Kaygı olmalı mı, olmamalı mı? Yerkes-Dodson kanunu stresle başa çıkmada en etkili çözüm!

Sınav dönemleri yaklaşırken pek çok öğrenci kaygı duygusunu hissetmeye başlıyor. Kaygı her zaman başarısızlığın temeli gibi görünse de bilimsel araştırmalara göre belirli düzeyde stres, başarıyı artırabiliyor. Yerkes-Dodson kanunu, performans ve kaygı arasındaki bu hassas dengeyi açıklıyor.
Bir kararın eşiğindeyken ya da sınav gibi kritik bir süreçteyken hissedilen kaygı, çoğu zaman bastırılmak istenen bir duygu olarak görülse de psikologlara göre kaygının hiç olmaması, fazla yoğun yaşanması kadar büyük sorunları ortaya çıkarabiliyor.
YERKES-DODSON KANUNU NEDİR?
1908 yılında ortaya konulan Yerkes-Dodson yasası, stres ile performans arasında doğrudan bir ilişki olduğunu savunuyor. Bu teoriye göre düşük düzeydeki kaygı motivasyonu azaltırken, yüksek kaygı ise dikkat dağınıklığı ve performans düşüklüğüne yol açıyor.
KAYGI OLMALI MI, OLMAMALI MI?
Yerkes-Dodson kanununa göre doğru düzeydeki kaygı performansı etkiliyor. Bu teori özellikle öğrencilerde sınav öncesi kaygının ortadan kaldırılmasının hedeflenmemesi gerektiğini vurguluyor. Çünkü ideal düzeyde bir kaygı, çocuğun sorumluluk bilincini artırıyor, odaklanmasını sağlıyor ve motivasyonunu destekliyor.
Buna göre; çocukların sınav gibi kritik dönemlerde biraz kaygı hissetmesi, onların ciddiyetle hazırlanmasına katkı sağlıyor. Kaygının tamamen yokluğu ise sorumsuzluk algısı oluşturabiliyor.
AİLELERİN YAKLAŞIMI ÖNEMLİ
Kaygının çocuklar üzerindeki etkisi kadar, ebeveynlerin bu sürece yaklaşımı da belirleyici rol oynuyor. Çocukların stres seviyesi çoğu zaman ailelerin davranışlarıyla şekilleniyor. Bu nedenle, anne babaların önce kendi kaygılarını yönetmeleri gerekiyor.
Kendi endişelerini çocuğa yansıtan bir ebeveynler, farkında olmadan çocuğun stres düzeyini yükseltebiliyor. Bu noktada ailelerin, çocuklarından önce kendi kaygılarını yönetmeleri öneriliyor.
İDEAL STRES DÜZEYİ NASIL BELİRLENİR?
Her çocuğun stresle başa çıkma düzeyi aynı olmuyor. Kaygı seviyesi kişisel özellikler ve çevresel faktörler doğrultusunda belirlenebilir.