Suriye dünya sahnesine geri döndü! 58 yıl sonra BM kürsüsünde bir Suriye lideri

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, 1967’den bu yana BM Genel Kurulu’nda konuşan ilk Suriye lideri olarak tarihe geçti. Geçmişte silahlı mücadeleyle anılan Şara’nın New York ziyareti, ülkesinin uluslararası arenaya dönüşünün ve yeni siyasi dönemin başlangıcı olarak görülüyor. Uzmanlara göre bu adım, Suriye’nin yıllar süren izolasyondan çıkıp küresel diplomaside söz sahibi olma hedefinin en güçlü göstergesi.
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, BM'nin 80. Genel Kurulu'nda açıklamalarda bulundu. Şara, 1967'den bu yana BM Genel Kurul kürsüsünde konuşan ilk Suriye lideri oldu.
Şara'nın konuşması Suriye'de de büyük ilgi gördü. Ahmed Şara’nın konuşması sırasında, başkent Şam'daki Emevi Meydanı'nda toplanan Suriyeliler kutlama yaptı. Ellerinde bayraklar taşıyan vatandaşlar, kurulan dev ekranlardan Şara’nın konuşmasını izleyerek coşkuya ortak oldu.
Gözlemciler, Şara’nın ziyaretini BM’nin Suriye’nin yeni siyasi ortamını kabul etmesi ve mevcut hükümet için uluslararası meşruiyetin başlangıcı olarak yorumluyor. Vatandaşlar için de bu olay, Suriye’nin küresel diplomasiye dönüşüne tanıklık etme fırsatı olarak görülüyor.
Şara ayrıca, 22-30 Eylül tarihleri arasında düzenlenen Genel Kurul Haftası’nın üst düzey oturumuna katılan ilk Suriye cumhurbaşkanı oldu. ABD ziyareti, Devlet Başkanı Beşşar Esad’ı devrilmesi ve Şara’nın 2024 Ocak ayında göreve başlamasından bir yıl bile geçmeden gerçekleşti.
Pazartesi günü Şara, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Suriye Dışişleri Bakanı Asad el-Şeybani ile bir araya geldi; Birleşmiş Milletler Genel Merkezi’nde düzenlenen İki Devletli Çözüm konferansına katıldı. Aynı günün erken saatlerinde ise Ortadoğu Enstitüsü, Şara’yı özel bir konuşma için ağırladı.
EL KAİDE'DEN BİRLEŞMİŞ MİLLETLER'E
Salı günü New York’ta düzenlenen Concordia Yıllık Zirvesi’nde ise, ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı eski komutanı ve eski CIA direktörü emekli General David Petraeus, Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara ile bir panel tartışmasına başkanlık etti.
Etkinlikte konuşan Şara, “Bir zamanlar savaş meydanında birlikteydik, şimdi diyalog meydanında buluşuyoruz” sözleriyle, uluslararası toplumla ilişkilerindeki değişime dikkat çekti.
Şara’nın kişisel geçmişi, görüşmenin önemini artırdı. Eskiden El Kaide bağlantılı El Nusra Cephesi lideri ve Ebu Muhammed El-Culani olarak bilinen Şara, ABD’nin Mayıs 2017’de yakalanmasına yol açacak bilgi için 10 milyon dolar ödül teklif ettiği bir isimdi. Bugün ise, bir zamanlar aranan terörist olarak görülen Şara, tanınmış bir devlet başkanı olarak uluslararası sahnede yer alıyor.
Analistler, Ahmed Şara’nın bu görüşmesini, siyasi yolculuğunda militan bir liderden uluslararası diyaloğa katılan ulusal bir lidere doğru dramatik bir dönüşüm olarak değerlendiriyor.
TRUMP'TAN ŞARA'YA ÖVGÜ DOLU SÖZLER
Şara, 14 Mayıs’ta ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi. Bu görüşme, Hafız Esad’ın ABD Başkanı Bill Clinton ile görüştüğü tarihten 25 yıl sonra başkanlık düzeyinde gerçekleşen ilk toplantı oldu. Trump, görüşmeyi “harika” olarak nitelendirirken, Suriye’ye yönelik yaptırımların çoğunun kaldırılmasını emretti; ancak yaptırımları yetkilendiren mevzuat ABD’de yürürlükte kalmaya devam ediyor.
Katar’a giderken uçakta açıklamalarda bulunan Trump, Şara hakkında, “Gerçek bir lider, devrime öncülük etmiş ve dikkat çekici biri. Genç ve çekici bir adam. Sert bir lider. Güçlü bir geçmişe sahip. Savaşçı,” ifadelerini kullandı.
SURİYE DEVLET BAŞKANLARI NEDEN 60 YIL BOYUNCA ABD'DEN UZAK DURDU?
