2 haftada 12 küresel şirketle anlaşma yapıldı: Enerjide Rusya’ya bağımlılık azalacak

CEMAL EMRE KURT - Türkiye’nin dev enerji kuruluşlarından BOTAŞ; Oman LNG, PetroChina International, BP, Shell, Eni, CHENIERE, Equinor, Hartree, JERA, SEFE, Mercuria ve Woodside şirketleri ile kısa, orta ve uzun vadeli LNG sözleşmeleri imzalayarak rekor kırdı. Atık Yönetimi ve Atıktan Enerji Üreticileri Derneği (TAYED) Başkanı Ali Rıza Öner, Türkiye’nin bu yıl ve önümüzdeki yıl Rusya ve İran ile olan uzun dönemli doğalgaz kontratlarının süresinin dolacağını belirterek Türkiye’nin enerji tablosunun köklü biçimde değişeceğini söyledi.

İlgili Haber

Türkiye, her türlü senaryo için tedbirini alıyor: CAATSA’ya karşı alternatifimiz var

RUSYA İLE KONTRAT BİTİYOR

Mevcutta Türkiye’nin ithalatında boru gazının payının yüzde 72, LNG’nin payının ise yüzde 28 olduğunu söyleyen Öner, “Boru gazında yüzde 56 ile en fazla ithalatı Rusya’dan yaparken, daha sonra Azerbaycan ve İran’dan gerçekleştiriyoruz. LNG’de ise ithalatımızın yüzde 38’ini ABD’den, yüzde 29’unu Cezayir’den, yüzde 14’ünü ise Katar’dan yapıyoruz. Türkiye’nin enerji tablosunu köklü biçimde değiştirecek gelişmeler bu yıl yaşanacak. Rusya ile Mavi Akım ve Türk Akım üzerinden yapılan anlaşmaların kontrat süresi bu yıl sona erecek. İran kontratı ise Temmuz 2026’da bitecek. LNG anlaşmalarının Türkiye’nin enerjide Rusya’ya bağımlılığını azaltacağı gibi arz güvenliğinde de ciddi bir ivme yakalanacak” diye konuştu.

TERMİNALLERİN ROLÜ KRİTİK

Öner, anlaşmalar sürecinde LNG terminallerinin rolünün kritik olduğuna dikkat çekerek “Türkiye’nin Saros, Dörtyol, Aliağa ve Marmara Ereğlisi’ndeki LNG terminalleri bu süreçte kritik rol oynayacak. Ancak LNG tankerleri, Cebelitarık, Süveyş, Türk Boğazları ve Doğu Akdeniz gibi jeopolitik açıdan hassas geçitlerden geçmek zorunda. ABD’den gelen LNG için Atlantik rotası, Katar ve Mısır için Süveyş hattı, Cezayir ve Nijerya içinse Akdeniz rotası kullanılıyor. Bu rotalarda yaşanabilecek siyasi gerilimler veya güvenlik tehditleri, Türkiye’nin arz güvenliğini doğrudan etkileyebilir” ifadelerini kullandı.

ÖNGÖRÜLEBİLİRLİK GÜÇLENECEK

İtalya ve ABD’deki anlaşmaların ayrıntılarına da değinen Öner, şunları kaydetti:

Oman LNG, PetroChina International, BP, Shell, Eni, CHENIERE, Equinor, Hartree, JERA ve SEFE şirketleriyle imzalanan anlaşmalar çerçevesinde 2025-2028 yılları arasında Türkiye’ye 15 milyar metreküp doğalgaz eş değeri LNG teslim edilmesi öngörülüyor. Bu çerçevede tedarik edilecek LNG, BOTAŞ’ın alım planlamaları için operasyonel ve ticari öngörülebilirlik perspektifinin güçlendirilmesi yolunda kritik ve önemli faydalar sağlayacak.

ABD’de ise BOTAŞ ile uluslararası ticaret devi Mercuria arasında 20 yıllık LNG tedarik anlaşması imzalandı. Bu anlaşmaya göre Türkiye, 2026’dan itibaren yılda 4 milyar metreküp LNG alacak ve toplamda yaklaşık 70 milyar metreküp LNG tedarik edecek. BOTAŞ, Avustralyalı Woodside Energy ile de 2030’dan başlayarak 9 yıl boyunca yılda 5,8 milyar metreküp LNG için ön anlaşma imzaladı. Enerji Bakanı’mız Alparslan Bayraktar’ın da vurguladığı gibi, bu anlaşmalar hem ABD ile 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefine katkı sağlayacak hem de kaynak çeşitlendirmesi açısından kritik bir rol üstlenecek.

IRAK PETROLÜ SİSTEME GÜÇ KATACAK

Günlük toplam 1,5 milyon varil taşıma kapasitesine sahip Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı’nın 2,5 yıl sonra yeniden devreye alınmasının Türkiye’nin enerji arz güvenliğine katkı sağlanması, küresel piyasalarda ise çeşitliliği artırması bekleniyor. Atlantik Konseyi Kıdemli Araştırmacısı John Roberts “Hattın günde 1 milyon varilden fazla petrol taşıma kapasitesi var. Bu dünya üretiminin yaklaşık yüzde 1’ine denk geliyor ve genel arz açısından yardımcı oluyor” dedi.

Oslo Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Francesco Sassi de “Bağdat ve Ankara’da yeniden hız kazanan temaslar bölgede enerji güvenliğini sağlamayı ve Körfez ülkelerinden Akdeniz’e siyasi ve ekonomik bir eksen oluşturmayı hedefliyor” diye konuştu.