ABD İran’ı boğacak!

Son günü 2 Mayıs olarak belirlenen söz konusu muafiyetler; Türkiye, Yunanistan, Çin, Hindistan, İtalya, Japonya, Güney Kore ve Tayvan’ı içeriyor. ABD’nin, piyasada doğabilecek açığı kapatmak için Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi diğer büyük petrol tedarikçilerinden gelecek taahhütleri de duyurması bekleniyor. Bu arada petrol fiyatları söz konusu haberler üzerine son altı ayın en yüksek seviyesine tırmandı. Türkiye’nin de ithal ettiği Brent petrolün varil fiyatı, yüzde 3 primle 74 doların üzerini gördü. Bazı ABD’li yetkililerin “İran’a maksimum baskı, ABD yönetiminin, Tahran’ın petrol ihracatını tamamen durdurmadan etkili olamazdı. Bu karar ile İran ekonomisi ağır baskı altında kalacak. Ülkenin kazançları kuruyacak ve döviz rezervleri azalacak” şeklinde görüş bildirmesi dikkat çekti.

TAHRAN'DA KRİZ DERİNLEŞEBİLİR
Yaptırımlar öncesi yaklaşık günlük 2,4 milyon varil petrol ihracatı gerçekleştiren İran’ın, yaptırımlar sonrası satışları 1 milyon varilin altına kadar geriledi. Devlet gelirlerinin yüzde 70’e yakını petrol ihracatından sağlanıyor. Ülkede 2017’de 50-55 milyar dolar seviyesinde bulunan petrol gelirleri, 2018’de 30-35 milyar dolarlara kadar düştü. 2019’da bu rakamın, 20 milyar dolar seviyelerine kadar gerilemesi bekleniyor. İran devleti petrol satışını sürdürmek için; petrol borsası kurma, kendi gemileriyle taşıma, sigorta masraflarının karşılanması, fiyatlarda ciddi iskonto gibi birtakım girişimlerde bulunuyor. Bu adımların asıl amacı ise, petrol ihracatının, 1 milyon varil olarak kabul edilen kritik eşiğin altına düşmesini engellemek...

TÜRKİYE 485 BİN TON ALMIŞTI
Türkiye, ABD’nin muafiyet tanıdığı kasım ayından ocak sonuna kadar, İran’dan toplam 485 bin ton ham petrol ithal etti. EPDK verilerine göre kasımda İran’dan ham petrol alınmadı. Aralıkta 104 bin ton, ocakta 381 bin ton ürün ithal edildi. Şubat ve sonrasındaki rakamlar henüz açıklanmadı. Ayda ortalama 1,5 milyon ton civarında petrol ithal eden Türkiye; İran’dan kaynaklanan açığın önemli bir bölümünü Irak, Rusya, Suudi Arabistan ve Nijerya’dan karşılıyor.
Bu arada Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD’nin kararına ilişkin, “İran yerine petrolü herhangi bir ülkeden almayı teklif etmek haddini aşmak demektir. Sen o ülkeler adına pazarlama mı yapıyorsun? Türkiye, bu tür dayatmalara karşıdır” dedi.