ABD’de tarih verildi: Netanyahu adım attığı an tutuklanabilir
Netanyahu’nun 28 Aralık’ta Beyaz Saray’a yapmayı planladığı ziyaret, Washington ve New York hattında adeta siyasi fırtına kopardı. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin hakkında çıkardığı tutuklama emri nedeniyle, İsrail Başbakanı’nın ABD’ye adım attığı anda gözaltına alınabileceği iddiası gündeme bomba gibi düştü. New York Belediye Başkanı’nın “UCM kararını uygulayacağız” çıkışı, tansiyonu bir anda yükseltti ve tüm dikkatleri Netanyahu’nun kritik ziyaret tarihine çevirdi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun 28-31 Aralık tarihleri arasında Beyaz Saray’ı ziyaret edebileceği konuşuluyor. Tarihler henüz kesinleşmedi ancak Washington ve New York hattında tansiyon tırmanmış durumda.
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından aranan Netanyahu, ABD’ye adım atması halinde gözaltına alınabilir.
SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?
İsrail merkezli GLZ Radio’nun aktardığına göre, New York’un yeni belediye başkanı Zohran Mamdani, UCM’nin Netanyahu hakkında verdiği tutuklama emrini uygulamak için New York Polis Departmanı’nı görevlendireceğini söyledi.
Mamdani, Gazze’deki ağır insan hakları ihlalleri nedeniyle UCM tarafından aranan herkes için aynı sürecin işletileceğini dile getirdi.
Lahey merkezli UCM, geçen yıl Netanyahu’nun İsrail’in Gazze’de sürdürdüğü saldırılarda savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar işlediğine inanmak için "makul gerekçeler" olduğunu açıklamıştı.
ABD UCM’YE TARAF DEĞİL AMA...
ABD, tıpkı İsrail ve Rusya gibi, Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne taraf olmayan ülkeler arasında. Bu nedenle UCM kararlarının ABD topraklarında otomatik olarak uygulanması gerekmiyor.
Ancak bu durum, yerel yönetimlerin veya eyalet-level kurumların tutuklama sürecini kendi inisiyatifiyle başlatmasını teknik olarak engellemiyor.
- Netanyahu’nun şehre giriş yapması
- New York Polis Departmanı’nın UCM tutuklama emrini uygulaması
- Gözaltı işleminin başlatılması
- UCM ile işlem devri için resmi prosedürün işletilmesi
Süreç tamamen Mamdani’nin verdiği söz üzerinden şekilleniyor. Bir başka deyişle, hukuki temel UCM kararı; uygulama ise New York Belediye Başkanı’nın inisiyatifi.
NETANYAHU MEYDAN OKUDU: NEW YORK’A GELECEĞİM
Tüm tepkilere rağmen Netanyahu geri adım atmayacağını söyledi. New York Times’ın Dealbook forumuna sanal bağlantıyla katılan Netanyahu, "Evet, New York’a geleceğim" dedi.
Mamdani’yle görüşüp görüşmeyeceği sorulduğunda ise "Eğer fikrini değiştirir ve bizim var olma hakkımız olduğunu söylerse, bu bir görüşme için iyi bir başlangıç olur" cevabını verdi.
New York tarihsel olarak Netanyahu’nun sık sık ziyaret ettiği bir şehir. Hem Birleşmiş Milletler’in merkezi olması hem de İsrail lobisinin güçlü etkisi nedeniyle Netanyahu’nun özel temasları çoğunlukla New York’ta gerçekleşiyor.
GAZZE’DE BİLANÇO AĞIR: 70 BİNDEN FAZLA ÖLÜ
İsrail’in Ekim 2023’ten bu yana Gazze’de yürüttüğü saldırılarda çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 70.000’den fazla Filistinli öldürüldü, 171.000 kişi yaralandı. Uzmanlar gerçek ölüm sayısının Gazze yetkililerinin açıkladığından daha yüksek, yaklaşık 200.000 civarında.
BEYAZ SARAY HATTINDA AYRI BİR TARTIŞMA: NETANYAHU’NUN AF BEKLENTİSİ
Diğer yandan ABD basını, Netanyahu’nun ABD Başkanı Donald Trump ile yaptığı telefon görüşmesinde, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’dan af talebi için "daha fazla destek istediğini" yazdı. Trump’ın ise af konusunun "çözüleceğine inandığını" ancak daha fazla adım atma sözü vermediğini aktarıldı.
Netanyahu’nun yolsuzluk dosyası nedeniyle İsrail’de siyasi baskı altında olduğu biliniyor. Af beklentisi, hem İsrail kamuoyunda hem de ABD’de ayrı bir tartışma başlatmış durumda.
WASHİNGTON–TEL AVİV HATTINDA BASKI ARTIYOR
Trump’ın Netanyahu’dan Gazze politikasını yumuşatmasını istediği, özellikle Gazze’nin güneyindeki tünellerde mahsur kalan Hamas mensuplarına ilişkin çıkmaz konusunda İsrail Başbakanı’nı sıkıştırdığı ifade edildi. ABD’nin Gazze için hazırladığı 20 maddelik planda, tünellerdeki silahlı unsurların teslim olması kritik bir başlık olarak yer alıyor.
