Bingöl'de tarihi keşif: Milyonlarca yıl önce bölge denizle kaplıymış!

Bingöl’de ortaya çıkarılan mercan ve kabuklu deniz canlılarına ait fosiller, bölgenin 50 milyon yıl önce tamamen deniz altında olduğunu kanıtladı. Bilim insanları, iyi korunmuş bu fosillerin Türkiye’nin jeolojik tarihine dair önemli bilgiler sunduğunu belirtiyor. Araştırmanın genişletilmesiyle daha fazla fosil türüne ulaşılması bekleniyor.

Bingöl Üniversitesi (BÜ) Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nebi Butasım, Şaban köyü sakinleriyle yaptıkları geziler sırasında bölgede sıradan taşlara benzeyen ancak yakından incelendiğinde midye ve deniz yıldızını andıran fosil kalıntılarına rastladı.

Köylülerin yıllardır gördüğü ancak geçmişine dair bilgi sahibi olmadığı bu taşları kayıt altına almak isteyen Butasım, örnekleri üniversitedeki yerbilim uzmanlarına gösterdi. İlk incelemelerde fosillerin yaklaşık 50 milyon yıl önce sığ ve sıcak denizlerde yaşayan canlılara ait olduğu tespit edildi.

DAĞLIK BÖLGENİN BİR ZAMANLAR DENİZ OLDUĞU KESİN

Doç. Dr. Butasım ile Bingöl Üniversitesi Enerji, Çevre ve Doğal Afet Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Kenan Akbayram, fosillerin bulunduğu bölgede detaylı incelemeler yaptı. Mercan, kabuklu ve mikroskobik deniz canlılarına ait çok sayıda fosil tespit eden akademisyenler, bazı büyük kayaçların içerisinde dahi yoğun şekilde deniz kabuklusu ve mercan izleri bulunduğunu belirledi. Leblebi boyutundan madeni para büyüklüğüne kadar farklı boyutlarda fosillerin bulunduğunu aktaran Akbayram, bölgenin milyonlarca yıl önce tamamen denizlerle kaplı olduğunu vurguladı.

Akbayram, “Çok sayıda mercan resifi ve taşlaşmış mercanlar var. Bu alanın milyonlarca yıl öncesine ait olduğu kesin. Laboratuvarda yapacağımız incelemelerle buradaki denizin yaşını daha net ortaya koyacağız.” dedi. Yaz aylarında daha kapsamlı çalışmalar yapılacağını da belirten Akbayram, daha fazla fosil türü bulma ihtimalinin yüksek olduğunu söyledi.

Türkiye’nin yaklaşık 250 milyon ile 50 milyon yıl öncesi arasında tamamen denizlerle çevrili olduğunu hatırlatan Akbayram, Doğu Anadolu’da görülen fosillerin bu süreçteki jeolojik hareketlerin bir sonucu olduğunu ifade etti. Bölgedeki dağ oluşumlarının, deniz tabanındaki çökeltilerin yükselmesiyle ortaya çıktığını belirterek, bugün dağların üzerinde görülen fosillerin bu büyük jeolojik dönüşümün kanıtı olduğunu aktardı.

JEOPARK VEYA SİT ALANI ÖNERİSİ

Doç. Dr. Nebi Butasım, memleketi olan Şaban köyü ve çevresinde yıllardır kültürel ve bilimsel geziler düzenlediklerini belirtti. Kalp şeklindeki Gerendal Gölü çevresinde keşfettikleri fosillerin bilimsel açıdan büyük önem taşıdığını dile getiren Butasım, fosillerin 50 milyon yıl öncesine ait olduğunun anlaşılmasıyla bölgenin değerinin daha da arttığını ifade etti.

Butasım, “Kenan hocamızla yaptığımız yüzey araştırmalarında bölgede çok fazla fosil olduğunu fark ettik. Bu alanın jeopark veya sit alanı ilan edilmesini istiyoruz. Böylece gençlerimiz için hem bilimsel hem de kültürel açıdan önemli etkinlikler düzenlenebilir. 50 milyon yıllık geçmişi görmek herkes için büyük bir deneyim olacaktır.” diye konuştu.