Ucuz tehdit

ÖMER TEMÜR

Türkiye’de sayıları 2,5 milyonu bulan replika telefonlar kullanıcılarını tehdit ediyor. İnsan sağlığını hiçe sayan bu telefonlar içerisine yerleştirilen casus yazılımlar vasıtasıyla kullanıcılarının telefon numarası, fotoğraf ve video gibi verilerini Çin’e yolluyor.
Replika aslında kopya anlamına geliyor. Samsung ve Apple gibi ünlü markaların taklidi olan bu telefonların parçaları Çin’den kaçak yollarla Türkiye’ye sokuluyor. Türkiye’de montajı yapılan telefonlar ucuz bir fiyata satıldığı için tüketici tarafından da tercih ediliyor. Türk siber güvenlik şirketi Gais Security’nin yayınladığı rapora göre bu telefonların neredeyse tamamı casusluk amaçlı kullanılıyor. İnsan sağlığını da tehdit eden replika telefonlar orijinaline göre ise yaklaşık 10 kat daha fazla radyasyon yayıyor. Vergileri ödenmediği için ülke ekonomisine verdiği zarar ise milyarlarca lirayı buluyor. Gais Security Zararlı Yazalım Analisti Doğuş Yalçın yaptıkları güvenlik testlerinde bu ürünlerin casus yazılımlar barındırdığını tespit ettiklerini belirterek “Yaptığımız güvenlik testlerinde replika telefonların zarar ve casus yazılımlar yüklenerek Türkiye’ye gönderildiğini tespit ettik. Vatandaşlar uygun fiyata telefon aldığını düşünürken kaybettiklerini ne yazık ki farkında bile olmuyor. Cihazların içerisinde gömülü olarak gelen zararlı yazılımlar kullanıcıların hassas verilerini çalıyor. Bu verileri Çin lokasyonlu sunuculara gönderiyor. Cihaz içerisinde arama kayıtlarınıza, rehberinize, mesajlarınıza ve dosyalarınıza bu sunuculardan erişilebiliyor. Daha sonra bu bilgileri satıyorlar” dedi. Güvenlik testlerini rapor haline getirerek BTK başta olmak üzere gerekli yerlere gönderdiklerini belirten Yalçın, vatandaşların bu tür telefonları kullanmaması konusunda uyardı.
Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Mustafa Kemal Turnacı da piyasada bu şekilde 2,5 milyon telefonun kullanımda olduğunu tahmin ettiklerini belirterek “Paravan şirketlerle Çin’den getirdikleri parçaları montaj hattında birleştirerek telefon hâline getiriyorlar. Dolayısıyla yerli üretim adı altından BTK’dan IMEI numarası alıyorlar. Ayrıca bu tür telefonlar IMEI numarası klonlanarak dolaşıma sokuluyor. Ama sonrasında firmaların çoğunu bir daha göremiyorsunuz. ÖTV ve KDV ödemiyorlar. Klonlanan cihazların şu an Türkiye’ye maliyeti 3 milyar TL. Bu konuda BTK, Maliye Bakanlığı ve GİB ciddi adımlar attı. Ama hâlâ piyasada bu tür telefonlar kullanımda. Kişisel verileri gönderilmesi ise KVKK’ya aykırı bir durum. Dolayısıyla telefonların satışı tamamen durdurulmalı” diye konuştu.

10'DA BİR FİYATINA SATILIYORLAR
Replika telefonlar orijinaline göre yaklaşık 10’da bir fiyatına satışa sunuluyor. Satıcılar web siteleri ile Instagram ve Facebook’tan yayınladıkları ilanlarla kullanıcılara ulaşıyor. Kimi satıcıların “orijinal ürün ama yurt dışından özel getirdik” yalanıyla, kimilerinin ise açıkça “replika abi bu” diyerek sattığı çakma akıllı telefonlar kullanıcılarını mağdur ediyor.

REPLİKA TELEFONU NASIL ANLARSINIZ?
Replika telefonlar orijinaline göre daha parlak ya da soluk renklerde olur.
¥ Cihazı satın alırken ayarlar bölümünden Telefon Hakkında kısmına gidin (Android). Burada ekran çözünürlüğü, batarya, hafıza gibi özellikleri göreceksiniz. Daha önce edindiğiniz bilgiler ile telefonun kendisindeki bilgileri eşleştirin.
¥ Satın aldığınız telefonunun replika olduğundan şüphe ediyorsanız *#06# yazın, arama tuşuna basın. Ekranı telefonunuzun IMEI numarası yerine farklı sayfalar geliyorsa telefonunuz replika demektir.
¥ Telefonun IMEI no.sunu https://www.turkiye.gov.tr/imei- adresine giriş yaparak kontrol edebilirsiniz. Sorguladığınız kod da karşınıza cihazınız ile ilgili bilgiler çıkacaktır. Bu bilgileri cihazınız ile karşılaştırarak cihazınızın replika mı yoksa orijinal mi olup olmadığını sorgulayabilirsiniz. Bu takdirde hâlâ daha bilgiler birbiriyle uyuşmuyorsa cihazınız replikadır.