Toprağa gömüp 72 saat bekliyor, 3 saatte bir kontrol ediyorlar! Ata mirasını böyle yaşatıyorlar

Sedir ağaçlarının kuruyan köklerini topraktan çıkarıyor, çıralar haline getiriyorlar. Çıraları toprağa gömüyor, 72 saat süren işlemlerde her 3 saatte bir kontrole gidip başında nöbet tutuyorlar... Hepsi sadece 80 kiloluk ürün için... Bir mahalle, geleneksel yöntemlerle üretim geleneğini böyle sürdürüyor.
Antalya'nın Akseki ilçesi Kuyucak Mahallesinde geleneksel yöntemler sürdürülüyor, binbir emekle sedir katran yağı üretiliyor.
Mahalle sakinleri sedir katran yağı üretimi için bölgedeki 2500 rakımlı dağlarda yetişen sedir ağaçlarının kuruyan köklerini öncelikle topraktan özenle çıkarıyor. Sırtlarda ya da yük hayvanlarıyla yerleşim yerlerine indirilen kökler, küçük çıralar haline getiriliyor.
TOPRAĞA GÖMÜP BEKLİYORLAR
Toprakta hazırlanan kuyulara simetrik bir şekilde üst üste dizilen çıraların üstü ağaç dallarıyla kapatılıyor ve hava almaması için tekrar çamurla tamamen kapatılıyor.
72 SAAT SÜRÜYOR, 3 SAATTE BİR KONTROL EDİLİYOR
Üç tarafı kapalı, yalnızca bir yüzeyi açık bırakılan kuyunun ağzından ateş yakılıyor. Kuyunun başka hiçbir yerden hava almaması ve ateşin dengeli ve yavaş bir şekilde içten içe yanması için bir kişi kuyunun başında nöbet tutuyor. Yaklaşık 3 gün süren işlemde her 3 saatte bir kuyu kontrol ediliyor.
YILDA 80 KİLOGRAM ÜRETİLİYOR
Bu işlemlerin ardından kuyunun diğer ucunda bulunan kanalın önündeki sopa dikkatlice çekiliyor. Bu noktada, çamur kuyusunun içindeki sedir çıralarından süzülen yoğun kıvamlı katran yağı, yavaş yavaş akmaya başlıyor. Ortalama yılda 70 ila 80 kilogram katran yağı elde ediliyor. Elde edilen yağ, yağı talep edenlere satılıyor.
ATA MİRASINI YAŞATIYORLAR
Sedir katranı yağı üreticisi Serpil Kaya, eskiden dedelerinin çıra yağını çok fazla ürettiğini ve kullandığını söyledi. Atalarının mirası olan sedir katran yağı üretimini sürdürdüklerini dile getiren Kaya, "Sedir yağı yörede sıkça kullanılıyor. Bu yağ, hayvancılıkta faydalı, aynı zamanda eklem ağrılarında kullanılıyor" dedi.
GENÇLER TERCİH ETMİYOR
Çıra kuyusu içinde çalışan Ramazan Erdoğan, yağ üretimi için kuyunun nasıl yapılması gerektiğini anlattı. Aynı zamanda çobanlık yaptığını belirten Erdoğan, "Bu yağ, hayvanlarda iç parazite, uyuza, arılarda varroa (arılarda bir tür dış parazit hastalığı) hastalığına iyi geliyor. Hayvanların içtiği suya damlatıldığı takdirde daha fazla su içiyorlar" diye konuştu.
Erdoğan, gençlerin bu işi yapmadığı için kendilerinden sonra yağ üretecek insan olmamasının üzüntüsünü yaşadığını ifade etti.