Harvard'da gizli İsrail arşivi! "On binlerce eser yer altında saklanıyor"
Harvard Üniversitesi'nde, İsrail kültürüne ait on binlerce eseri bünyesinde barındıran gizli bir arşive olduğu öğrenildi. Habere göre, arşiv, İsrail kültürünü temsil eden disiplinler arası yayınları içeriyor ve büyük yer altı salonlarında kataloglanıp saklanıyor.
- Arşiv, İsrailli kültürün değişimlerini, dilini, siyasetini ve dinini belgeleyen değerli sosyal belgeler içeriyor.
- Arşiv, İsrail Hükümeti'nden bağımsız olarak çalıştığı için, ulusal kriz durumunda güvenliği artırıyor.
- Proje, Charles Berlin tarafından 1960'larda Yahudi hayatı ve kültürünü belgelemek amacıyla başlatılmış.
- Arşiv şimdi yaklaşık bir milyon arşiv öğesi, en az altı milyon görsel ve on binlerce saatlik ses ve video kaydı içeriyor.
- İsrail devlet arşivini yöneten bir görevli, İsrail’in var olmayabilme durumunda hassas koleksiyonları Berlin ile paylaşmayı reddetti.
İsrail merkezli Haaretz gazetesinde "Gizli Harvard Sitesinde İsrailli Kültüre Ait Dev Bir Arşiv Saklanıyor – İsrail Var Olmazsa" başlığıyla yayımlanan habere göre, arşiv, İsrail kültürünü temsil eden disiplinler arası on binlerce eser ve yayını içeriyor ve bunlar büyük yer altı salonlarında kataloglanıp saklanıyor.
GİZLİ ARŞİV ONBİNLERCE İSRAİL ARŞİVİNİ BARINDIRIYOR
Gazeteye göre, İsrailli şair ve romancı Haim Be’er, 1990’ların sonlarında Harvard’daki bir edebiyat konferansının organizatörlerinin onu "olağanüstü bir yere" götürdüğünü söyledi. Binanın dışarıdan bir Yunan tapınağı gibi göründüğünü, ardından kendisinin geniş bir bodruma indirildiğini anlattı.
Be’er, "baskı materyalleriyle dolu devasa bir alan"a girdiğini ve genç kadınların bilgisayarlarda sürekli olarak akademik kütüphanelerde bulunmayan öğeleri kayıt altına aldığını gördüğünü aktardı.
Arşivde "sinagog broşürleri, kibutz bültenleri, ölüler için anma kitapçıkları, Simchat Torah bayrakları, reklamlar ve siyasi kampanya malzemeleri" gibi materyaller bulunuyor.
Haaretz, Harvard personelinin bu öğeleri önemsiz yan materyaller olarak görmediğini, aksine İsrail toplumundaki değişimleri, dili, siyaseti ve dini zaman içinde belgeleyen değerli sosyal belgeler olarak değerlendirdiğini belirtti.
Habere göre, arşiv standart bir akademik girişim değil; İsrail için "alternatif bir hafıza sistemi" işlevi görüyor. Gazete, İsrail hükümet kurumlarından bağımsız olmasının, ulusal kriz durumunda arşivin güvenliğini artırdığını ekledi.
İSRAİL'iN KÜLTÜR YEDEĞİ
Be’er, siteyi "İsrailli kültürün tam bir yedeği" olarak tanımladı ve materyallerin ABD’de saklanmasının, İsrail’in kültürel ve sosyal tarihinin siyasi olarak istikrarlı bir ortamda korunmasını sağlayan bir "medeniyet sigortası" olduğunu söyledi.
Projenin, 1960’larda Harvard’da nesiller boyunca Yahudi hayatı ve kültürünü belgelemek üzere atanan Yahudi akademisyen Charles Berlin tarafından yürütüldüğü bildirildi.
Harvard kütüphanecileri, bölümün şu anda yaklaşık bir milyon arşiv öğesi tuttuğunu, bunların her birinin onlarca veya yüzlerce belge içerebileceğini, on binlerce saatlik ses ve video kaydı ile en az altı milyon görsel barındırdığını belirtti.
Haaretz, 1984–2008 yılları arasında İsrail devlet arşivini yöneten Moshe Mosk’un, İsrail’in var olmayabileceği düşüncesi nedeniyle hassas koleksiyonları Berlin ile paylaşmayı reddettiğini aktardı.
İsrailli yazar Ehud Ben-Ezer, Berlin’in proje nedeniyle genç bir tarihçi de dahil olmak üzere sert eleştirilerle karşılaştığını ve Berlin’in, arşivin gerekçesi için bir felaketin olmasına gerek görmediğini, zira İsrail’deki arşivlerin sel, yangın veya kötü saklama koşulları nedeniyle savunmasız olduğunu belirtti.
