May'den 'anlaşmasız Brexit' açıklaması

İngiltere Başbakanı Theresa May, yarın toplayacağı bakanlar kurulunda ülkesinin AB'den anlaşmasız ayrılma ihtimaline yönelik önlemlerin ele alınacağını söyledi.

Hollanda, Almanya ve Belçika'yı kapsayan turunun son durağı Brüksel'de basına açıklamalarda bulunan May, "Yarın kabine toplantısında anlaşmasız ayrılığa yönelik önlemlerin alındığından emin olacağız. Zaten anlaşmasız ayrılık hazırlıklarını hızlandırdık." dedi.

Bugün yaptığı Avrupa turuna ilişkin olarak da May, "Parlamentoya söz verdiğim üzere, Avrupalı liderlerle, parlamentonun Brexit anlaşmasındaki tedbir maddesiyle ilgili kaygılarını konuştum." ifadelerini kullandı.

Muhataplarıyla görüşmelerinde, bu sorunu ele alıp çözmeye dönük ortak bir kararlılık gördüğünü belirten May, "Ancak müzakerenin ve tartışmaların henüz başlangıcındayız." şeklinde konuştu.

May bugünkü Avrupa turu kapsamında Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Almanya Başbakanı Angela Merkel, AB Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker ve AB Konseyi Başkanı Donald Tusk ile bir araya geldi.

Brexit anlaşmasındaki "tedbir maddesi"nin parlamentodaki oylamada ret sonucu doğuracağını görerek bugünkü oylamayı erteleyen May, görüşmelerde, bu maddeye bir zaman sınırlaması veya İngiltere'nin düzenlemeden tek yanlı çıkmasına imkan verecek bir mekanizma ekletmeyi amaçlıyor.

İngiltere Başbakanlık kaynakları, oylamanın 21 Ocak'tan önce parlamentoda yapılacağını ifade ediyor.

Öte yandan parlamento binası Westminster Palace dışında hem Brexit yanlıları hem de karşıtları, May ve AB ile vardığı anlaşmayı hedef alan döviz, pankart ve sloganlarla gün boyu düzenledikleri protestolara akşam saatlerinde de devam ediyor.

Bugün Strazburg'daki Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu'na hitap eden AB Komisyonu Başkanı Juncker, "Vardığımız anlaşma en iyi ve mümkün olan tek anlaşma. Tüm tarafların Brexit anlaşmasının tekrar müzakereye açılmayacağını bilmesi gerekiyor." açıklamasında bulunmuştu.

Tedbir maddesi

İngiltere'de hiçbir kesimi memnun etmeyen Brexit Anlaşması'nın "tedbir maddesi", AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti ile İngiltere'nin parçası olan Kuzey İrlanda arasında Brexit sonrasında fiziki sınır oluşmasını engellemeyi amaçlıyor.

"Tedbir maddesi"yle İngiltere'nin bütünü, belirsiz bir süre için AB ile Gümrük Birliği içinde kalacak. İngiltere'nin tek yanlı olarak çekilemeyeceği bu düzenleme içinde ülkenin bazı AB kurallarına da tabi olmayı sürdürmesi gerekiyor. "Tedbir maddesinin" AB ile daha yakın bir ilişki içinde kalmasını öngördüğü Kuzey İrlanda ile İngiltere arasında mal dolaşımında ise "düzenleyici kontroller" yapılması yer alıyor.

Anlaşmayla İngiltere'nin AB'nin uydu devletine dönüşeceğini ve Kuzey İrlanda'nın da ülkeden kademeli kopacağını savunan sert Brexit yanlıları, AB'nin tedbir maddesinin kaldırılmasını engelleyerek İngiltere'yi Gümrük Birliği ve sonu belirsiz müzakerelere maruz bırakacağını iddia ediyor. Bu kesimlere göre AB üyesi ülkeler de tedbir maddesini İngiltere ile ikili sorunlarının müzakerelerinde koz olarak kullanmaya yönelebilecek.

Ilımlı Brexit yanlıları ile AB'de kalma taraftarları ise anlaşmanın İngiltere'yi üye sıfatıyla yönetiminde söz sahibi olduğu AB'nin pasif parçası haline getireceği eleştirisini yöneltiyor.

Brexit süreci

İngiltere, 23 Haziran 2016'da yapılan referandumla AB'den ayrılma kararı almış, ayrılık sürecini de 29 Mart 2017'de resmen başlatmıştı. Normal sürece göre İngiltere'nin AB'den 29 Mart 2019'da resmen ayrılmış olması gerekiyor.

May'in anlaşması parlamentodan onay alırsa, İngiltere ile AB arasında ülkenin fiili üye olarak kalacağı 4 yıla kadar uzatılabilecek bir geçiş süreci öngörülüyor. Bu süre içinde tarafların İrlanda sorununa da çözüm getirecek kapsamlı bir ticaret anlaşmasına varamaması halinde tedbir maddesinin devreye girmesi gerekiyor.

İngiltere'de Brexit konsunda yeni bir referandum için çeşitli siyasi partilerin desteğini alan kampanyalar yürütülürken, Avrupa Adalet Divanı da dün açıkladığı kararda İngiltere'nin Brexit sürecini tek yanlı olarak durdurabileceğine hükmetmişti.

İngiltere'ni AB'den anlaşmasız bir şekilde ayrılması durumunda ülkede ithal gıda ve ilaç sıkıntısı yaşanabileceği belirtiliyor. Hükümet, daha önce ilaç firmalarında en az 6 haftalık stok bulundurmalarını istemişti.

İngiliz polisi de anlaşmasız Brexit'in ardından çıkması muhtemel toplumsal olaylara karşı bir süredir tedbir alıyor.