Ukrayna için sırada ne var? ABD raporladı: Türkiye’nin Kırım hakları Rusya’dan daha meşru!
Trump ve Putin’in Alaska’daki sürpriz buluşması uluslararası gündemi sarsarken, zirvenin perde arkasında Kırım’a yönelik kritik bir diplomatik trafik yürütüldüğü iddia edildi. ABD merkezli düşünce kuruluşu The Globalist’te yayımlanan analizde, Türkiye’nin Kırım üzerindeki tarihsel ve kültürel bağlarının, Rusya’nın mevcut iddialarından daha meşru olduğu değerlendirmesi yer aldı.
Alaska’da kameralar önünde tokalaşan Trump ve Putin, yalnızca diplomatik bir şovun değil, büyük bir pazarlığın perdesini de araladı. İddialara göre, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD Başkanı Donald Trump üzerinden Ukrayna’ya dolaylı bir barış planı iletti. Masadaki teklifin içeriği ise hem Kiev’de hem de Avrupa başkentlerinde alarm zillerinin çalmasına neden oldu.
Reuters’a göre teklif, toprak takası, Kırım’ın statüsü, NATO üyeliği, yaptırımların hafifletilmesi ve Rusya’ya yönelik kültürel hak taleplerini içeriyor. Ancak bu teklifin Ukrayna’nın masaya dâhil edilmeden gündeme getirilmesi, başta Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy olmak üzere Avrupa başkentlerinden sert tepkilere neden oldu.
PUTİN'İN TEKLİFİNDE NE VAR?
Barış planı olarak aktarılan teklifin detaylarında şu maddeler yer alıyor:
TOPRAK TAKASI
Rusya, Harkiv ve Sumy’deki küçük işgal bölgelerinden çekilecek. Buna karşılık Ukrayna, Donetsk ve Luhansk’ın tamamını bırakacak. Herson ve Zaporijya’da ise Rus ilerlemesi durdurulacak.
KIRIM
Moskova, Kırım üzerindeki egemenliğinin uluslararası düzeyde tanınmasını talep ediyor.
NATO: Ukrayna'nın üyeliği engellenecek; ancak yerine alternatif güvenlik garantileri sağlanabilecek.
THE GLOBALİST:TÜRKİYE'NİN KIRIM ÜZERİNDEKİ HAKLARI DAHA GÜÇLÜ
ABD merkezli The Globalist’te yayımlanan analizde, Türkiye’nin Kırım üzerindeki tarihsel bağlarının, Rusya’nın Ukrayna üzerindeki iddialarından çok daha güçlü olduğu ifade edildi. Analizde, Osmanlı İmparatorluğu’nun üç asır boyunca Kırım’ı yönettiği, 1783’te Rusya tarafından ilhak edilen bölgenin Türkiye açısından tarihsel ve kültürel bağlarla şekillendiği vurgulandı.
"Türkiye'nin Kırım Tatarları üzerindeki sorumluluğu, Osmanlı mirası ve Karadeniz'deki stratejik önemi, bu bölgeye dair iddialarını daha sağlam hale getiriyor" değerlendirmesine yer verildi.
TÜRKİYE:UKRAYNA'NIN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜNÜ DESTEKLİYORUZ
Türkiye, 2014 yılından bu yana Kırım’ın Rusya tarafından ilhakını tanımadığını her platformda ifade ediyor. Dışişleri Bakanlığı, “Kırım, Ukrayna’nın uluslararası tanınmış sınırları içinde yer almaktadır. Türkiye, Ukrayna'nın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü güçlü şekilde desteklemektedir” açıklamasını yineledi.
ORTAK YÖNETİM SENARYOSU: TÜRKİYE VE UKRAYNA PAYDAŞ OLABİLİR Mİ?
