70 yıl önceki Türkiye manzaraları! Sansürlenen film sergiye dönüştü
Yönetmen Metin Erksan’ın 1952’de Sivas ve Nevşehir’de çektiği “Karanlık Dünya” filmi, Âşık Veysel’in hayat hikâyesini işleyecekti.
MURAT ÖZTEKİN'İN HABERİ - Yönetmen Metin Erksan’ın 1952’de Sivas ve Nevşehir’de çektiği “Karanlık Dünya” filmi, Âşık Veysel’in hayat hikâyesini işleyecekti.
O yıllarda Türkiye’de öne çıkan “sosyal gerçekçi” ideolojiyle hazırlanan filmde, bir gönül hikâyesi anlatılsa da devrin hâli gözler önüne serilmek isteniyordu. Ancak hazırlanan eser, orijinal hâliyle sinemalarda gösterime sokulamadı. Zira Ankara’daki Merkez Film Kontrol Komisyonu, Aralık 1952–Kasım 1953 tarihli üç raporunda çeşitli sansür kararları verdi.
Her defasında filmin bazı sahneleri kesildi, yerine bazı sahneler konuldu. Hatta yeniden kurgulanan filmde Anadolu’nun müreffeh şekilde görünmesi için ABD’deki biçerdöverlere ait görüntüler ilave edildi. Filme resmî tarihin figürlerine dair bazı sahneler de konuldu.
Böylece Ankara bürokratları, savaşlardan ve Tek Parti devrinden yeni çıkmış Türkiye’yi müreff eh bir yer olarak gösterip eseri bir propaganda aracına dönüştürdü. Yapımcı Atlas Film’in kurguda yaptığı değişikliklerin ardından film, “Âşık Veysel’in Hayatı” adıyla 31 Aralık 1953’te vizyona girebildi.
FİLM DERİNLEMESİNE ARAŞTIRILDI
İşte sanatçı Mike Bode ile senarist Caner Yalçın, günümüzde ilk hâline ulaşılamayan filmi derinlemesine araştırarak bir sergiye dönüştürdü.
Salt Galata’da açılan “Karanlık Dünya” adlı sergi, söz konusu sinema filmine kültürel, politik ve tarihî süreçlerin şekillendirdiği bir nesne olarak yaklaşıyor. Sergide sunulan arşiv malzemelerine filmin değiştirilen senaryosu eşlik ediyor. Böylece sergi, bir zamanlar Türkiye’deki ideolojik ortamı bir sinema eseri üzerinden çarpıcı şekilde ortaya koyuyor. “Karanlık Dünya” sergisi 14 Aralık’a kadar Salt Galata’da görülebilecek. Sergiye bir dizi yan program da eşlik edecek.
'da Takip Edin!
