Sosyal medya hem savcı hem hâkim! Marmaray’da 'yumruklanan baba' gündem oldu

YEŞİM ERASLAN - Marmaray’da yanında çocukları olan bir babayı yumruklayan ve görüntüleri sosyal medyada büyük tepki çeken saldırgan tutuklanırken, saldırıya şahit olan gazeteci Fuat Kozluklu’nun ifadeleri sonrası olay farklı bir boyuta evrildi. Kozluklu “vicdani borcum” ifadesiyle olayı şu şekilde anlattı: İki çocuğuyla Marmaray vagonuna binen beyefendi, kapının kenarında duran ve telefonla konuşan genç hanımefendiye, ‘Niye burada duruyorsun, çocuklarımla girmeye çalışıyorum, zorlandılar. Ya ayakları takılıp sıkışıp düşselerdi’ diyerek çıkıştı. Genç kız ‘Affedersiniz’ karşılığını verdi, özür diledi. Oysa vagona biniş kapısının ortasından rahatlıkla girilebiliyordu. Beyefendi vagona bindikten ve kapılar kapandıktan sonra söylenmeye devam etti. Dakikalarca sürdü bu durum. Kapıda duran hanımefendi de ağlamaya başladı. Bunu gören yolcular adama ‘Yeter yahu susun, kapatın konuyu’ diye uyarıda bulundu. Ne yazık ki çocuklarının elini tutan adam susmadı, söylenmeye devam etti. Olayın müştekisi durumuna düşen iki kişi de ağlayan genç kızın durumundan hareketle ‘Yeter artık, ne bu kadar büyüttün’ gibi sözlerle adama doğru yürüdü. Tutuklanan kişi, çocuklu babaya Marmaray durağa yaklaştığı sırada ‘Çık dışarı’ dedi ve yumruk atıp vagondan indi. Diğer genç de söylenerek burnu kırılan adama yanaştı ve onu ittirdi. Taraflar Süreyya Plajı durağında indi. Burnu kırılan adam kendisine sözlü ve fiziki müdahalede bulunan mavi gömlekli gençten şikâyetçi olacağını söyledi. Sonra da gencin arkasından koşup yumruk attı.”

Kozluklu saldırıyı bu şekilde anlatırken, olayı sadece görüntülerde yer aldığı şekliyle izleyen birçok sosyal medya kullanıcısı adeta bir linç başlattı. Babayla tartışan her iki yolcunun fotoğrafları paylaşılarak “İş vermeyin. Bunları çocuklarının yanında döveceksin. Mavi gömlekli, yazdık seni. Sonu hayrolsun. Bin katını yaşayacaklar” paylaşımlar yapıldı.

PROF. DR. KIRIK: OLAY İDEOLOJİK BİR ÇATIŞMAYA DÖNÜŞTÜ

Sosyal medyanın algı yönetimi ile ürkütücü boyuta evrilen linç kültürünü gazetemize değerlendiren adli bilişim uzmanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık, bir olay sosyal medyada servis edilirken mutlaka öncesi ve sonrasının da paylaşılması gerektiğini ifade etti. Kırık, şunları kaydetti: Marmaray’daki olayda bu durum söz konusu. Orada ‘çocuklarının yanında saldırıya uğrayan bir baba’ gördük. Kişiler tek taraflı olarak yargılamaya maruz kaldı. 10 binlerce kişi ‘yumruk atanları canavar’ olarak tanıdı. Hâlbuki babanın açıklamalarında, ‘Kapının yanında duran kadına ben de sert çıkmış olabilirim’ ifadesi var. Olayın gerçek yüzü ortaya çıkınca bu defa da baba linç edildi. Baba bir anda kadın düşmanı ilan edildi, ‘Genç kıza laf atmıştı’ diyenler oldu. Olay bir anda bireysel kavga olmaktan çıktı ve ideolojik bir çatışmaya dönüştü.

"DERTLERİ BEĞENİ VE YORUM ALMAK"

Sosyal medyada görüntülerle algı oluşturulduğunu anlatan Kırık “Kullanıcılar ön plana çıkmak için görüntüleri bağlamından koparıyor. Onların derdi beğeni ve yorum almak. Çünkü yorum aldıkça üst sıraya çıkıyor ve para kazanıyorlar. 1,5 - 2 milyon izlenmesi var bu görüntünün. Türkiye’nin konuştuğu birinci madde bu oldu. Eğer yumruk görüntüsü olmasa sadece darp olayını konuşacaktık ve infial oluşturmayacaktı” dedi. Sosyal medyanın insanları taraf tutmaya zorladığını ifade eden Kırık “Önüne ardına bakmadan bir kare görüntü ile linç başlıyor. Sosyal medya, taraf tutmaya zorluyor. Sosyal medya âdeta genlerimizi bozdu. Empati duygumuzu ortadan kaldırmaya başladı. İnsanlar, olayların gerçek yüzünün ortaya çıkmasıyla dün övdüğünü bugün suçlu görmeye başladı. Hem baba, hem de saldırganlar hedef gösteriliyor” ifadelerini kullandı. Yaşananları değerlendiren psikolog Serkan Genç de, sosyal medyanın bir haberleşme ağından ziyade algı oluşturma ağına dönüştüğünü belirterek “İnsanlar sosyal medyada olayların sadece bir yönünü görüyor. Eksik bilgi de önyargı oluşturuyor. İnsanların artık tahammül sınırları azaldı” diye konuştu.