İsviçre'nin buzulları tarih olabilir! 2 bin kişinin hayatı tehlikede

İsviçre’deki buzullar, küresel ısınmanın hızlanmasıyla korkutucu bir hızda eriyor. Bölgedeki büyük buzul çökmesi sonucu Lonza Nehri, moloz yığınıyla tıkanırken yetkililer bölgede yaşayan halka tahliye hazırlıkları konusunda uyarıda bulundu. Bölgelerde yaşayan yaklaşık 2 bin kişi için tahliye hazırlıkları gündemde.

Kaydet

İsviçre’deki buzullar, küresel ısınmanın hızlanmasıyla eşi görülmemiş bir hızda eriyor.

BBC’nin haberine göre, İsviçre Buzul İzleme Merkezi (GLAMOS) Direktörü Matthias Huss, 35 yıl önce Rhône Buzulu’nun otoparkından kısa bir yürüyüşle ulaşılabilen buzula, bugün yarım saatlik bir yürüyüşle gidilebildiğini söyledi.

İsviçre'nin buzulları tarih olabilir! Buzul çöktü, 2 bin kişinin hayatı tehlikede - 1. Resim

450 MİLYAR TON BUZ BUHAR OLDU

Dünya Meteoroloji Örgütü’nün raporuna göre, 2024 yılında Grönland ve Antarktika dışındaki buzullar 450 milyar ton buz kaybetti.

Bu miktar, 180 milyon olimpik havuzu dolduracak kadar büyük bir kütleye denk geliyor.

İsviçre'nin buzulları tarih olabilir! Buzul çöktü, 2 bin kişinin hayatı tehlikede - 2. Resim

İsviçre buzulları son on yılda buz hacimlerinin dörtte birini kaybetti. Uydu görüntülerine göre Rhône Buzulu artık tamamen erimiş bir gölde son bulurken, kuzeydoğu Alplerindeki Pizol gibi daha küçük buzullar tamamen yok oldu.

İsviçre'nin buzulları tarih olabilir! Buzul çöktü, 2 bin kişinin hayatı tehlikede - 3. Resim

Eskiden yıllık yüzde 2’lik erime oranı aşırı kabul edilirken, 2022’de İsviçre buzullarının yaklaşık yüzde 6’sı eridi. 2023, 2024 ve 2025 yıllarında da benzer kayıplar yaşandı. Ülkenin en büyük buzulu olan Great Aletsch’in son 75 yılda 2,3 kilometre geri çekildiği, bazı bölgelerde buzulların yerini ağaçların aldığı bildirildi.

İsviçre'nin buzulları tarih olabilir! Buzul çöktü, 2 bin kişinin hayatı tehlikede - 4. Resim

Bilim insanları, buzulların doğal döngüler içinde ilerleyip geri çekildiğini ancak son dönemdeki hızlı erimenin insan kaynaklı iklim değişikliğinden kaynaklandığını vurguluyor.

İsviçre'nin buzulları tarih olabilir! Buzul çöktü, 2 bin kişinin hayatı tehlikede - 5. Resim

Bremen Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü’nden Prof. Ben Marzeion, “Buzulların gelecekteki erimesinin büyük kısmı artık kaçınılmaz. Onlar iklim değişikliğinin gerisinden geliyor,” dedi.

İsviçre'nin buzulları tarih olabilir! Buzul çöktü, 2 bin kişinin hayatı tehlikede - 6. Resim

Bilim insanlarına göre, küresel ısınmanın sanayi öncesi seviyelerin 1,5°C üzerinde tutulması, dağ buzullarının yarısının korunmasını sağlayabilir. Ancak sıcaklık artışının 2,7°C’ye ulaşması, buzulların dörtte üçünün yok olmasına yol açabilir.

Buzulların erimesi, nehirlerin, tarımın, hidroelektrik üretiminin ve içme suyu kaynaklarının sürdürülebilirliği açısından ciddi riskler oluşturuyor. Özellikle Asya’daki “Üçüncü Kutup” bölgesinde yaklaşık 800 milyon insan buzul kaynaklı nehir sularına bağımlı durumda.

Oslo Üniversitesi’nden Prof. Regine Hock, “Bu durum üzücü ama aynı zamanda umut verici. Karbon salımını azaltır ve ayak izimizi küçültürsek buzulları koruyabiliriz. Bu bizim elimizde” ifadelerini kullandı.

İsviçre'nin buzulları tarih olabilir! Buzul çöktü, 2 bin kişinin hayatı tehlikede - 7. Resim

2 BİN KİŞİNİN HAYATI TEHLİKEDE

Büyük buzul çökmesi sonucu Lonza Nehri, moloz yığınıyla tıkanırken yetkililer bölgede yaşayan halka tahliye hazırlıkları konusunda uyarıda bulundu.

Lonza Nehri’nin akışı, yüksekliği metreleri bulan taş, kaya ve buzul enkazı tarafından kesildi.

Nehir suları tıkanıklığın arkasında birikerek hızla büyüyen bir set gölü oluşturdu. Su seviyesinin bazı saatlerde saatte 3 metreye kadar yükseldiği belirtiliyor.

Çökme nedeniyle Blatten köyünün yaklaşık 20 kilometre aşağısında yer alan Gampel ve Steg kasabaları doğrudan risk altında. Bu bölgelerde yaşayan yaklaşık 2 bin kişi için tahliye hazırlıkları gündemde. Steg-Hohtenn ve Gampel-Bratsch belediyeleri, yurttaşları evlerini hızla terk edebilecek şekilde hazırlıklı olmaya çağırdı.

Yetkililer, oluşan doğal barajın aniden yıkılması durumunda büyük bir sel dalgası veya taş ve molozlarla dolu bir akıntı (geröllawine) yaşanabileceği uyarısında bulunuyor. Wallis Kanton Doğal Afetler Dairesi’nden Christian Studer, barajın son derece dengesiz olduğunu ve buzul, taş ve gevşek molozlardan oluştuğunu belirtti.

Afet alanına ise herhangi bir müdahale yapılamıyor. Hem insanlar hem de makineler için alanın son derece tehlikeli olduğu vurgulanıyor. Bu nedenle suyun kontrollü bir şekilde akıtılması için kanal açma çalışmaları yapılamıyor.

BATIKAN ALTAŞ

Yayın Tarihi | 06 Ekim, 2025 - 22:42

Bizi Takip Edin

YORUMLAR