Michelin Rehberi Türkiye’ye yayılıyor

İstanbul, binlerce yıllık çok kültürlü mirasıyla yalnızca bir tarih kenti değil, Michelin Rehberi sayesinde güçlü bir gastronomi merkezi olma yolunda ilerleyen özel bir dünya şehri. Michelin’in Türkiye genelinde yayılması, mutfağımızın zenginliğini dünyaya anlatmak ve gastronomi turizminde ülkeyi daha görünür kılmak için önemli bir fırsattır.

Yenikapı’da bulunan kalıntılarla tarihi 8.500 yıl öncesine dayanan İstanbul, MÖ 667’de Antik Yunanistan’daki Megara’dan gelen Dorlu kökenli Yunanlı yerleşimciler tarafından bir koloni olarak kurulmuş ve kralları Byzas’ın onuruna “Byzantion” adını almıştır. Kent, 330 yılında Roma İmparatorluğu’nun başkenti ilan edilince Latince ‘’YENİ ROMA’’ anlamına gelen ‘’NOVA ROMA’’ adı konulmuş, ama bu isim çok benimsenmemiş.

337 yılında İmparator I. Konstantin’in ölümüyle kentin adı onun şerefine ‘’KONSTANTİN’İN KENTİ’’ anlamına gelen ‘KONSTANTİNOPOLİS’e çevrilmiş. Osmanlı İmparatorluğu 1.004 yıl ‘’BYZANTİON’’, 1.116 yıl da ‘’KONSTANTİNOPOLİS’’ olarak adlandırılan şehri fethettikten sonra isim kavgasına girmemiş.

SIRADANLIĞIN ÇOK ÖTESİNDE

Aslında İstanbul’un adının nereden geldiğinden çok, İstanbul’un neresi olduğu; bugün nerede ve nasıl olduğu daha önemlidir. Asırlar boyunca dünyanın en büyük iki imparatorluğuna ev sahipliği yapan İstanbul, 2023 yılından bu yana Michelin Rehberi ile bambaşka bir heyecan yaşıyor. Mezopotamya’nın tüm nimetlerinin zirveye taşındığı bu imparatorluk şehri, bugün dünyanın önemli gastronomi merkezlerinden biri olma yolunda ilerliyor.

Peki bu iddianın içi doldurulabilir mi? Kesinlikle evet. Çünkü tarih boyunca sayısız medeniyete ev sahipliği yapmış bu kentin çok kültürlü bir medeniyet başkenti olduğu unutulmamalıdır. İşte bu derinlik sayesinde İstanbul, sıradanlığın çok ötesinde, özel bir gastronomi cennetidir.

Yıllardır bu iddiayı taşıyoruz; en iyisinde hiç yemek yememişseniz, neyin gerçekten iyi olduğunu nasıl bilebilirsiniz? Asıl mesele, ihtişam ve zenginlik iddiası taşıyan görkemli işletmeler mi yoksa lezzet adına şaşırtan, doruklara çıkaran ya da geleneği yansıtan mekânlar mı olduğudur? Ya da her bir yemeği kusursuz bir senkronla sunan; duruşu askerî bir disipline sahip, ama bir o kadar da sıcak ve ışıltılı bir servis ordusunun masanıza taşıdığı deneyim midir?

Tabii ki mümkün; hatta hepsi, en azından biri... Ben Michelin Rehberi ile gastronomi adına aradığımı ve istediğimi aldığımı düşünüyorum. Tüm kaygılarıma ve son yıllarda dünyada yapılan eleştirilere rağmen, Michelin yıldızının ve diğer ölçütlerin ne anlama geldiğini biliyorum. “Bunun bir önemi var mı?” sorusunun cevabı ise net: Evet. Her şeye rağmen, farklı ölçeklerdeki taklitlere rağmen hâlâ bir karşılığı ve anlamı var.

TÜRKİYE ‘HAZIR’

Bence Michelin Rehberi, küresel ölçekte tanınan ve farklı kategorileri bulunan önemli bir ölçüttür. Ülkemizde uluslararası bir temel referans hâline gelmesi ise son derece kıymetlidir. Böylece Türkiye’ye gelen ziyaretçiler, aradıkları restoran deneyimini daha kolay bulabiliyor. Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Mehmet Ersoy’un verdiği müjdeyle, artık ülkemizin tamamında Michelin değerlendirmesi yapılacak. “Türkiye hazır mı?” sorusuna cevabım ‘evet’. Elbette birçok şehirde bazı işletmeler için personel-müşteri oranı, kalite ya da ambiyans yeterli olmayabilir. Ancak yerellik, fiyat-performans dengesi, geleneksellik, lezzet, kültür ve derinlik açısından iddialı; onlarca, hatta yüzlerce restoran adayımız olacak.

Kültür ve Turizm Bakanlığımızın Michelin Rehberi’nin ülkemize gelmesini desteklediğine dair yorumları var. Bu noktada hatırlatmak gerekir ki, 2018’de Kore, Michelin’in restoranları değerlendirmesi için 2 milyar won (yaklaşık 2,3 milyon dolar) ödedi. 2021’de Tayland Turizm Otoritesi ise Tayland rehberinin yayımlanması ve tanıtımı için Michelin’e yıllık 820 bin ABD doları (yaklaşık 1,26 milyon dolar) ödeme yaptı. Benzer şekilde birçok ülke bu çabanın içinde yer alıyor.

FIRSATLAR DEĞERLENDİRİLMELİ

Ülkemizin mutfak zenginliğiyle dünya yeme-içme sahnesine ışık tutan her türlü faaliyeti desteklemesini takdirle ve heyecanla alkışlıyorum. Mevcut pazarlama önceliklerimiz ve bütçelerimiz dâhilinde benzer fırsatları değerlendirmemiz gerektiğini düşünüyorum.

Restoran ölçme ve değerlendirme dünyasında, Michelin Rehberi’nin uluslararası marka bilinirliği açısından en büyük rakibi World’s 50 Best olsa da Türkiye için en doğru ve etkili seçenek şüphesiz Michelin Rehberi’dir. Çünkü gastronomi turizmi odağında, yemekseverleri ülkemize çekebilecek en güçlü aktörlerden biridir.

Öte yandan Michelin’in restoran çalışanları üzerindeki motivasyon ve itici gücü de göz ardı edilmemelidir. Michelin Rehberi’ne girmek ve bunu her yıl koruyabilmek, gastronomi dünyasında son derece değerli. Kısacası, doğru yapılmış değerlendirmeler gastronomi iddiası taşıyan ülkeler için büyük anlam taşır.

Artık gastronomi alanında dünyadaki yerimizi tartışmak yerine, mutfağımızı dünyaya daha güçlü anlatma zamanı. En değerli araç bugün ülkemizde. Michelin Rehberi 2027 seçkisinde Anadolu var; peki biz hazır mıyız?