Afrika'da eski Fransız sömürgelerinde neden darbe oluyor?
DÜNYA Haberleri / Türkiye Gazetesi - BBC
Fransa'nın uzun yıllar sömürdüğü Afrika ülkelerde, son dönemde sık sık askeri darbeler yaşanıyor. Mali, Nijer, Burkina Faso, Gine ve son olarak Gabon gibi ülkelerdeki darbeler, sorunun kaynağının araştırılmasına neden oluyor. Doğal kaynak zengini fakir ülkelerdeki darbelerin yönetici sınıfın kötü yönetiminden kaynaklandığı ifade ediliyor.
Afrika kıtası, dünyanın en fakir ülkelerine ev sahipliği yapmasıyla biliniyor. Yüzyıllar boyunca Avrupalı ülkeler tarafında hammaddelerin alındığı birer maden ocağı olarak kullanılan kara kıta, dünyanın geri kalanının aksine ekonomik ve toplumsal gelişme süreçlerini kaçırdı.
Özellikle Fransa ve İngiltere gibi Avrupa kıtasındaki büyük güçlerin egemenlik kurduğu kıta, ikinci dünya savaşı sonrasında ciddi değişiklikler yaşadı. Avrupa’nın büyük güçleri sahip oldukları enerjiyi birbirleriyle savaşarak harcayınca savaş sonrasında oluşan yeni düzen bağımsızlık hareketlerinin ortaya çıkmasına olanak sağladı.
1960’lı yıllara gelindiğinde dekolonizasyon süreci olarak bilinen bağımsızlık Avrupalı güçlerden kurtulma fikri, Afrika’da çok sayıda ülkenin savaşmadan siyahi nüfusun yönettiği ülkelerin temellerini atmasına fırsat doğurdu.
Ancak, Afrika ülkeleri bağımsızlıklarını kazanmaları istikrarı beraberinde getirmedi. Avrupalı ülkelerin sömürü yıllarında dengelerini bozduğu Afrika’nın yeni bağımsızları, iç savaş ya da süreklilik kazanan politik istikrarsızlığın merkezi haline geldi.
FRANSIZ SÖMÜRGECİLİĞİNİN İZLERİ
Günümüze kadar devam eden istikrarsızlık süreci çok sayıda darbenin yaşanmasına neden oldu. Özellikle Fransa’nın sömürdüğü ve hala etkisinin olduğu ülkeler, son zamanlarda darbe zincirlerinin içerisine girmiş görünüyor.
Sömürgecilik sonrası hesaplaşmanın yeniden gündeme geldiği Fransa etkisindeki ülkelerde sık sık darbeler yaşanıyor. Batı Afrika ülkelerinin merkezde olduğu güç kullanarak yönetimin değiştirilmesi akımı, 2020 sonrasında daha da güçleniyor.
Mali, Nijer, Burkina Faso, Gine ve son olarak Gabon’daki darbeler, ‘’Fransa’nın eski sömürgelerinde neden darbeler oluyor?’’ sorusunu gündeme getirdi. BBC’de yer alan bir analiz, söz konusu soruya cevap vermek amacını taşıyor.
Darbelerin ilginç bir şekilde genç kitleler arasında destek gördüğüne değinilen analizde, bunun adı geçen ülkelerin yönetimlerde Fransız sömürgecilik dönemine de uzanan çürüme ile bağlantısı olabileceği ifade edildi.
AFRİKA'DA YÖNETİCİ SINIFINA GÜVENİLMİYOR
Batı ve Orta Afrika'nın büyük bölümünde gençler, seçilmiş iktidarlar dahil geleneksel siyasi sınıfla ilgili büyük ölçüde hayal kırıklığı yaşıyor.
Bu hayal kırıklığının altında bir dizi sorun yatıyor: Eğitim düzeyinden bağımsız gençler iş bulamıyor, gayri resmi dahi olsa ekonomik fırsatlar yaratılamıyor; yüksek gelirliler hakkında yolsuzluk ve iltimas algısı yaygın; buna ek olarak Fransa'nın eski sömürgelerinde süregelen etkisine duyulan kızgınlık hâkim.
Bunlara ek olarak seçmenler arasında iktidarın hükmünün süresini uzatmak için seçimleri manipüle ettiği yönünde yaygın bir inanç var. Başkanlık sürelerinin anayasaya aykırı olarak uzatılması da önemli bir öfke kaynağı.
Bu tür suistimaller, darbe liderlerini seçilmiş sivil yönetimi yeniden kurmaya zorlamayı amaçlayan Afrika Birliği veya genellikle "görevdeki başkanlar kulübü" olarak adlandırılan Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) gibi kurumların ahlaki güvenilirliğini de zayıflatıyor.
BU VİDEO DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
'da Takip Edin!
