2013'ten bu yana araştırılıyordu, sonunda ortaya çıktı! 5 milyardan fazlası yok olmuştu

Kuzey Amerika’nın Pasifik kıyılarında 2013 yılında başlayan ve on yılı aşkın süredir devam eden kitlesel deniz yıldızı ölümlerinin nedeni nihayet ortaya çıkarıldı. Bilim insanları, söz konusu salgının 5 milyardan fazla deniz yıldızının ölümüne yol açtığını ve 20’den fazla türü etkilediğini belirtti.

CBS News ve AP’nin 4 Ağustos 2025 tarihli haberine göre, en çok etkilenen türlerden biri olan “güneş çiçeği deniz yıldızı” (sunflower sea star), ilk beş yıl içerisinde popülasyonunun yaklaşık %90’ını kaybetti.

Kanada’nın British Columbia eyaletindeki Hakai Enstitüsü’nde görev yapan deniz hastalıkları ekoloğu Dr. Alyssa Gehman, hastalığın etkilerini “Oldukça ürkütücü… Sağlıklı deniz yıldızlarının kolları gergin ve dışa doğru durur, ancak bu hastalık önce yaralar oluşturuyor, ardından kolları düşüyor” sözleriyle anlattı.

HASTALIĞIN NEDENİ BAKTERİ ÇIKTI

Nature Ecology and Evolution adlı bilimsel dergide yayımlanan yeni araştırmaya göre, deniz yıldızı israf hastalığına (wasting disease) sebep olan etkenin Vibrio pectenicida adlı bakteri olduğu tespit edildi. Bu bakterinin aynı zamanda bazı kabuklu deniz canlılarında da enfeksiyona yol açtığı biliniyor.

İlgili Haber

Meriç Nehri'nde su çekilince ortaya öyle bir şey çıktı ki! Nereden geldiği belli değil

Daha önce hastalığın bir virüsten kaynaklandığı düşünülse de, araştırmacılar bu virüsün aslında sağlıklı deniz yıldızlarının vücudunda da doğal olarak bulunduğunu ve hastalıkla bağlantılı olmadığını ortaya koydu. Asıl nedenin gözden kaçmasının bir diğer sebebi ise, araştırmaların çoğunun ölü deniz yıldızlarının organ çevresindeki sıvıyı içermeyen dokular üzerinden yapılmasıydı.

Yeni çalışmada ise bu sıvı, yani “koelom sıvısı”, detaylı şekilde analiz edildi ve hastalığa neden olan bakteriye bu sıvıda rastlandı.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE BAĞLANTILI

Araştırma, Vibrio bakterilerinin iklim değişikliğinin mikrobiyal göstergesi olarak tanımlandığına dikkat çekiyor. Bu bakterilerin, deniz suyu sıcaklıklarının artmasıyla daha yaygın hale geldiği vurgulanırken, önümüzdeki dönemde su sıcaklıkları ile hastalık arasındaki ilişkinin daha derinlemesine incelenmesi planlanıyor.

EKOSİSTEME ETKİSİ BÜYÜK

Güneş çiçeği deniz yıldızları dünyanın en büyük deniz yıldızları arasında yer alıyor ve bir metreye varan kol uzunluğuna sahip olabiliyor. Araştırmacılara göre, bu türün yok olması sadece deniz yıldızlarını değil, tüm Pasifik ekosistemini etkiliyor. Çünkü deniz yıldızları, deniz kestanesi gibi canlıların popülasyonunu dengede tutan yırtıcılardan biri.

Deniz yıldızlarının azalmasıyla birlikte, deniz kestaneleri Kuzey Kaliforniya’daki yosun ormanlarının yaklaşık %95’ini tüketti. Bu ormanlar; balıklar, deniz su samurları ve foklar gibi birçok tür için besin ve hayat alanı sağlıyordu.

KORUMA VE YENİDEN YERLEŞTİRME

Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN), güneş çiçeği deniz yıldızını kritik tehlike altındaki türler listesine aldı. Araştırmacılar, hayatta kalan deniz yıldızları arasında hastalığa karşı doğal bağışıklığı olan bireylerin tespit edilmesi, bunların koruma altına alınması ve gerektiğinde diğer bölgelere yerleştirilmesi gibi stratejiler üzerinde çalışıyor.

Ayrıca, probiyotik gibi bağışıklık artırıcı uygulamaların hastalıkla mücadelede etkili olup olmayacağı da araştırılacak.

Bilim insanları, bu gelişmenin deniz yıldızı popülasyonunun eski haline dönmesini sağlayacağı ve “okyanusun yağmur ormanları” olarak nitelendirilen yosun ormanlarının yeniden canlandırılmasına yardımcı olacağı görüşünde.