Kudüs Zirvesi'nin gizli dinamiği: Türkiye'nin tarihi rakipleri, Tel Aviv'in yeni ortakları oldu

İsrailli The Jerusalem Post gazetesinde yayımlanan analize göre, Kudüs'te bir araya gelen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Yunanistan ve Kıbrıs Rum Kesimi liderleri, üçlü ortaklıklarının karakterini değiştiren yeni bir dönemi resmileştirdi. Haberde, yaklaşık 15 yıl önce, İsrail’in Türkiye ile ilişkilerinin bozulmasının ardından şekillenmeye başlayan bu ortaklığın ilk yıllarında "enerji iş birliği" ve "bölgesel diplomasi" söylemleriyle ifade edilse de, gelinen noktada Türkiye’nin bölgedeki artan askeri ve diplomatik gücüne dair endişelerle tanımlandığı belirtildi.

Kaydet

The Jerusalem Post’un bildirdiğine göre, İsrail, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi liderleri, Kudüs'te düzenledikleri son zirvede, başlangıçta enerji iş birliği çerçevesinde on beş yıl önce Türkiye ile bozulan ilişkilerin ardından temelleri atılan üçlü ortaklıklarını artık doğrudan güvenlik ve askeri iş birliğine kaydırdı. Bu ittifakın temel motivasyonu, bölgesel diplomasi ve enerji iş birliği söylemleriyle çevrelenmiş olsa da, özünde bölgedeki Türk askeri ve diplomatik etkinliğinin artmasından duyulan ortak endişe yatıyor. Üç ülke arasındaki iş birliğinin altyapı projelerinden istihbarat paylaşımına ve askeri koordinasyona dönüşmesinin ana itici gücü, Türkiye'nin Ege ve Akdeniz'de attığı adımlar oldu.

Kudüs Zirvesinin gizli dinamiği: Türkiyenin tarihi rakipleri, İsrailin yeni ortakları oldu

“ENERJİ PROJELERİ GÜNDEMDEN DÜŞTÜ, GÜVENLİK ODAĞA YERLEŞTİ”

The Jerusalem Post, “On yıl önce, doğal gazın sağladığı meşruiyetle Yunanistan ve Güney Kıbrıs ile yakınlaşan İsrail, bu iki ülkeyle arasını açan siyasi farklılıkları ortak çıkarlar sayesinde aşmıştı. O dönemde, üç ülkenin iş birliğini Türkiye’ye karşı bir ittifak olarak göstermekten kaçınmak için gaz boru hatları ve elektrik şebekesi bağlantıları gibi projeler öne çıkarılmıştı” ifadelerini kullanılarak, İsrail’in Güney Kıbrıs’ın ve Yunanistan ile yakınlaşmasının gerçek nedenin Akdeniz ve çevresinde artan Türkiye’nin askeri ve teknolojik gücüne dikkat çekti.

Analiz yazısında yüksek maliyetler, teknolojik yetersizlikler ve 2022’de ABD desteğinin çekilmesi gibi nedenlerle iddialı Doğu Akdeniz (EastMed) boru hattı projesinin gündemden düştüğü ve enerji projeleri ortaklığı sürdürme gücünü kaybettiği belirtilirken, “İsrail, Yunanistan ve Güney Kıbrıs arasındaki ilişkinin özü, yerini hızla gelişen güvenlik ve askeri iş birliğine bıraktı” denildi.

“TÜRKİYE’NİN BÖLGESEL ADIMLARI İTTİFAKI KESKİNLEŞTİRDİ”

Diğer taraftan, The Jerusalem Post’a göre ortaklığın başlangıcında arka planda tutulan Türkiye faktörü, son yıllarda yaşanan gelişmelerle birlikte ana gündem maddesi haline geldi. Haberde belirtilene göre, Yunanistan için, Akdeniz’deki deniz tatbikatları, Kıbrıs Rum Kesimi için, Türk askeri varlığı, İsrail için ise Türkiye’nin Suriye ve Libya’daki diplomatik ve askeri eylemlerinin, Lübnan ve Suriye hava sahasındaki operasyonel serbestliğini gelecekte zorlaştırabileceği ihtimali, bu üçlü arasındaki işbirliğini artırma gereksinimine neden oldu.

The Jerusalem Post, “Bu ortak tehdit algısının örtüşmesi, daha önce siyasi hassasiyet taşıyacağı düşünülen konuların açıkça konuşulmasına neden oldu. Geçtiğimiz haftalarda İsrail, Yunan ve Kıbrıs güçlerinden oluşacak üçlü bir ‘acil müdahale gücü’ kurulacağına dair çıkan ve resmi olarak yalanlanan haberler de, bu ülkelerin kriz anında birlikte hareket etme düşüncesini kamuoyuna yansıtması açısından dikkat çekti” ifaderiyle üçlünün ortak endişesinin kamuoyundaki etkisine vurgu yaptı.

Bununla birlikte haberde, gaz projelerinin bir araç olduğunu ancak üçlü ortaklığın kuruluş nedeninin en başından beri Türkiye olduğunu belirtildi. Enerji altyapı planları ortadan kalksa da; güvenlik iş birliği, savunma tedariki, istihbarat paylaşımı ve yakın diplomatik koordinasyonun ortaklığın daha kalıcı bir çekirdeğini oluşturduğu vurgulandı. Türkiye’nin bölgedeki eylemleri, üçlü ittifakın neden var olduğunu açıklayan ve mevcut bölgesel düzende bu hizalanmayı yönlendiren merkezi faktör haline geldiği ifade edildi.

ÖNERİLEN HABERLER