DIŞ HABERLER SERVİSİ
Kızıldeniz’deki büyük oyun: İsrail Somaliland’i neden birdenbire tanıdı?
Residents wave Somaliland flags as they gather to celebrate Israel’s announcement recognising Somaliland’s statehood in downtown Hargeisa, on December 26, 2025. Somalilands president on December 26, 2025 welcomed Israels announcement that it was recognising its statehood and said the decision marked the beginning of a strategic partnership .Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahus office said earlier that the country formally recognised Somaliland, which declared independence from Somalia in 1991, as an independent and sovereign state . (Photo by Farhan Aleli / AFP)
İsrail'in Somaliland'i bağımsız bir devlet olarak tanıması başta Türkiye olmak üzere pek çok ülke tarafından kınandı. Uzmanlar, İsrail'in bu kararının ardında dikkatlice düşünülmüş bir stratejik plan olduğunu açıkladı.
İsrail’in, Somali'den tek taraflı bağımsızlığını ilan eden ve uluslararası alanda tanınmayan Somaliland’ı bağımsız bir devlet olarak resmen tanıması, uluslararası toplumda geniş yankı uyandıran tartışmalı bir adım oldu. İsrail, 30 yılı aşkın süredir ayrı bir siyasi sisteme sahip olan bölgeyi tanıyan dünyadaki ilk ülke oldu.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun kararı, Somaliland Devlet Başkanı Abdirahman Mohamed Abdullahi tarafından "tarihi bir an" olarak nitelendirilirken, Somali’den sert bir karşılık geldi. Somali, bu adımı egemenliğine bir saldırı olarak görerek şiddetle reddetti.
TÜRKİYE'DEN SERT KINAMA
Açıklamayı takip eden günlerde, başta Türkiye, Suudi Arabistan ve Afrika Birliği olmak üzere onlarca ülke ve uluslararası kuruluş, İsrail’i kınayan bir açıklama yayımladı. Dışişleri Bakanlığı, İsrail'in Somali'den tek taraflı olarak ayrıldığını ilan eden Somaliland'ı "ülke" olarak tanımasını kınadı. Bakanlık Sözcüsü Öncü Keçeli, Tel Aviv'in adımını 'yayılmacılık' olarak nitelendirdi. Keçeli, Somali'nin toprak bütünlüğüne Türkiye'nin koşulsuz destek vermeye devam edeceğini vurguladı.
Bununla birlikte, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsrail’in Somaliland’ı tanıma kararı sonrası İstanbul’da Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud’u ağırladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, "İsrail'in Somaliland adımı gayrimeşrudur. İsrail’in Somaliland’ı tanıma kararı Netanyahu hükûmetinin bölgesel ve küresel istikrarsızlık oluşturmayı amaçlayan yasa dışı eylemler zincirinin son halkasıdır. Afrika Boynuzu’nda bir oldubittiye izin verilmesi mümkün değildir" ifadelerini kullandı.
Kızıldeniz’deki büyük oyun: İsrail Somaliland’i neden birdenbire tanıdı?
Karar, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde(BMGK) acil toplantıya taşındı. ABD, konseyde İsrail’i savunarak, bu tanımayı yılın başında bazı BM üyelerinin Filistin devletini tanımasına karşı bir tepki olduğunu öne sürdü.
İSRAİL’İN STRATEJİK HAMLESI: İRAN’A KARŞI KIZILDENIZ’DE ÜS
BBC’ye konuşan uzmanlara göre İsrail’in bu hamlesinin ardında stratejik nedenler yatıyor. İsrailli bir kuruluş olan Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü, İsrail’in özellikle Gazze Savaşı nedeniyle Yemen'deki İran destekli Husilere karşı muhtemel bir harekat için Kızıldeniz bölgesinde müttefiklere ihtiyaç duyduğunu aktardı. Enstitü, Somaliland'ın çatışma bölgesine yakın operasyonel erişim sunması nedeniyle ideal bir aday olduğunu belirtti.
Bölge analisti Cameron Hudson da İsrail’in temel amacının, Kızıldeniz üzerinden Doğu Akdeniz'e sızan silah ve savaşçı akışını kontrol altına almak ve İran etkisini dengelemek olduğunu ifade etti.
Kızıldeniz’deki büyük oyun: İsrail Somaliland’i neden birdenbire tanıdı?
SOMALİLAND NEDEN BAĞIMSIZLIK İSTİYOR?
Aden Körfezi kıyısındaki bir yarı çöl bölgesi olan Somaliland, Somali’deki askeri diktatör Siad Barre'nin 1991'de devrilmesiyle bağımsızlığını ilan etti. Bölgenin ayrılma isteği, Somali ile birleşmeden önceki İngiliz sömürgesi geçmişine ve ağırlıklı olarak Isaaq klanından oluşmasına dayanıyor. Yaklaşık altı milyon kişinin yaşadığı Somaliland, yıllardır militan saldırılarıyla boğuşan Somali'ye kıyasla görece barış ve istikrara sahip olması nedeniyle kendi kaderini tayin hakkını savunuyor.
Somali ise Somaliland'ı kendi toprağının ayrılmaz bir parçası olarak görmeye devam ediyor ve tanınmanın ülke birliğine "varoluşsal bir tehdit" oluşturduğunu belirtiyor.
Kızıldeniz’deki büyük oyun: İsrail Somaliland’i neden birdenbire tanıdı?
ULUSLARARASI SESSİZLİK
Somaliland’ın müttefiki sayılabilecek ülkeler ise sessizliğini koruyor. Örneğin, Somaliland’da askeri liman işleten Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) henüz resmi bir açıklama yapmadı. Analistler, BAE’nin bu konuda İsrail ile paralel hareket ettiğini düşünüyor. Geçen yıl Somaliland'dan kıyı şeridi kiralama konusunda Somali ile gerginlik yaşayan Etiyopya da, Türkiye'nin arabuluculuğuyla Somali'nin toprak bütünlüğüne saygı duyacağını taahhüt etse de, İsrail'in kararını "bekle gör" yaklaşımıyla sessizce karşıladığı tahmin ediliyor.
Öte yandan, Avrupa Birliği ve İngiltere gibi önemli aktörler ise Somali'nin toprak bütünlüğünü desteklediklerini belirterek Somaliland'ı tanıma konusunda olumsuz yaklaşıyor.
Yayın Tarihi
|
Bizi Takip Edin
YORUMLAR
