Gıda kurutmayla milyarlar kurtulur!

ÖNDER ÇELİK

Türkiye’de üretilen meyve ve sebzenin yaklaşık dörtte biri tüketilmeden ya dalında ya da taşıma esnasında çürüyor. Sofralara gelmeden ziyan olan 13 milyon tona yakın ürün uzmanlara göre ‘kurutularak’ milyarlarca liralık gelire dönüşebilir. Dünya kurutulmuş meyve ve sebze sektörünün hacmi 55 milyar dolar seviyesindeyken, Türkiye bu pazardan 1,5 milyar dolar civarında pay alıyor. Yurt içi talebin ise 550 milyon dolar seviyesinde olduğu tahmin ediliyor. Gıda Kurutma Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı ve Fareffect Genel Müdürü Mustafa Güngör, kurutularak değerlendirilebilse meyve ve sebzeler ile et, balık, mantar ve peynir pazarında Türkiye’nin hâkim konuma ulaşacağını söylüyor.

SADECE ELMADA 2 MİLYAR $ GELİR
Türk halkının hemen her sektörde olduğu gibi gıda sektöründe de işlemeden ham olarak satmaya alıştığını ve kazanan olmak yerine satan olarak kaldığını ifade eden Mustafa Güngör “Geçtiğimiz sene sadece 400 bin ton elma değerlendirilemeden dalında çürümüş. Eğer ki bu elmalar kurutulup ihraç edilseydi ülkemize ekonomik katkısı 2 milyar dolar idi ki hâlihazırda tüm ürünlerde yaptığımız ihracatın 500 milyon dolar üstünde bir rakamdan bahsediyorum” dedi.

FİYATI HALCİ DEĞİL SİZ BELİRLEYİN
Bugün bir ürünü taze satmaya çalışmanın çok maliyetli ve riskli olduğuna işaret eden Güngör, şu değerlendirmeyi yaptı: Üretilen bir gıda iki ile yedi gün aralığında satılmak zorunda aksi taktirde bozulma riski var. Veya bozulmasın diye soğuk hava depolarında bekletmeniz gerekiyor. Hâliyle ya ürününüz bozulup çöp olacak veya soğuk hava deposunda tutacaksınız. Bunun da bir maliyeti var. Bir başka husus örneğin bir sebze veya meyve üreticisiyseniz, ürettiğiniz ürünlerin değerini halci veya komisyoncu belirliyor. Yani siz sadece hamallık yapıyorsunuz parayı başkaları kazanıyor. Hâlbuki kurutmuş olsanız. Fiyatı siz belirliyorsunuz. Örnek vermek gerekirse; Bugün taze elma kilo satış fiyatı 1 ile 3 TL arasında seyretmektedir. Kuruttuğunuz zaman ise satış rakamınız 150 TL ile 450 TL arasında oluyor. Ortalama olarak 10 kilogram taze elmadan 1 kilogram kurutulmuş elma çıkıyor.

1’E 10 KAZANDIRAN TEK SEKTÖR
Mustafa Güngör “Bu sektör 1 birime karşılık 10 birim kazandıran tek sektör ve riskiniz sıfır seviyesinde. Ama tabii ki sadece tesis kurmakla olmuyor. Yanında iyi bir pazarlama stratejisi ve faaliyeti yürütmeniz gerekmekte. Türkiye’nin tarım ve hayvancılık alanında üretilen tüm ürünlerini kurutarak dünya piyasasına açması çok kolay ve ciddi bir talep var. Bu bir fırsattır. Başka ülkeler daha fazla gözünü açmadan hızlıca bu alana yoğunlaşmalıyız. Gürcistan bu sene gıda kurutma tesisleri ile ilgili çok ciddi bir hibe programı açıkladı. Buna karşılık mesela Doğu Karadeniz’de yaklaşık yüzde 70 oranında meyve sebze bağda bahçede değerlendirilemeden çürüyor. Millî servetimiz heba oluyor. Eğer elimizi hızlı tutmazsak yakın bir zamanda yavaş yavaş pazarımızı kaptırmaya başlayacağız. Özbekistan çok ciddi bir rakip olarak önümüze çıkmaya başlayacak” ifadelerini kullandı.

350 BİN TL YATIRIMLA MÜMKÜN
Dış pazarda hemen her ürünün tercih edildiğini ifade eden Mustafa Güngör, en fazla tercih edilen kurutulmuş meyve şeklinin cips olduğunu; üzüm, domates, kayısı ve incirin bütün olarak kurutulup satılabildiğini kaydetti. Bir gıda kurutma tesisinin ortalama yatırım maliyetinin 350 bin ile 550 bin TL arasında değiştiğini belirten Güngör, bu konuda 100 bin ile 300 bin TL aralığında KOSGEB hibelerinden yararlanılabildiğini söyledi.