlarda konuşlandırıldı.
HÜRMÜZ BOĞAZI TEHLİKEDE: PETROL FİYATLARI 150 DOLARI AŞABİLİR
İran'ın Hürmüz Boğazını kapatma tehdidi ve Bab el-Mandeb geçidinde artan gerilim, deniz taşımacılığı sigortalarını ve navlun fiyatlarını artırdı.
Hürmüz Boğazı, dünya petrol ticaretinin dörtte birinin geçtiği stratejik bir nokta. Eğer burası kapanırsa, petrol fiyatlarının 150 doların üzerine çıkabileceği tahmin ediliyor.
'da Takip Edin!
