Tahliye edilenin sabıkası silinmeli

Mahkûmlara ve Muhtaçlara Yardım Derneği (MAHKÛMDER) 2019 değerlendirme raporu yayınladı. Raporda geçtiğimiz yıl içinde yapılan dernek faaliyetleri, yardımlar, tamamlanan ve devam eden projeler hakkında bilgi verildi, 2020’de hedeflenenler anlatıldı. Ayrıca adalet sistemi için birkaç tavsiyede bulunuldu. İşte o tavsiyelerden bazıları: 
- Suçun oluşmaması veya olan suçların tekrar tekrar işlenmemesi için engelleyici tedbirler alınmalı. Suçlu ıslah edilmeli ve topluma yeniden kazandırılmalı.
- Mahkûmların yaklaşık yüzde 60’ı hayatında ilk defa suç işlemiş, kalanı ise mükerrer suçlardan dolayı cezaevine girmiş. Bu oran sürekli takip edilmeli ve mükerrer suçlu oranı düşürülmeli. 
- Maddi durumuna bakılmaksızın sağlık durumu yerinde olan her hükümlüye günde üç saate kadar çalışma zorunluluğu getirilmeli. Daha fazla çalışmak isteyenlere ücreti verilerek bu imkân sağlanmalı. Tutuklu olanlara da başka atölyelerde bu fırsat tanınmalı. Bu suç işleme oranlarını düşürecektir.
- Bütün hükümlü ve tutuklular tahsil dereceleri ne olursa olsun, temel eğitime tabi tutulmalı. Bu eğitimde yurttaşlık bilinci, millî birlik beraberlik, mane-viyat ve temel dinî konular olmalı. 
- Ziyaretlerin yapıldığı görüşme alanları ve görüşme süreleri tekrar yapılandırılmalı. Mahkûmların aile bağlarının güçlendirilmesi için cezaevlerinde Aile İletişim Birimi kurulmalı. 
- Cezaevlerinde sportif faaliyetler zorunlu hâle getirilmeli. 
- Tahliye olan mahkûmun sabıkası aynı gün silinmeli. Bu topluma yeniden kazanmanın önündeki hiç bitmeyen bir infaz zulmüdür.

Farklı yaş grupları ayrı yerlerde kalmalı
- Artık kalabalık mevcutların bir arada kaldıkları koğuş sistemindeki eski ilçe cezaevleri kalmamalı. Buralar bir defa tesadüfen girenin bile, suç çeşitleri hakkında profesyonelleştiği yerlerdir. Buraları âdeta suç okullarıdır. Bütün mahkûmlar insan onuruna yakışır standartlardaki 4-5 kişilik odalarda kalmalı, kapasite üstü kullanım olmamalı. Tutuklu ve hükümlüler mutlaka ayrı yerlerde yatmalı.
- İlk defa suç işleyenlerle, mükerrer suçlular farklı odalarda kalmalı ve ayrı ıslah programları uygulanmalı.
- Farklı suç türlerini işleyenler ve yaş aralıkları fazla olanlar bir arada kalmamalı. 

Tutukluluk süreleri kısaltılmalı
- Tahliyesine belli bir süre kalan mahkûmların iş bulmaları ve sonraki hayatını düzenleyebilmeleri için çalışma saatleri içinde kullanabilecekleri izin hakkı olmalı. 
- Psikolojik problemleri olanlar mutlaka uzmanlar tarafından tedavi görmeli. Bu kişilere grup terapileri uygulanmalı. Hastalıklarına göre gruba ayrılıp bir arada bulundurulmalı. Rahatsızlıklarının diğerlerini olumsuz etkilemeleri engellenmeli.
- Tutukluluk süreleri kı-saltılmalı. Hüküm kesinleşmeden tutuklanma en aza indirilmeli. Suç delilleri kuvvetli ve mahkûmun kaçma şüphesi varsa tutuklanmalı ancak mahkeme ve temyiz safhaları hızlandırılmalı.
- Bütün cezaevi personeline insan hakları, psikoloji ve iletişim konularında hizmet içi eğitim verilmeli.