DIŞ HABERLER SERVİSİ
Mars’ta olması imkansız deniyordu! NASA ilk kez yıldırım sesi kaydetti
Mars’ta olması imkansız deniyordu! NASA ilk kez yıldırım sesi kaydetti
NASA’nın Perseverance gezgini, Kızıl Gezegen’de ilk kez yıldırıma ait doğrudan ses kaydı elde etti. Toz fırtınası sırasında mikrofonun yakaladığı bu “çatırtı” sesleri, Mars atmosferinde elektriksel boşalmaların gerçekten yaşandığını gösteren en güçlü kanıt olarak tarihe geçti.
Özetle
Kaydet
Dünya
az önce
NASA'nın Perseverance gezgini, Mars'ta toz fırtınaları içinde oluşan statik elektrik benzeri küçük elektriksel deşarjların doğrudan ses kaydını ilk kez elde etti.
- Perseverance, Mars'taki toz fırtınaları sırasında oluşan elektriksel deşarjların "çatırtı" seslerini kaydetti.
- Bu deşarjlar, Dünya'daki büyük şimşeklerden ziyade statik elektrik patlamalarına benziyor.
- Seslerin kaynağı, Mars'ın düşük atmosfer basıncında sürtünerek elektriklenen ince toz taneleri.
- Keşif, Mars iklimi, organik maddelerin ayrışması, metan gazının kaybolması ve gelecekteki astronot güvenliği için önemli çıkarımlar barındırıyor.
- Doğrudan görsel kanıtın olmaması nedeniyle bilimsel tartışmaların devam etmesi bekleniyor.
Nature dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, NASA’nın Perseverance gezgini, Mars’ta ilk kez yıldırıma dair doğrudan ses kaydı elde etti.
Gezginin üzerinde bulunan mikrofon, toz fırtınalarının içinde oluşan küçük elektriksel deşarjların çıkardığı “çatırtı” seslerini kaydetti.
KURU HAVADA KAPIYA DOKUNUNCA OLUŞAN STATİK ELEKTRİK GİBİ
Fransa’daki CNRS araştırma merkezinden çalışmanın baş yazarı Baptiste Chide, AFP’ye yaptığı açıklamada bu seslerin Dünya’daki büyük şimşeklere benzemediğini belirtti. Chide, Mars’ta duyulan deşarjların “kuru havada arabanın kapısına dokunduğunuzda hissedilen küçük statik elektrik patlamaları gibi” olduğunu söyledi.
2021’den beri Jezero Krateri’nde görev yapan Perseverance, normal bir atmosfer kaydı sırasında farkında olmadan sesleri toplamış.
Bilim insanlarına göre bu küçük deşarjlar, Mars’ta “neredeyse her zaman ve her yerde” meydana geliyor.
TOZ TANELERİNİN ÇARPIŞMASI ELEKTRİK YÜKLÜYOR
Yıldırım benzeri seslerin kaynağı, Mars’taki ince toz tanelerinin sürtünerek elektron yüklenmesi.
Yüklü taneler, birkaç santimetre ya da milimetre uzunluğundaki küçük arklar üretip duyulabilir şok dalgaları oluşturuyor.
Dünya’daki toz fırtınaları da elektrik alanları oluşturuyor ancak genellikle deşarja dönüşmüyor. Mars’ta ise düşük atmosfer basıncı nedeniyle çok daha az yük birikimi bile elektrik boşalmasına yol açabiliyor.
2016'DA KAÇIRILAN FIRSAT: SCHİAPARELLİ GÖREVİ
Chide, bu konuya yönelik çalışmaların uzun süredir teorik olduğunu ve laboratuvar testleriyle sınırlı kaldığını hatırlattı.
Avrupa Uzay Ajansı’nın Schiaparelli iniş aracı 2016’da Mars’a inerken düştüğünde, yüzeyde doğrudan yıldırım kanıtı arayan alet de kaybedilmişti. Bu nedenle Perseverance’ın mikrofonuyla elde edilen kayıt, bilim dünyasında büyük önem taşıyor.
TARTIŞMALAR SÜREBİLİR: DUYULDU AMA GÖRÜLMEDİ
Araştırmaya dahil olmayan Cardiff Üniversitesi’nden yıldırım uzmanı Daniel Mitchard, elde edilen seslerin “toz kaynaklı deşarjların ikna edici kanıtı” olduğunu dile getirdi.
Ancak henüz görüntüsel doğrulama olmadığı için bilim dünyasında tartışmaların bir süre daha devam edeceğini söyledi.
TOZ FIRTINALARI MARS İKLİMİNİN KALBİNDE
Mars’ta toz, gezegenin iklimini şekillendiren en kritik unsurlar arasında yer alıyor. NASA’nın tespit ettiği elektriksel deşarjlar, yüzeydeki organik maddelerin parçalanmasını hızlandırabilir. Bilim insanlarına göre bu küçük “zap” patlamaları, Mars’taki metan gazının şaşırtıcı derecede hızlı kaybolmasının da muhtemel nedenlerinden biri.
Çalışmanın baş yazarı Baptiste Chide, “Uzun süre Mars yüzeyinde kalan astronotların giysilerinin bu deşarjlardan zarar görme riski yok mu? Bu soruyu kendimize sormamız gerekecek” diyerek endişeyi açıkça dile getirdi.
Yayın Tarihi
|
Bizi Takip Edin
YORUMLAR
