Ayasofya restorasyonunda en tartışmalı fotoğraflar: Müze yapılırken çekilen kareler sonra ortaya çıktı
Ayasofya Camii restorasyon çalışması esnasındaki kamyon fotoğrafı gündemden düşmüyor. Peki Ayasofya'nın en tartışmalı fotoğrafı bu muydu? İşte tarihi yapıya dair akıllara gelen en tartışmalı kareler...
- Ayasofya Camii, ibadete açılmasının beşinci yılında depreme karşı koruma tedbirleriyle kapsamlı bir restorasyondan geçmektedir.
- Sosyal medyada yayımlanan tartışmalı bir fotoğraf üzerinden restorasyon çalışmaları gölgelenmeye çalışılmakta, yetkililer ve uzmanlar iddiaları yalanlamaktadır.
- 1931'de Amerikan Bizans Enstitüsü'ne devredilmesiyle başlayan Whittemore dönemi, mozaiklerin eklenmesi iddialarıyla geçmişte büyük tartışmalara yol açmıştır.
- 1967'de Papa 6. Paul'ün Ayasofya'da Hıristiyan ayini yapması büyük tepkilere neden olmuş, sonrasında ibadete açılma talepleri artmıştır.
- 1974 yılında Devlet Bakanlığı, Ayasofya'nın müze olarak kalacağı yönündeki kararı, tarihi ve sanatsal bütünlüğünü vurgulayarak resmi olarak bildirmiştir.
Ayasofya Camii yarı müze yarı cami olarak 5 yılı geride bıraktı. Tarihi yapı depreme karşı koruma tedbirleriyle etraflı bir restorasyona alındı.
Bakım ve tamirat çalışmaları hassasiyetle devam ederken, bir fotoğraf üzerinden bütün çalışmalar gölgelenmeye çalışılıyor.
Konu hakkında Türkiye gazetesine konuşan Restorasyon uzmanı Dr. Olcay Aydemir "Aşırı hassasiyetle sosyal medya üzerinden bir fotoğraf yayınlanıyor. Ancak çoğu zaman gerçek, o karede görüldüğü gibi olmuyor." diyerek karalama çalışmalarına cevap verdi.
Tek fotoğrafla restorasyonlar karalanıyor! Dr. Aydemir: Abartılı hassasiyet var
TARTIŞMALI FOTOĞRAFLAR
Ayasofya Camii hakkında yetkililer sosyal medyada paylaşılan her türlü iddia ve itham karşısında titiz bir hassasiyet sergiliyor. Detaylı bilgilerle asılsız iddialar çürütülüyor, gerçeği çarpıtan görüntüler, krokiler, teknik analiz ve açıklamalarla izah ediliyor.
Bir asıra yakın bir zaman önce sosyal medyanın olmadığı 1931 yılında Ayasofya Camii Amerikan Bizans Enstitüsü'ne teslim edilmişti. Enstitü adına çalışmaları yürüten Thomas Whittemore camiyi ibadete kapatmış ve 4 yıl boyunca kimseyi içeri sokmamıştı.
Whittemore ve ekibinin tarihi camide yaptığı değişiklikler 1935 yılında görülmüştü ancak 'nasıl yaptığı' sır olarak kalmıştı. Ancak daha sonra yapılan çalışmaların fotoğrafları yayımlandı.
Yıllar sonra ortaya çıkan fotoğraflar büyük bir tartışmayı başlattı. "Mozaikler sonradan eklendiyse tarihi önemi neydi?" şeklindeki soruları akıllara getirdi.
PAPA'NIN AYASOFYA AYİNİ
Ayasofya'da en tartışmalı fotoğraf şüphesiz 1967 yılında Vatikan'dan Türkiye'ye gelen Papa 6. Paul'ün ziyareti sırasında oldu.
Fatih Sultan Mehmed'in kılıç hakkı olarak ganimetten payına düşen ve vakıf eseri olarak hizmete açtığı camide, asılar sonra Hıristiyan ayini yapılması tepkisiz kalmamıştı. Ayasofya'da dua eden Papa'nın görüntüsü büyük bir reaksiyona yol açtı. Netice olarak bu tarihi kare hafızalara kazındı.
CHP'Lİ BAKANDAN CEVAP
Bu tarihten sonra Ayasofya Cami hakkında yapılan şikayet dilekçeleri ve ibadet talepleri daha da arttı. Ancak müze olacağı kesin olarak karara bağlanmıştı. Yetkililer hep aynı cevapları vermektedir.
26 Mart 1974 tarihli bir Türkiye gazetesi haberi kısaca şu şekilde:
"M. Bahaeddin Onursal adlı bir vatandaşın Ayasofya'nın ibadete açılması ile ilgili göndermiş olduğu dilekçeye verilen cevapta “Ayasofya müze olarak kalacaktır” denilmiştir. Devlet Bakanlığının cevap olarak gönderdiği yazı aynen şöyledir: İstanbul’daki Ayasofya’nın cami olarak açılması ile ilgili, Sayın Başbakanımıza hitaben yazılan ve aidiyeti cihetiyle Bakanlığımıza gönderilen 21.2.1974 tarihli dilekçeniz incelenmiştir. Bugün Ayasofya, sanat gücünün arttığı bir bütündür. Burada asil Türk milletinin eşsiz toleransı, olgun sanat anlayışı ve heyecanı dile getirilmiştir. Büyük Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmet, bu muhteşem esere mimari bütünlüğü içerisinde bir fonksiyon vererek korumayı, gelecek kuşaklara devretmeyi ulvi bir vazife telakki etmiş ve burayı cami haline getirmiştir. Yüzyıllar boyunca fetih camilerimizin başında yer alan Ayasofya Külliyesi, zamanla çevresinde yaptırılan camilerin çoğalması ile bu fonksiyonunu yavaş yavaş kaybetmiştir."
