Market fiyatlarını sarsıldı, bazı ürünlerin fiyatı yüzde 300 arttı! 2025'in yaz ayında etiketler bu yüzden uçtu

2025 yılının yaz ayında, hava sıcaklıkları adeta anormal düzeyde seyretti. Birçok ülkede sıcaklık rekorları kırılırken, market fiyatları adeta sarsıldı. Avrupa merkezli araştırmacıların yayımladığı rapora göre, bazı ürünlerin fiyatları aşırı iklim olayları nedeniyle yüzde 300 arttı. İşte o ürünler ve fiyat artış oranları...
Avrupa merkezli araştırmacıların yayımladığı “Aşırı İklim Olayları, Gıda Fiyatı Sıçramaları ve Toplumsal Riskler” başlıklı yeni bir çalışmaya göre, iklim değişikliğinin yol açtığı aşırı hava olayları, dünya genelinde temel gıda ürünlerinin fiyatlarını ciddi şekilde artırdı.
FİYATLARDA REKOR ARTIŞLAR
Araştırmada; sel, fırtına ve sıcak hava dalgaları gibi aşırı iklim olaylarının kahve, kakao ve pirinç gibi ürünlerin fiyatlarında sert artışlara neden olduğu bildirildi. Vietnam’da 2024 Şubat’ında yaşanan sıcak hava dalgası nedeniyle robusta kahvesinin fiyatı Temmuz ayında yüzde 100 arttı. Benzer şekilde, Endonezya’da 2023’teki kuraklık sonrası pirinç fiyatlarında yüzde 16’lık artış gözlemlendi.
BİRÇOK ÜRÜNÜN FİYATINDA YÜKSEK ARTIŞ
Güney Avrupa’da 2022-2023 arasında yaşanan şiddetli kuraklık, zeytinyağı fiyatlarını AB genelinde yüzde 50 oranında yükseltti.
Birleşik Krallık’ta 2024 başlarında artan yağışlar patates fiyatlarını yüzde 22 artırırken, Doğu Asya’da Japonya, Çin, Hindistan ve Güney Kore’yi etkileyen sıcak hava dalgaları lahana fiyatlarının Eylül 2024’te yüzde 70 artmasına yol açtı.
FİYAT YÜZDE 300 ORANINDA ARTTI
Pakistan’da 2022’deki seller kırsal bölgelerde gıda fiyatlarını yüzde 50 artırırken, Hindistan’da 2024 Mayıs ayında yaşanan sıcak hava dalgası soğan ve patates fiyatlarını sırasıyla yüzde 89 ve yüzde 81 oranında yükseltti. Avustralya’da 2022’deki seller marul fiyatlarını yüzde 300, Güney Afrika’da 2024’teki sıcak hava dalgası ise mısır fiyatlarını yüzde 36 artırdı.
Etiyopya’da 2022’deki kuraklık sonrası 2023’te gıda fiyatlarında yüzde 40’lık bir artış yaşandı. ABD’de sebze üretiminin yüzde 40’ından fazlasını sağlayan Kaliforniya ve Arizona eyaletlerinde 2022’deki kuraklık, sebze fiyatlarını Kasım 2022 itibarıyla yüzde 80 oranında yükseltti.
KÜRESEL ETKİLER VE SOSYAL YANSIMALAR
Meksika’da 2023 yılında yaşanan kuraklık, 2024 başından itibaren meyve ve sebze fiyatlarının yüzde 20 artmasına neden oldu.
Dünya genelinde kahve fiyatları ise Brezilya’daki kuraklık nedeniyle Ağustos 2024’te yüzde 55 oranında yükseldi. Küresel kakao üretiminin yüzde 60’ını sağlayan Gana ve Fildişi Sahili’nde 2023’te başlayan kuraklık ve 2024 Şubat’ındaki sıcak hava dalgaları sonucu kakao fiyatları Nisan 2024’te yüzde 300’e yakın arttı.
GIDA ENFLASYONU SOSYAL RİSKLERİ DE BERABERİNDE GETİRİYOR
Çalışmada, iklim krizinin tetiklediği bu fiyat artışlarının sadece ekonomik değil, aynı zamanda sosyal riskler doğurduğuna dikkat çekildi. Özellikle düşük gelirli hanelerde gıda güvenliğinin tehdit altına girdiği, beslenme yetersizliği nedeniyle sağlık sisteminin ve kamu harcamalarının baskı altına girdiği vurgulandı. Ayrıca, gıda fiyatlarındaki artışın genel enflasyonu da tetikleyerek, gelişmekte olan ülkelerde makroekonomik istikrarı tehdit ettiği belirtildi.