Manken gibi olmak kemiklere zarar

ZİYNETİ KOCABIYIK

Dünyada her üç kadından, her beş erkekten birini etkileyen ve kemik kırıkları ile sonuçlanan osteoporozun yetersiz beslenme ile ilgili olduğunu söyleyen Türkiye Osteporoz Derneği Başkanı Prof. Dr. Yeşim Kirazlı “Özellikle genç kızlar ve kadınlar arasında yaygın olan ‘Sıfır beden tutkusu’ genç kızlara yanlış örnek oluyor. Sürekli diyet yapan gençler, kemik gelişimi için en değerli zamanı kötüye kullanıyor” dedi.

DÜNYA “SIFIR BEDENİ” YASAKLADI
Kemiklerin 17 yaşına kadar geliştiğini ve en yüksek noktaya ulaştığını söyleyen Prof. Dr. Kirazlı “Bu dönemde yeterli D vitamini, kalsiyum ve proteini almak çok önemlidir. Genç kızlar arasında yaygın olan ‘manken gibi olmak’ için aşırı diyet yapmak kemiklerin gelişmesini engelliyor. Bu çocukların kolları, omurgaları, kalçaları erken dönemde kırılıyor. Bunu engellemek isteyen İspanya, Fransa ve İngiltere ‘sıfır beden’ mankenlerin podyuma çıkmasını yasakladı” dedi.
Osteoporozun yaşla ve diğer faktörlerle birlikte kemik yapısının bozulması ve kırıklara yatkın hâle gelmesi olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kirazlı, kırık oluşana kadar kişinin hastalığın farkında olmadığını belirtti. 

ERKEKLERİ DE ETKİLİYOR
Elli yaşın üzerindeki her üç kadından biri ve her beş erkekten birinin hayatı boyunca osteoporoz yüzünden kırık yaşadığını anlatan Prof. Dr. Kirazlı  “Omur kırıkları yere düşen anahtarı almak için eğildiğinizde ya da pencereyi açmak için uzandığınızda, çok basit şekilde ortaya çıkıyor. Kalça kırıkları ise düşme sonucunda oluşuyor. Kalça kırığı geçirenlerin yüzde 20-30’u ilk altı ay içinde kaybediliyor. Uluslararası Osteoporoz Vakfı tarafından hazırlanan dünya kırık haritasında ne yazık ki Türkiye, kadınlarda kalça kırığı açısından yüksek riskli ülke olarak yerini aldı” diye anlattı.  
Osteoporoza bağlı kırıkların Türkiye’nin sağlık ekonomisi için önemli bir yük olduğuna da değinen Prof. Dr. Kirazlı “2010 yılında kalça kırıklarının ülkemize maliyeti 280 milyon TL iken, 2050 yılında bu tutarın 820 milyon TL’ ye ulaşması bekleniyor” dedi.

TEDAVİ EDİLEBİLİR BİR HASTALIK
Kemik yoğunluğu ölçümü ile kırık riskinin kolaylıkla teşhis edilebildiğine işaret eden Prof. Dr. Kirazlı “Tedavide egzersiz, kalsiyum ve D vitamini işin temelini oluşturuyor ama bu yetmiyor. Eğer osteporoz teşhisi konmuşsa medikal tedavi de gerekiyor. Medikal tedavilerle omur kırıkları yüzde 70 oranında, kalça kırıkları yüzde 50’ye kadar engellenebiliyor. Ancak, hastaların çoğunun ilaçlarını düzenli kullanmadığı için tedavi oranları düşük oluyor” diye anlattı.

TARHANA YE KIRILMAKTAN KURTUL
Kemiklerin güçlü olması için yeterli derecede kalsiyum,  D vitamini ve protein alınması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Yeşim Kirazlı “Günde en az bir bardak yoğurt, bir bardak süt ve peynir yemek gereklidir. En çok kalsiyum süt ve süt ürünlerinin yanında kurutulmuş meyvelerde ve büyük yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. Kuru incir, kuru kayısı, badem, ceviz kalsiyum kaynağıdır. Bizim geleneksel yemeklerimizden tarhana çorbasında da bol miktarda kalsiyum bulunur. Sigara içmek, tedavi edilmemiş tiroit, diyabet hastalığı ve bazı ilaçlar osteporoz gelişimini hızlandrır” dedi.

YAŞLILAR EK PROTEİN ALMALI
Kemik sağlığı için proteinin önemli olduğunu anlatan Prof. Dr. Yeşim Kirazlı, özellikle yaşlıların kolesterol yüzünden kırmızı et yememeye çalıştığını belirterek  “Yetmiş kilo ağırlığındaki bir kişinin en az 70 gram protein tüketmesi gerekiyor. Hele yaşlıysa bunun 85 gram olması lazım. 100 gram ette 19 gram, bir yumurtada 6,2 gram protein var. Bitkisel proteinler bunların yerini tutmuyor. Son bilgiler hayvansal gıdalardan alınamayan proteinin yaşlılarda protein tozları ile desteklenmesi gerektiğini ortaya koyuyor” diye konuştu.