Analizde ayrıca, Türkiye’nin Kırım’ı doğrudan ilhak etmek yerine Ukrayna ile ortak bir özerk yönetim kurma ihtimalinin değerlendirilmesi gerektiği öne sürüldü. Bu modelin, hem Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü koruyacağı hem de Türkiye'nin tarihsel bağlarını gözetebileceği ifade edildi.
YAPTIRIMLAR
Rusya, en azından yaptırımların kısmi olarak kaldırılmasını istiyor.
Diğer talepler ise Rusça’ya resmi dil statüsü ve Rus Ortodoks Kilisesi’ne güvence verilmesi.
Ancak Putin, bu şartlar sağlanmadan ateşkese dahi yanaşmayacaklarını iletti.
"BİZ OLMADAN GÖRÜŞÜLEN HİÇBİR ANLAŞMA GEÇERLİ DEĞİLDİR"
Zirve sonrası Devlet Başkanı Zelenskiy, Trump ve Avrupalı liderlerle görüşerek "Biz olmadan bizle ilgili yapılan hiçbir görüşme geçerli değildir" açıklamasını yaptı. Zelenskiy’nin Washington'da Oval Ofis'te Trump tarafından küçük düşürülmesinden sonra oluşan gerilim, Alaska’daki üçlü görüşme çağrılarının ciddiyetini tartışmalı hâle getirdi.
Trump, kısa süre önce Putin ve Zelenskiy ile üçlü bir görüşmenin "birkaç gün içinde mümkün olabileceğini" ima etmişti. Ancak Alaska’daki toplantıda bu konuya değinilmedi.
ZELENSKİY ARTIK 'DOKUNULMAZ' DEĞİL
Son aylarda Batı medyasının tonunda belirgin bir değişiklik yaşandı. The Economist, Zelenskiy’nin "stratejik hata" yaptığını yazarken; The Telegraph’tan Owen Matthews, Ukrayna liderinin artık çözümün değil, sorunun parçası olduğunu belirtti. Financial Times yazarı Gideon Rachman ise "Ukrayna yavaş yavaş kaybediyor" yorumuyla NATO üyeliği konusundaki ısrarın geri çekilmesi gerektiğini savundu.
Zelenskiy’nin bağımsız yolsuzlukla mücadele kurumlarına müdahale ettiği iddiaları, Batı’daki desteği ciddi biçimde zedeledi. 2019’daki karizması, artık sorgulanan bir liderliğe dönüşmüş durumda.
PUTİN'E KIRMIZI HALI, ZELENSKİY'E SESSİZLİK
Zirvede, Putin'in Amerikan F-35 jetleri eşliğinde Alaska’ya inişi ve kırmızı halı töreni dikkat çekti. Trump, Putin’i Beyaz Saray limuziniyle taşıdı, basın toplantısında ilk sözü ona verdi ve yaptırımlardan hiç bahsetmedi.
Trump’ın bu tavrı, Putin’e verilen açık destek olarak yorumlanırken, aynı zirvede Zelenskiy'nin adının dahi geçmemesi, Ukrayna’nın dışlandığı mesajını netleştirdi. BBC’nin baş muhabiri Lyse Doucet, bu sahneye "kırmızı çizgi aşıldı" yorumu yaptı.
"PUTİN BEKLEYEBİLİR AMA ZELENSKİY ZAMANLA YARIŞIYOR"
Zirve sonrası uluslararası analizlerde öne çıkan yorumlardan biri de Putin’in "bekleme gücüne sahip olduğu", ancak Zelenskiy'nin giderek azalan zamanla karşı karşıya olduğu yönündeydi. Görüşmenin ardından açıklama yapan Başkan Trump, "Putin de en az benim kadar bu savaşın sona ermesini istiyor" dedi.
Putin ise Trump’ın çabalarını överek "çatışmalara son vermeye gerçekten istekli" olduğunu belirtti. Ancak tüm bu açıklamalara rağmen, somut bir barış anlaşmasına dair gelişme yaşanmadı.
'da Takip Edin!
