Mide gribi vakaları tavan yaptı: Norovirüs bu kış neden daha tehlikeli? (Norovirüs nedir, belirtileri nelerdir?)

"Mide gribi" olarak da bilinen norovirüs vakalarında her yıl olduğu gibi bu dönemde de (Kasım-Nisan arası) ciddi bir artış yaşanıyor. Bulaşıcılığı son derece yüksek olan bu virüs, yiyecekler, yüzeyler ve hasta kişilerle temas yoluyla hızla yayılıyor ve yeni bir türün dolaşımda olması tehlikede olan kişi sayısını artırıyor. Uzmanlar, alkol bazlı dezenfektanlara karşı dirençli olan virüsten korunmanın yollarını anlattı.

Her yıl Kasım ve Nisan ayları arasında Norovirüs vakalarında bir artış görülürken, bu tatil sezonu da bir istisna değil. "Mide gribi" olarak da bilinen norovirüs, son derece bulaşıcı ve her yıl binlerce kişinin ölümüne yer alıyor. 

New York Times’a konuşan ABD’deki Stony Brook Çocuk Hastanesi'nde Pediatrik Enfeksiyon Hastalıkları’nın yöneticisi Dr. Sharon Nachman, vücudun uzun süreli bağışıklık geliştirmemesi nedeniyle noro virüsün her yıl insanları enfekte edebileceğini söyledi. Ayrıca geçen yılorataya çıkan yeni bir noro virüs türü nedeniyle her zamankinden daha fazla insanın ciddi hastalıkla karşı karşıya olduğu konusunda uyardı.

Nachman, “Bu kış influenza ve RSV (Respiratuar Sinsityal Virüs) gibi solunum yolu virüsleri de dolaşırken, arka arkaya enfeksiyonlarla uğraşmak zorunda kalmamak için tedbirli olmak gerekiyor. İnsanların 'Bir aydır hastayım' dediğini duyduğumda, muhtemelen üç farklı hastalık geçirdiklerini varsayıyorum” dedi. 

NOROVİRÜS NASIL YAYILIYOR?

U.C.S.F. Sağlık Enfeksiyon Hastalıkları uzmanı Dr. Peter Chin-Hong, norovirüsün en kolay yiyeceklerle yayıldığına dikkat çekti. Virüs, ayrıca ABD'de gıda kaynaklı hastalıkların bir numaralı nedeni arasında yer alıyor.

Chin-Hong, virüsün, dışkı veya kusmuktaki minik parçacıklarla temas yoluyla yayıldığını belirterek, “Kirlenmiş su yoluyla sebze ve deniz ürünlerine veya hasta biri tarafından ellenen veya hazırlanan diğer gıdalara bulaşabilir” dedi.

Bununla birlikte Chin-Hong, norovirüsün yüzeylerde iki hafta kadar kalabildiğini belirtti. "İnsanlar norovirüsü kapı kolları, musluklar ve tezgahlardan alıp farkında olmadan yutabilirler. Bu nedenle norovirüs salgınları en çok kreşler, okullar, huzurevleri ve yolcu gemileri gibi yakın temasın olduğu yerlerde görülür” ifadelerini kullandı.

NOROVİRÜSÜN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Uzmanlar, virüsün kuluçka süresi kısa olduğunu belirterek, çoğu kişinin maruz kaldıktan sonra 12 ile 48 saat içinde hastalanacağını açıkladı. Norovirüsün temel belirtileri arasında kusma ve ishal yer alıyor ve genellikle bu semptomlara karın ağrısı ve yorgunluk eşlik ediyor. Dr. Nachman, hapşırma ve öksürüğün genellikle solunum yolu virüsü ya da benzer bir hastalığa işaret ettiğini ancak nörovirüs belirtisi olmadığını söyledi.

ABD, Mount Sinai Sağlık Sistemi Enfeksiyon Önleme Tıbbi Direktörü Dr. Bernard Camins, çoğu insanın genellikle üç gün içinde kendiliğinden iyileştiğini, ancak insanların enerjilerini toplamasının daha fazla zaman olduğunu dikkat çekerek şu ifadeleri kullandı:

“Kusma ve ishal göz önüne alındığında, norovirüs ile ilgili en büyük risk dehidrasyondur (sıvı kaybı), bu da kısa süreli bir hastalığı tıbbi bir acil duruma dönüştürebilir. 5 yaş altı çocuklar ve yaşlı yetişkinler özellikle duyarlıdır; sıvı kaybeden çocuklar huzursuz veya uyandırması zor hale gelirken, yaşlı yetişkinler baş dönmesi ve kafa karışıklığı yaşayabilir.”

ABD’DE HER YIL BİN KİŞİ HAYATINI KAYBEDİYOR

Diğer taraftan norovirüs nedeniyle ölümler nadir olsa da, uzmanlar ABD’de her yıl bu nedenle çoğu 65 yaş üzerine yaklaşık 1000 kişinin ölümüne yol açtığını söyledi.

Nachman, “12 saat boyunca idrar yapmadıydanız doktorunuzla konuşun. Kusmanın, hayati ilaçları almanızı da engelleyebileceğini, bu nedenle bir doz ilaç aldıktan sonraki 30 dakika içinde kusarsanız doktorunuza danışmanız gerektiğini unutmayın. Ayrıca kusma ve ishal üç günden fazla sürerse veya dışkınızda kan varsa mutlaka tıbbi yardım alın” önerisini yaptı. 

NOROVİRÜSE KARŞI HANGİ ÖNLEMLERİ ALABİLİRSİNİZ?

Dr. Camins, norovirüse karşı kendinizi korumak için yapabileceğiniz en iyi şeyin elleri düzenli olarak sabun ve suyla yıkamak olduğunu söyledi. El dezenfektanları ise bu virüse karşı etkili değil.

Dr. Camins, özellikle evde hasta biri varsa veya okulunuzda ya da iş yerinizde norovirüs dolaşıyorsa, banyoları ve sık dokunulan alanları seyreltilmiş çamaşır suyu çözeltisiyle düzenli olarak temizlemeniz gerektiğini söyledi. Diğer temel önlemler arasında ise sebzeleri yıkamak, istiridye ve diğer kabuklu deniz ürünlerini pişirmeden yememek ve yüzünüze dokunmaktan kaçınmak yer alıyor.

NOROVİRÜSE YAKALANAN BİRİ NE YAPMALI?

Uzmanlar, norovirüs için bir tedavi yönteminin olmadığını belirterek, ” Evde kalın, dinlenin ve bol sıvı tüketin. Suya ek olarak,  berrak et suyu, hindistan cevizi suyu, süt ve meyve suları gibi elektrolit içecekler deneyebilirsiniz” dedi. Dr. Nachman, küçük çocukların susuz kalmamaları için ise, saatte bir sıvı vermeye dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı. Dr. Chin-Hong ise “Norovirüse yakalandığınızda küçük öğünler tüketin. Muz, pirinç, elma püresi ya da bir dilim ekmek yenebilir.Yavan ve az yağlı yiyecekler bu dönemde güvenlidir” dedi.

Uzmanlar, ayrıca "Norovirüse yakalanan birinin kusmuk veya ishalini temizlemek zorunda kalırsanız, eldiven giyin, iyice dezenfekte edin ve kirlenmiş giysileri veya çarşafları mevcut en sıcak devirde yıkayın” uyarısını yaptı.