Suriye, Esad sonrası ilk seçime hazırlanıyor! Halk doğrudan oy kullanabilecek mi?

Suriye, Esad sonrası dönemde ilk parlamento seçimlerini gerçekleştirecek. Ancak halkın doğrudan oy kullanamayacağı ve cumhurbaşkanının atamalarıyla şekillenen sistem, parlamentonun bağımsızlığı konusunda ciddi soru işaretleri doğuruyor. Seçimler, üç ildeki ertelemeler ve Süveyda’daki mezhep gerilimleriyle gölgelenirken, sivil toplum kuruluşları sürecin sembolik ve temsiliyetten uzak olduğunu vurguluyor.
Suriye, Beşar Esad’ın devrilmesinin ardından ilk parlamento seçimlerini gerçekleştirecek, ancak seçimlerin kapsayıcılığı ve art arda yaşanan ertelemeler endişeye neden oluyor.
Ülke genelinde halk, Yasama Yetkisi’ni yürütecek Halk Meclisi için doğrudan oy kullanamayacak. Meclisin 210 sandalyesinin üçte ikisi, “seçim koleji” olarak adlandırılan özel organlar tarafından belirlenecek; kalan 70 sandalyeyi ise Suriye Cumhurbaşkanı Şara atayacak.
13 YILLIK ESAD REJMİ DEVRİLDİ: SURİYE'DE YENİ DÖNEM
Esad’ın 13 yıllık iç savaşın ardından 10 ay önce görevden alınmasının ardından Şara'nın liderliğindeki güçler yönetimi devraldı.
Şara, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada, Esad döneminde ve sonrasında işlenen tüm zulümlerin sorumlularının adalet önüne çıkarılacağını ve Suriye’nin “herkesin haklarını garanti eden yeni bir devlet ve kurumlar inşa ederek yeniden yapılanacağını” vurguladı.
BBC World'den edinilen bilgilere göre, seçimler, Haziran ayında Şara tarafından seçilen 11 üyeden oluşan Suriye Halk Meclisi Seçimleri Yüksek Komitesi gözetiminde gerçekleştirilecek. 60 ilçede belirlenen sandalye sayısı, 2010 yılı nüfus verilerine göre dağıtıldı. Sayım, ülkenin 600 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği ve 12 milyon kişinin yerinden edildiği iç savaşa girmeden önceki son nüfus sayımıydı.
Üç ildeki seçimlerin ertelenmesi nedeniyle, Pazar günü sadece 50 ilçedeki seçim koleji temsilcileri yaklaşık 120 sandalyeyi belirleyecek.
bin 500'den fazla adayın seçim koleji üyesi olması gerekiyor; “eski rejim veya terör örgütü destekçileri” ile “ayrılık, bölünme veya yabancı müdahale arayanlar” aday olamıyor.
Komite dışından Başkan tarafından atanacak 70 temsilci, parlamentonun bileşimini doğrudan etkileyecek. Geçen ay 14 Suriye sivil toplum kuruluşu, bunun parlamento üzerinde başkanın doğrudan etkisini artırdığını ve temsili yapısını zayıflattığını belirtti. Ortak açıklamada, “Bu yapı, parlamento üzerindeki yürütme otoritesinin hâkimiyetini kolaylaştırıyor ve seçmen iradesini yansıtmayan bir güç dengesine yol açıyor” denildi.
Şara, seçimlerin geçici bir dönem için düzenlendiğini ve belgelerin kaybolması ile nüfusun yarısının ülkede olmaması nedeniyle halk oylamasının uygulanmasının güç olduğunu savundu.
Süveyda'da çoğunluğu Dürzî olan nüfusla hükümet arasındaki gerilimler, Temmuz’daki mezhep çatışmalarının ardından yüksek seviyede devam ediyor. O dönemde Dürzî milisler ile Sünni Bedevi kabileleri arasında çıkan çatışmalarda binden fazla kişi hayatını kaybetmişti.