Jusoor for Studies’de Suriye siyaseti üzerine çalışan siyaset araştırmacısı Muhammed Süleyman, Türkiye Today’e yaptığı açıklamada, Şükrü el-Kuvvetli ve Hüsnü ez-Zaim gibi Suriyeli liderlerin ABD ziyareti yapamamasının büyük ölçüde Esed öncesi askeri darbeler döneminden kaynaklandığını belirtti.
Süleyman’a göre, liderler yurt dışı seyahatlerinde iç karışıklıklarla meşgul oldukları için darbe korkusu yaşıyor ve bu nedenle uzun süre uluslararası zirvelere katılamamıştı.
Bazı Suriye liderleri geçmişte görevlerini son derece kısa sürelerle yürütmüş, bazıları ise BM Genel Kurulu toplantısı yapılmadan veya darbe liderleri tarafından yemin töreni olmadan görevden alınmıştı. Bu durum, liderlerin anayasal yetkilerini ve uluslararası meşruiyetlerini belirsiz bırakıyordu.
Siyaset araştırmacısı Muhammed Süleyman, Hafız ve Beşşar Esad döneminde rejimin “ideolojik Baasçılık” bahanesiyle BM toplantılarına bilinçli olarak katılmaktan kaçındığını belirtti. Ülkeye uygulanan uluslararası yaptırımlar, diplomatik izolasyon ve İran’la
ittifaklar, Suriye’nin küresel sahneden uzak kalmasına neden oldu.
Süleyman, Şara’nın ziyaretini “diktatörlük, askeri yönetim ve muhafazakar politikalar döneminden bir kopuş” olarak nitelendirdi. Ziyaretin, Suriye’deki yeni siyasi liderliğin uluslararası alanda meşruiyetini temsil ettiğini ve onlarca yıllık izolasyonun ardından yeni bir sayfa açtığını söyledi.
Yeni yönetimin terörle mücadele, uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele ve uluslararası kuruluşlarla iş birliğini öncelik haline getirmesi, ülkenin uluslararası hukuka bağlı bir devlet imajını güçlendirme niyetini gösteriyor.
Süleyman, oturum aralarında yapılacak ikili görüşmelerin, Suriye hükümetinin kendi söylemini doğrudan dünya liderlerine iletmesini sağlayacağını ve İsrail karşıtı söylemin etkisini azaltma potansiyeline sahip olduğunu vurguladı. Ayrıca toplantının, ülkenin yeniden yapılanma çabaları ve yeni ekonomik fırsatlar için uluslararası destek almasına kapı açtığını söyledi.
Cumhurbaşkanının onlarca yıl aradan sonra ülkesini New York’ta temsil edebilmesi, eyalette daha fazla istikrar ve diplomatik hareketlilik olduğunu gözler önüne seriyor.
SURİYE'NİN YENİ İMAJI: ARTIK YIKIMLA TANIMLANMIYOR
Suriye Enformasyon Bakanı Hamza El Mustafa, Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın New York ziyaretini tarihi bir dönüm noktası olarak nitelendirerek, Suriye’nin önceki rejim altında onlarca yıl süren izolasyondan sonra uluslararası sahneye dönüşünü vurguladı.
El-Mustafa, El-Arabiya’ya verdiği röportajda, Şara’nın konuşmasının çok sayıda mesaj içerdiğini belirtti. İlk olarak Suriye’nin uluslararası rolünü yeniden kazandığını gösterecek; ikinci olarak, dünyanın artık Suriye’nin bölgesel liderliğini tanıdığının sinyalini verecek.
Bakan, konuşmada iki temel unsurun öne çıkacağını söyledi: istikrar ve ekonomik kalkınma. Suriye, 25 yıl aradan sonra ilk kez bir dışişleri bakanının Washington ziyareti de dahil olmak üzere aktif bir diplomatik gündem izliyor. Amaç, kalan yaptırımların kaldırılması yönündeki çabaları ilerletmek.
"SURİYE ARTIK KİLİT OYUNCU OLMAYI HEDEFLİYOR!"
El-Mustafa, Suriye’nin Arap dünyasına ve ötesine yeni açılımını vurguladı. Ülke, tüm uluslarla normal ilişkiler arayışında. Artık kriz kaynağı olmayı bırakıp, bölgesel istikrarın kilit oyuncusu olmayı hedefliyor.
Bakan, konuşmanın geçmiş yılları net bir şekilde ortaya koyacağını ve uluslararası çabaların siyasi çözümde başarısız olduğunu, ancak Suriye halkının ülkesini kendi elleriyle kurtarmayı başardığını söyledi.
Ziyaretin esasen törensel nitelikte olduğunu ve Suriye’nin uluslararası forumlardaki varlığını güçlendirdiğini belirten El-Mustafa, Şara’nın son dokuz aydır yürüttüğü reform ve kalkınma çabalarının ülkenin imajını yıkımdan uzaklaştırdığını ifade etti.