Avrupa liderleri hazır: İran'a yaptırım 'snapback' mekanizması devrede!
BM’nin nükleer denetim kurumu UAEA Başkanı Grossi, İran’ın denetçilere tam iş birliği sağlamadığını ve şu aşamada sadece Buşehr Nükleer Santrali’ne erişim verildiğini açıkladı. Avrupa liderleri ise Tahran’ın uyumsuzluğu sürerse 2015 nükleer anlaşmasının “snapback” mekanizmasıyla BM yaptırımlarını yeniden uygulamaya hazır olduklarını bildirdi.
Birleşmiş Milletler’in (BM) nükleer denetim kurumu Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı, İran’ın uluslararası denetçilere yeterli iş birliğini henüz sağlamadığını Çarşamba günü açıkladı.
Bu açıklama, Avrupa liderlerinin son dakika diplomasi çabalarının İran’ın nükleer programına ilişkin endişeleri gidermede yetersiz kalmasının ardından Tahran’a yeniden yaptırım uygulamaya hazır görünmesiyle geldi.
Miami Herald'dan edinilen bilgilere göre, İran, Haziran ayında İran-İsrail arasında 12 gün süren savaşın ardından ilk kez denetçilerin ülkeye girişine izin verirken, UAEA sürecin İran’daki tüm nükleer tesislere tam erişim sağlama yönünde hâlâ tamamlanmadığını belirtti.
UAEA Genel Direktörü Rafael Grossi, Associated Press’e verdiği röportajda, “Denetçilerin geri dönmesi önemli, ancak hâlâ birçok konuyu netleştirmemiz ve İran’da yürütmemiz gereken tüm denetimlerle ilgili meseleleri ele almamız gerekiyor” dedi.
GROSSİ AÇIKLADI: İRAN, TÜM NÜKLEER TESİSLERE TAM ERİŞİM İZNİ VERMEDİ!
Grossi, sınırlı erişimi bir ilerleme olarak nitelendirdi ve bunun, ABD ve İsrail’in İran nükleer tesislerine yönelik hava saldırıları sonrası önemli olduğunu söyledi. “İran’da ajansla iş birliğini sonlandırmayı savunan birçok ses vardı ve dünyada bazıları UAEA’nın geri dönmeyeceğini ve uluslararası toplum adına yürüttüğümüz bu vazgeçilmez çalışmayı kaybedeceğimizi savunuyordu” ifadelerini kullandı.
Şu aşamada denetçiler yalnızca Buşehr Nükleer Santrali’ne girebildi; yılın başında ABD’nin “bunker-buster” bombalarıyla hedef aldığı diğer hassas tesislere erişim sağlanmadı. Grossi, Tahran’ı hemen ziyaret etme planı olmadığını belirtirken, geniş erişim için İranlı yetkililerle lojistik görüşmelerin sürdüğünü aktardı.
AVRUPA'NIN SON DAKİKA DİPLOMASİSİ ÇÖKTÜ: İRAN YAPTIRIM TEHDİDİYLE KARŞI KARŞIYA!
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, denetçilerin Buşehr’de yakıt değişimini gözlemlediğini doğrularken, bunun diğer tesislere UAEA girişinde bir “dönüm noktası” anlamına gelmediğini vurguladı. İran, nükleer programının barışçıl olduğunu savunuyor, ancak hâlâ uranyumu silah seviyesine yakın olarak zenginleştiren tek nükleer silah sahibi olmayan ülke konumunda bulunuyor.
Grossi, Washington’da ABD’li üst düzey yetkililerle yaptığı görüşmelerin ardından, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile “küresel nükleer güvenlik ve UAEA’nın İran da dâhil olmak üzere denetim ve doğrulama faaliyetlerini yürütme çabalarını” görüştüklerini açıkladı.
Almanya, Fransa ve Birleşik Krallık’tan oluşan E3 liderleri, Tahran ile haftalardır doğrudan görüşmeler yürütmelerine rağmen, 2015 İran nükleer anlaşmasının “snapback” mekanizmasını devreye sokmaya hazır olduklarını bildirdi. Bu adım, Avrupa liderlerine göre Tahran’ın devam eden uyumsuzluğu nedeniyle BM yaptırımlarının yeniden uygulanmasını sağlayacak.
'da Takip Edin!
