Sıfırını alamayan eski eve yöneldi! Kredi muslukları kısılınca konut almak hayal oldu

KAAN ZENGİNLİ'NİN HABERİ - Konut piyasasında ipotekli satışların düşüş seyri devam ediyor. Bankaların kredi musluklarını kısması ve yüksek faizler konut alımında kredi kullanımını engelliyor. 10 yıl önce konut alımlarında kredi kullanım oranı yüzde 45 iken, bugün yüzde 8,5’e kadar geriledi. Bu da satışların düşmesine neden oluyor. 2023’teki 1 milyon 225 bin adetlik satış, son 10 yılın en kötü rakamı olarak kayıtlara geçti. Müteahhitler ve konut alıcıları ise bankalara ‘kredi verin’ çağrısında bulunuyor. Sektör temsilcileri “Kiralar yükseldi. İnsanlar yüksek faiz de olsa kredi çekip ev almak istiyor. Ancak sorun bankaların kredi vermemesi” diyerek durumu özetliyor. Krediye ulaşamayanlar ise ucuz evleri tercih etmeye başladı. 1 ila 3 milyon liralık uygun fiyatlı evlerin satışında bir artış var. 

PİYASA KAMPANYA BEKLİYOR

Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanvekili Mustafa Hakan Özelmacıklı, ‘‘Faiz oranlarının yükselmesi ipotekli satışların düşmesine etki ediyor. Özel bankalarda aylık faiz oranlarının yüzde 3’lere çıktığını görüyoruz. Krediye erişim de zorlaştı. Ocak ayında satılan 100 konutun 7 tanesi, şubat ayında ise satılan 100 konutun 8 tanesi kredi ile alındı. Kredi ile ev almak neredeyse hayal oldu” dedi. Seçimlerden sonra kredi konusuyla ilgili bir beklenti olduğunu söyleyen Özelmacıklı “Seçimlerden sonra bir kredi kampanyasının piyasada önemli fayda sağlayacağını değerlendirebiliriz” dedi.

GELECEĞE YATIRIM YAPILIYOR

İstanbul’da emlak işiyle uğraşan Ersin Çetin de “Konut satışlarındaki düşüş devam ediyor. İnsanlar krediye ulaşamadığı için ev alamıyor. Bankalar şu dönemde kimseye yüksek kredi vermiyor. Ancak kenarda birikmiş 3-5 milyon liranız varsa, üstünü tamamlamak için kredi alabiliyorsunuz. Bu da satışların düşmesine neden oluyor. Hâl böyle olunca 1 ila 3 milyon liralık metruk evlere talep arttı. İnsanlar ‘bir tapum olsun’ mantığıyla bu düşük fiyatlı evleri alıyor” dedi. Düşük fiyatlı evlerin geleceğe dönük bir yatırım olduğunu söyleyen Çetin, şunları kaydetti: Alanların çoğu bu evlerde oturmuyor. Belli başlı bölgelerde; kentsel dönüşüme girme ihtimalî olan, düşük de olsa kira getirisi olan evlere yöneliyorlar. Araba veya arsa takası ile alınabilecek evlere talep var. 

TALEP VAR KREDİ YOK

Türkiye’de yıllık yeni konut ihtiyacı 1 milyon dolayında bulunurken yıllık konut üretiminin 2023’te 600 bin dolayında kaldığı dikkati çekiyor. İnşaat maliyetlerindeki hızlı artışlar, firmaların konut üretimini baskılarken, girdi maliyetlerindeki artış paralelinde yükselen satış fiyatları ve zorlaşan 
kredi şartları tüketicilerin alım imkânını 
daraltıyor.

KONUT FİYATINDA 2 YILIN EN YAVAŞ YILLIK ARTIŞI

█ Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 2024 yılı Ocak ayı Konut Fiyat Endeksi (KFE) verisini yayımladı. Buna göre konut fiyat enflasyondaki yıllık aşağı yönlü ivme ocak ayında da devam etti ve Aralık 2021’den bu yana en yavaş yıllık artış oldu. Aylık artışta ise aralık ayına göre bir kıpırdanma izlendi. Ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 2,3, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 68 artan KFE, aynı dönemde reel olarak yüzde 1,4 artış gösterdi. Aralık ayında konut fiyatlarında aylık yüzde 1,16’lık artış görülmüştü. Üç büyük il için KFE değişimine bakıldığında ocakta bir önceki aya göre İstanbul, Ankara ve İzmir’de sırasıyla yüzde 1,3, 2,4 ve 2,8 artış görüldü. Endeks değerleri geçen yılın aynı ayına göre ise İstanbul’da yüzde 54,5, Ankara’da yüzde 85,6, İzmir’de yüzde 70,4 yükseldi. Ocak ayı itibarıyla Türkiye’de ortalama metrekare fiyatı 30 bin 900 TL olarak kaydedildi. İstanbul’da ortalama metrekare fiyatı 45 bin 129 TL’ye yükseldi. Bu veri üzerinden yapılan hesaplamayla 120 metrekarelik bir daire 5,4 milyon TL’yi aştı. Ankara’da ortalama metrekare fiyatı 24 bin 373 TL’ye yükseldi. İzmir’de ortalama metrekare fiyatı 35 bin 684 TL olarak kaydedildi.