Bronşektazi az biliniyor, geç teşhis ediliyor! Geçmeyen öksürüğü hafife almayın…

Ziyneti KOCABIYIK’IN HABERİ-Nefes darlığı, tekrarlayan enfeksiyonlar, boğazda aşırı balgam birikimi ve bunu atmak için sürekli öksürmek… Bu belirtilerin her biri ya da birkaç tanesinin bir arada görüldüğü birçok hastalık sayılabilir. Peki bronşektazi hastalığını hiç duymuş muydunuz? “Bronşiti biliyorum ama bronşektaziyi bildiğimi sanmıyorum” dediğinizi duyar gibiyim. Bugün 1 Temmuz Dünya Bronşektazi günü, pek bilinmeyen ve bu yüzden de çok geç teşhis edilen bir solunum yolu hastalığı  olan bronşektazi  geç teşhis edildiğinde akciğerlerdeki hava yollarının (bronşların) geri dönüşümsüz biçimde genişlemesi ve yapısal bozulmaya uğramasına yol açtığı için bir farkındalık hareketi başlatıldı. Akciğer fonksiyon kaybını hızlandırarak ciddi uzun dönem sonuçlara yol açan bu hastalığa dikkat çekmek amacı ile tüm dünyada akciğer sağlığını iyileştirmek adına hizmet veren 20’den fazla hasta ve hekim derneğinin katılımı ile 2022’den itibaren 1 Temmuz ‘Dünya Bronşektazi Günü’ olarak kabul edildi.

İlgili Haber

Oyuncu Tuğba Yılmaz nişanlandı! İşte müstakbel eşi..

Bronşektazi hastalığının önemini Türk Toraks Derneği Türk Toraks Derneği Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Züleyha Bingöl ve Türk Toraks Derneği Klinik Sorunlar Çalışma Grubu yürütme kurulu üyesi Doç. Dr. Derya Kocakaya’ya sorduk.

1 Temmuz ‘Dünya Bronşektazi Günü’nde hastalığa dikkat çeken Türk Toraks Derneği, Solunum Hastalıkları'nın Küresel Etkisi 2022 raporuna göre bronşektazinin Avrupa ve Kuzey Amerika’da her 100 bin kişide 67 ila 500 arasında insanda görüldüğünü belirtti. Türk Toraks Derneği Türk Toraks Derneği Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Züleyha Bingöl, erken tanının hastalığın ilerlemesini engellemede önemli bir yeri olduğunu açıkladı.

KRONİK BİR AKCİĞER HASTALIĞI

Bronşektazinin 100 bin kişide 67 ila 500 arasında insanda görüldüğünü ifade eden Prof. Dr. Züleyha Bingöl hastalığın her yaşta ortaya çıkabildiğini belirterek şunları söyledi: "Türkiye’de bu konuda yapılmış kapsamlı epidemiyolojik çalışmalar sınırlı olmakla birlikte, özellikle yaşlı popülasyonda ve tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonu geçiren bireylerde sıklığın yüksek olduğu gözlenmektedir. Her yaşta ortaya çıkabilen bronşektazi hem hastalar hem de aileleri üzerinde önemli bir yüke neden olmaktadır. Bronşektazi, akciğerlerdeki hava yollarının (bronşların) geri dönüşümsüz biçimde genişlemesi ve yapısal bozulmaya uğraması ile karakterize kronik bir akciğer hastalığıdır. Bu durum, bronşlarda balgam birikimine ve tekrarlayan enfeksiyonlara yol açarak solunum fonksiyonlarında ilerleyici bir kayba yol açar” dedi.

YAŞLILARDA TEKRARLAYAN ENFEKSİYONLARA DİKKAT!

