Selimiye Camii’nde Sinan devrinden katmanlar var! Kubbedeki orijinal desenlerin üzeri örtülü

Restorasyonu tartışmalara sebep olan Selimiye Camii’nin kubbesinin dört ayrı kısmında 16. asra ait orijinal desenler olduğu ortaya çıktı. Yapılan son restorasyonda üzerleri örtülerek muhafaza edilen 450 yıllık bu nakışlar uzmanları ikiye böldü. Ancak orijinal süslemelerin ne şu anki kalem işlerine ne de son yenileme projesine tam olarak benzediği düşünülüyor.
MURAT ÖZTEKİN - Edirne’deki Selimiye Camii’nde restorasyon tartışması devam ederken mabedin ana kubbesinde, inşa edildiği 16. asra ait orijinal katmanların olduğu ortaya çıktı.
BAKANLIK DOSYA SUNDU
Mimar Sinan yapısında “asla dönüş” iddiasıyla hazırlanan ve 18. veya 19. yüzyıla ait katmanların örtülmesini öngören restitüsyon projesi, kamuoyunu ve sanat tarihçilerini ikiye bölmüş, açılan dava sonrasında Edirne İdari Mahkemesince durdurulmuştu. Bu karara yapılan itirazın da reddedilmesinin ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 128 sayfalık savunma metnini mahkemeye sunduğu öğrenildi. Davacı tarafın ise kendi savunmasını 30 Kasım’a kadar mahkemeye iletmesi bekleniyor. Bu tarihten sonra Selimiye Camii’nde âdeta yılan hikâyesine dönen restorasyon hakkında hukuki karar verilecek.
450 SENELİK DÖRT AYRI KATMAN VAR
Mahkeme safhası devam ederken restorasyona dair tartışmalarda “tarihî katmanları koruma” fikri öne çıktı. Ancak Selimiye’nin ana kubbesinde ilk yapıldığı yıllara ait olduğu düşünülen dört ayrı katman olduğu öğrenildi. Koruma kurulu raporlarında da yer alan katmanların önceki restorasyonlarda üzerleri kapatılarak muhafaza edildiği ve süsleme yapıldığı ortaya çıktı.
Günümüze parça parça ulaşan 450 senelik katmanlarda hat yazısı olmadığı, sadece mavi, siyah, sarı ve kırmızı renklerden oluşan süslemelerin yer aldığı görüldü. Bu süslemelerin ise ne şu anki kalem işlerine ne de tartışma meydana getiren son yenileme projesine tam olarak benzediği düşünülüyor.
ÜSTÜ KAPATILMADAN SERGİLENEBİLİR MİYDİ?
Bu durum ise “Söz konusu katmanlar, bazı restorasyonlarda yapıldığı gibi üzerleri kapatılmadan sergilenebilir miydi?” sorusunu akla getiriyor.
Kendisine ulaştığımız son restorasyonda yer alan uzman bir isim, söz konusu katmanların 16. asra dönüş iddiasında bulunanları desteklemediğini savunarak “Bu katmanlar Mimar Sinan’ın Edirne’ye mahsus bir süsleme programı yürüttüğünü gösteriyor. Değiştirilmek istenen bugünkü süslemelerde de katmanlardaki aynı renkler kullanıldı” diyor. 450 senelik katmanların muhafaza edilerek üzerlerinin örtüldüğünü söyleyen uzman “Restorasyonlarda farklı teknikler kullanılabiliyor. Burada böyle daha uygun görüldü” ifadelerini kullanıyor.
Tam tersi görüşte bulunan Selimiye Camii Tetkik ve Tahkik Heyeti’nden nakkaş Semih İrteş ise “Bu katman, kubbe yazısının zeminin mavi olmadığını, siyah olduğunu gösteriyor. Acaba parçalar, bugünkü restorasyonda korunmuş mu?” değerlendirmesinde bulunuyor.
Selimiye’deki restorasyonun akıbeti, hukuki sürecin tamamlanmasından sonra belli olacak.





