Sinema engelleri aşarsa...

MURAT ÖZTEKİN

Son dönemde ise engellileri hayata dâhil eden farklı bakış açılarına sahip filmler ortaya çıktı... Gelin hüznün ve sıcak bir mizahın hâkim olduğu engellilere dair filmlerden öne çıkanlarını hatırlayalım...

CENNETİN RENGİ
“Karanlığın” içinden
İran sinemasının tanınmış yönetmeni Mecid Mecidi’nin “Cennetin Rengi” filmi, babasının “kör” olduğu için eziyet ettiği Muhammed adlı bir çocuğun yaşadıklarını merkezine alıyor. Duygusal yönü son derece baskın olan film, seyirciye yoğun bir çaresizlik hissiyatı aşılarken âdeta  “Tek engel cehalettir” diye haykırıyor. Filmin dinî metaforları ise “İranvari” oluyor...

CAN DOSTUM
Engel de ne ki!
Meseleyi mizahla harmanlayabilen engelli hikâyeleri de var. Fransız yönetmenler Olivier Nakache ve Eric Toledano’nun “Can Dostum” filmi en çarpıcı olanı. Gişe rekorları kıran eserde engelli aristokrat bir adamla siyahi bakıcısının maceraları var. Fiziki engelleri öne çıkarmayan eserde aksine onların dayanışmayla tolere edilebildikleri gösteriliyor. “Can Dostum” tesirli fakat “haşarı” bir film...

FORREST GUMP
Koş Forrest koş!
Efsane filmleri atlamak olmaz... Robert Zemeckis’in Tom Hanks’i başrole koyduğu “Forrest Gump” da zihinsel engellilere dair en meşhur filmlerden... “Koş Forrest, koş!” repliğiyle hatırlanan eser, düşük IQ’lü Forrest’ın beklenmedik şekilde ünlü sporcu, Vietnam kahramanı ve milyoner olmasına dair maceralı yolculuğunu işliyor. Altı Oscar’lı film, sıcak üsluplu ama sert mesajları da haiz.

YAĞMUR ADAM
Empati sağanağı
Yönetmen Barry Levinson’ın 1988 yapımı eseri “Yağmur Adam” da engellilerin dünyasına dair unutulmaz olanlardan... Açgözlü Charlie’nin babasının ölümünden sonra tanıştığı otistik ağabeyi Raymond’la yol hikâyesini işleyen eser, otuz sene önce otizm hakkında farkındalık meydana getirmişti. Dustin Hoffman’ın oyunculuğu hâlâ güçlü bir empati kurma vesilesi...

SOL AYAĞIM
Bir ayak yeter her şeye!
Yönetmen Jim Sheridan’ın 1989’da vizyona getirdiği “Sol Ayağım” da sinema tarihinin güçlü engelli filmlerinden biri. Yazar Christy Brown’ın hayatını anlattığı romanından adapte edilen eser, doğuştan felçli Christy’nin sol ayağının sağlam olduğunu keşfetmesinden sonra yaşadıklarını işliyor. Hikâye, zorluklarla mücadeleye dair ilham verici bir anlatıma sahip...

HAYALLERİN PEŞİNDE
Başrolde hakikat var
Down sendromlu Zack Gottsagen’ın başrolünde olduğu “Hayallerin Peşinde” ise renkli hikâyesiyle dikkat çekiyor. Yönetmenler Tyler Nilson ve Michael Schwartz’ın down sendromlu bir adamın, bir suçlu ile ahbap olmasını işlediği eserde sıcak bir anlatım mevcut. Filmde engelli Zack’in realist performansıyla duygu sömürüsü yapmayan, hayat dolu bir hikâye sunuluyor.

HER ŞEYİN TEORİSİ
Hawking’in azmi üzerine
“Her Şeyin Teorisi” iki sene evvel ölen ALS hastası tanınmış bilim adamı Stephen Hawking’in eşi Jane’le yaşadıkları üzerinden engellilerin dünyasına bakış sunuyor. Yönetmenliğini James Marsh’ın üstlendiği İngiliz yapımı filmde meşhur bilim adamının yakalandığı hastalığa rağmen hayata tutunma azmi, eşi Jane’in sabrıyla birleştirilerek resmediliyor...

YERLİ SİNEMA DAHA DUYGUSAL
Türk sinemasında Yeşilçam yıllarından bugüne, engelliler çoğunlukla dramatize filmlerle görünür oldu. Uğur Yücel’in Hint yapımı “Siyah” filminden adapte ettiği “Benim Dünyam”, görme engelli bir kızla ona yardım eden eğitmenin hikâyesini işliyor. İlksen Başarır’ın “Başka Dilde Aşk”ı ise işitme engelli bir adamın yeni tanıştığı kadınla iletişimini merkeze alıyor. Çağan Irmak’ın “Tamam mıyız?”ı da yine bir kesişen yollar hikâyesi. Mehmet Ada Öztekin’in bu sene Türkiye’nin Oscar namzedi olan “7. Koğuştaki Mucize” isimli filminin de duygu yönü kuvvetli. “Çınar”, “Sadece Farklı” gibi filmler de son yıllarda üretilen eserlerden...