Hareketsizlik kanama riskini artırır

Artan Covid-19 vakalarıyla birlikte 20 yaş altına sokağa çıkma sınırlamasının gelmesi, çocukları yeniden evde hareketsizliğe mahkûm etti. Hareketsizliğin getirdiği olumsuzluklardan en fazla etkilenen gruplardan biri de kronik kanama bozukluğu yaşayan hemofili hastası çocuklar. Hemofili hastalarının kanın pıhtılaşmasını sağlayan faktör adı verilen proteinlerin eksikliği veya hiç olmaması sonucu kanama eğiliminde olduğunu söyleyen Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Kan Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi ve19 Mayıs Hemofili Derneği Başkanı Prof. Dr. Canan Albayrak “Hemofili hastası çocuğu kanama riskine karşı düşme ve çarpmalardan olduğu kadar hareketsizlikten de korumak gerekir. Düzenli egzersiz, eklem sağlığının korunmasına destek olarak kanama sayısında azalma sağlar. Bu şekilde kanamanın eklemlere geri dönülmez şekilde hasar vermesini de engeller” dedi.
DÜZENLİ YÜRÜYÜŞ EKLEMLERİ KORUYOR
Çocukların eve kapanmasının sokakta karşılaşılabilecek travmalardan dolayı kanama ihtimalini azalttığını ancak fiziksel aktiviteyi kısıtladığını ifade eden Prof. Dr. Canan Albayrak “Çocuklar aktif hayata katılamadıkları, egzersiz ve spor yapamadıkları için kas ve kemik gelişiminde gerilemeler oluyor. Ayrıca evde kalan çocuk vaktinin çoğunluğunu ekran karşısında geçirdiği için kilo alıyor. Eklemlere aşırı yük binmesi de kanama riskini artırıyor. Hemofili hastası çocuklara serbest oldukları saatler içinde düzenli yürüyüş tavsiye ediyoruz. Özellikle profilaksi ilaçlarını aldıkları gün güvenli dediğimiz birçok sporu yapabilirler. Basketbol, voleybol ve hatta hafif futbol antremanlarına bile katılabilirler ancak çarpışma ve düşme riski olan müsabakalar yapamazlar” diye konuştu.
RİSK HERKES KADAR
Bütün kronik hastalıklara sahip çocuğu olan anne baba gibi hemofili hastası çocukların aileleri de Covid-19 pandemisi dolayısıyla endişe içinde. Hemofili çocukların diğer çocuklardan daha sık koronavirüse yakalanmadığını ancak, hastalıklarıyla ilgili korunma tedbirlerine sıkı şekilde uymaları gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Albayrak “Koruma ilaçlarını almak için iki üç ayda bir polikliniğe gitmek zorunda olan çocukların raporları, hastanelerdeki bulaşma riskinden uzak tutmak amacıyla pandemi döneminde uzatıldı. Ancak ağır hemofili hastalarının kanama olduğunda mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurması gerekir. Hemofili koronavirüs için ek risk getirmiyor. Virüs hemofili hastalarını daha ağır etkilemiyor” dedi.
İLAÇLARINIZI SABAH ALIN
Ağır hemofili hastalarının kanamanın engellenmesi için haftada iki üç gün damar yolundan verilen faktör adı verilen ilacı düzenli yapması gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Albayrak “Hemofili hastalarında kan pıhtılaşmadığı için herhangi bir çarpma durumunda kanamaları durmaz. Hafif travmalarda bile ciddi kanamalar olabilir. Onun dışında, kaslara veya organ boşluklarının içine, en önemlisi beyin içine kanamalar olabilir. Eklem içi kanamalar tekrarlarsa ve iyi tedavi edilemezse eklemde kalıcı hasarlara yol açabilir. Hastaların düzenli yaptıkları profilaktik ilaçlarını sabah saatlerinde, aktif hayata geçmeden önce almaları çok önemli bir konu. Bu ilaçlar herhangi bir travma sonrasında iç organlarda veya eklem yerlerinde gelişebilecek kanamalardan korur. Daha hafif hemofili olan hastaları kanamaları olduğu zaman faktör tedavisi alıyorlar” dedi.

Umut gen tedavisinde
Genetik bir hastalık olan hemofilide gen tedavisi hastalıksız bir hayat vadediyor. Şu anda 18 yaş üstü yetişkin hastalarda klinik çalışmaların ülkemizde de devam ettiğini belirten Prof. Dr. Canan Albayrak “Gen nakli demek; faktör sentezi yapamayan hastalıklı gen yerine faktör üretebilen sağlıklı bir genin virus aracılığı ile karaciğere yerleşmesi ve oradan faktör sentezlemesi demektir. Bu sayede uzun yıllar yeterli miktarda faktör üretimi yapılabiliyor. Öncelikle hemofili B hastalarında başarılı sonuçlar alındı. Sonra hemofili A hastalarında da başarılı sonuçlar elde edildi