Bronşektazinin çoğunlukla astım ya da KOAH ile birlikte ilerlediğini ve bu nedenle geç teşhis edildiğine dikkat çeken Türk Toraks Derneği Klinik Sorunlar Çalışma Grubu yürütme kurulu üyesi Doç. Dr. Derya Kocakaya, "Bronşektazi, her yaş grubunda görülebilmekle birlikte, özellikle altta yatan bağışıklık sorunları, tekrarlayan zatürre, tüberküloz gibi enfeksiyonlar, genetik geçişli kistik fibrozis, primer siliyer diskinezi gibi bazı hastalıklar sonrası gelişebilir. Hastalık, çoğu zaman astım ya da kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi sık görülen hastalıklara eşlik edebilir ancak bu hastalıklar ile birlikteliği hastalığın geç teşhis edilmesine neden olarak tedavi sürecini olumsuz etkiler ve hayat kalitesini düşürür” diye konuştu.

KRONİK ÖKSÜRÜK VE NEFES DARLIĞINA DİKKAT!

Doç. Dr. Kocakaya, hastalığın belirtilerini ise şöyle sıraladı: "En sık görülen belirtiler kronik öksürük, bol miktarda balgam çıkarma, nefes darlığı, tekrarlayan akciğer enfeksiyonları, hırıltılı solunum ve yorgunluktur. Kesin tanı hem hastalığın yerleşimi hem de ciddiyeti hakkında bilgi veren akciğer bilgisayarlı tomografi incelemesi ile konur. Tedavi edilmediğinde akciğer fonksiyonlarında ilerleyici kayıplara, kalıcı nefes darlığı ve fiziksel kısıtlılığa, sık ve uzun süreli antibiyotik kullanımı nedeniyle dirençli enfeksiyonlara ve hayat süresinde kısalmaya yol açabilir. Eşlik eden diğer kronik hastalıkları olan bireylerde hastalığın seyri daha ağır olabilmektedir."

ERKEN TANI BRONŞEKTAZİDE DE ÖNEMLİ

Erken tanının pek çok hastalıkta olduğu gibi bronşektazide de çok önemli olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Derya Kocakaya, "Enfeksiyonlar önlenebilir ve hastaların hayat kalitesi önemli ölçüde artırılabilir. Tedavide temel amaç tekrarlayan enfeksiyonların önlenmesi, balgam atılımının sağlanması ve hayat kalitesinin arttırılmasıdır. Enfeksiyonların önlenmesi amacı ile akut atakta uygun süre ile antibiyotik tedavisi, alevlenmelerin önlenmesi amacı ile koruyucu antibiyotik tedavileri ve grip ve pnömokok aşılamaları önem taşır. Balgamın atılmasını sağlamak amacı ile günlük fizyoterapi ve solunum egzersizleri önerilmektedir. Sınırlı ve tek taraflı bronşektazi varlığında, kontrol edilemeyen sık tekrarlayan enfeksiyonlar veya hava yolundan kanama gibi durumlarda cerrahi yöntemler de tedavi seçenekleri arasında akla gelmelidir. Avrupa Bronşektazi Kayıt Sistemi (EMBARC) ve benzeri global veri tabanları, hasta izlemine dair önemli bilgiler sunarak daha etkili ve kişiye özel tedavi yaklaşımlarının gelişmesine katkı sağlamaktadır" dedi.

TANI YOK, TEDAVİ YOK

Tanı koyulmamış bronşektazi hastalarının uzun süre tedavisiz kaldığını belirten Doç. Dr. Kocakaya sözlerini şöyle noktaladı, "Tanı koyulmada gecikme enfeksiyonlara, kalıcı akciğer hasarına ve hayat kalitesinde ciddi düşüşe neden olmaktadır. Bu noktada sağlık sistemimizde bronşektaziye yönelik farkındalık, düzenli takip programları ve fizyoterapi desteği gibi alanlarda gelişmeye ihtiyaç vardır. Türk Toraks Derneği olarak Dünya Bronşektazi Günü’nde, kronik öksürük ve balgam şikâyeti olan bireyleri hekime başvurmaya, sağlık çalışanlarını hastalığın tanı kriterleri ve tedavi algoritmaları konusunda güncel rehberlere başvurmaya, yetkili kurumları, bronşektazi hastaları için erken tanı-tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerinin yaygınlaştırılmasına destek olmaya çağırıyoruz."