Türkiye Ay yolculuğunda ilk görevine çıkıyor! Geri sayım başladı

Türkiye’nin ilk Ay görevi AYAP-1 kapsamında geliştirilen Ay Nötr Teleskobu (LNT), İsveç’te yürütülen ayrıntılı kalibrasyon testlerinden başarıyla geçti. İsveç Uzay Fiziği Enstitüsü (IRF), son hazırlıkların ardından cihazın 2026 başlarında AYAP-1 uzay aracına teslim edileceğini duyurdu.

Bu ay Türk mühendis ve bilim insanları Kiruna tesislerinde bulunarak cihazı uzay aracının arayüz üniteleriyle birlikte test edecek. Böylece görev için en kritik bileşenlerden biri teslimata hazır hale gelecek.

AYAP-1 AY YÖRÜNGESİNDE ÜÇ AY GÖREV YAPACAK

AYAP-1’in 2027’de fırlatılması planlanıyor. Uzay aracı Ay’ın 100 kilometrelik dairesel yörüngesinde yaklaşık üç ay görev yapacak ve kontrollü inişle görevini tamamlayacak. Görev sırasında kritik bilimsel sorular ele alınacak:

• Ay yüzeyinin bileşimi bölgelere göre nasıl değişiyor?
• Manyetik anomalilerin etrafında oluşan mini manyetosferler güneş rüzgârıyla nasıl etkileşiyor?
• Kalıcı gölge bölgeler (su gibi uçucu maddelerin potansiyel rezervuarları) güneş rüzgârına nasıl tepki veriyor?

Görevde kullanılacak HALE-1500 elektrikli itki motoru ve hibrit roket sistemi Türkiye’nin derin uzay çalışmalarında stratejik rol oynuyor. Uzay aracının tasarımı tamamen Türkiye’de yapıldı; entegrasyon, test ve operasyon süreçleri de yerli altyapıda yürütülecek.

FÜZYON İTKİ HAZIRLIĞI: UZDES 2027’DE AÇILIYOR

Türkiye, derin uzay için füzyon tabanlı itki teknolojilerine de odaklanıyor. Bor-11 elementinin hidrojenle plazma hâline getirilerek düşük ısılarda reaksiyona sokulacağı füzyon araştırmaları için kurulacak Uzay Destek Sistemleri Merkezi (UZDES), 2027’de tamamlanacak.

Altyapı da uzun menzilli derin uzay görevlerinde Türkiye’ye yeni kabiliyetler kazandıracak.

APSCO’DA İLK TÜRK BAŞKAN

Öte yandan Türkiye Uzay Ajansı Başkanı Yusuf Kıraç, Asya-Pasifik Uzay İş Birliği Örgütü’nün (APSCO) 19. Konsey Toplantısı’nda oybirliğiyle 2026–2027 dönemi Konsey Başkanlığına seçildi. APSCO tarihinde bir Türk temsilcinin ilk kez Konsey başkanlık koltuğuna oturması, uluslararası uzay iş birliğinde Türkiye açısından yeni bir eşik.

TÜRKİYE, UZAYDA KENDİ UYDUSUNU KENDİ ROKETİYLE TAŞIYACAK: ŞİMŞEK-2 ROKETİ

APSCO’daki tarihi atamanın ardından Türkiye’nin uzay vizyonunu ileri taşıyan bir diğer hamle de ROKETSAN’dan geliyor. Türkiye’nin bağımsız fırlatma kabiliyetini hedefleyen Şimşek-2, bu stratejinin tam merkezinde yer alıyor. ROKETSAN’ın geliştirdiği sistem, 1.500 kg yük kapasitesiyle uyduları 700 kilometrenin üzerindeki Güneş Eşzamanlı Yörüngeye taşıyacak güce sahip olacak.

Şimşek-2 yaklaşık 40 metre yüksekliğe sahip iki kademeli sıvı yakıtlı bir fırlatma aracı olarak tasarlandı. Bu teknoloji, uyduyu hedef yörüngeye hassas şekilde yerleştirme kabiliyeti sağlıyor.

Şimşek-1’in 2027’de test edilmesi, Şimşek-2’nin ise 2030’ların başında operasyonel olması planlanıyor.
 

TÜRKİYE’NİN UZAY VİZYONU YENİ BİR AŞAMAYA TAŞINIYOR

Milli Uzay Programı çerçevesinde Türkiye; yer gözlem ve haberleşme uyduları, küçük uydu platformları, fırlatma sistemleri, uzay gözlem altyapıları, uzaktan algılama teknolojileri ve insanlı uzay görevlerine uzanan geniş bir yelpazede çalışmalarını hızlandırıyor.

Türkiye’nin bu alandaki ilerleyişini güçlendiren en dikkat çekici gelişmelerden biri de Fergani Uzay’dan geldi. Tamamen milli imkânlarla geliştirilen Türkiye’nin ilk Yörünge Transfer Aracı FGN-TUG-S01, uzaydaki en kritik manevrasını başarıyla tamamladı. Araç, hibrit motorunu uzay ortamında ateşleyerek yörüngesini değiştirdi ve dünya genelinde örneği olmayan bir başarıya ulaştı.