Nijer, Pakistan, Kazakistan, Libya, Irak! Yurt dışında da gaz, petrol ve maden arıyoruz

Yapay zekâ, veri merkezleri ve elektrikli araçların yanı sıra soğutma amaçlı elektrik kullanımı, elektrik ihtiyacını beklentilerin ötesine taşıdı. Enerji Bakanlığı hem bugün ve gelecekte oluşacak elektrik talebi hem de doğalgaz ve petrolde dışa bağımlılığı azaltmak için yurt içi ve dışında dev projelere imza atıyor. Karadeniz ve Akdeniz’in yanı sıra, uluslararası anlaşmalarla da birçok ülkede gaz, petrol ve maden aramaları yoğunlaşacak...

CANAN ERASLAN - Enerji, bütün dünyanın en önemli gündem maddelerinden biri. Enerji Bakanlığı da, enerjinin yapay zekâ, veri merkezleri ve elektrikli araçlar sebebiyle katlanan enerji talebini karşılamak, arz güvenliğini garanti altına alabilmek, enerji ithalatının sebep olduğu cari açığı en aza indirmek ve devamında enerjide dışa bağımlılığı bitirmek için yeni adımlar atıyor. Bu adımların başında hem yurt içi hem de yurt dışında doğalgaz ve petrol aramaları gelecek. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, dün medya mensuplarıyla buluşmasında, 2025’te gerçekleştirilen yatırımlarla, 2026’ya dair hedef ve öngörülerini paylaştı. Bayraktar, yurt dışı arama faaliyetlerinin petrol ve gazın yanı sıra bakır, altın gibi kıymetli madenler ve kritik madenlerde gerçekleşeceğini ifade etti.

AFRİKA’DA ALTIN YATIRIMI

Bayraktar “Biraz sonra Nijer Dışişleri Bakanını ağırlayacağız. Nijer’de malum altın yatırımımız var MTA-IC ile. Biz o yapıyı değiştirerek Eti Maden ile MTA-IC’yi bir araya getirdik. Bu şirketlerimiz Afrika’da, Orta Asya’da, dünyanın farklı yerlerinde aktif olacaklar. Pakistan’da petrol ve doğalgaz alanında anlaşma imzaladık beş sahada. Pakistan’da madende de olmak istiyoruz. Yani hem ülkesinde hem dışarıda kaynak teminine çalışıyoruz” dedi. Irak, Libya, Kazakistan ve diğer bazı ülkelerle somut projeler üzerinde çalıştıklarını, bunların sırasıyla kamuoyuyla paylaşacağını dile getiren Bayraktar “Türkiye Petrolleri artık 2028’e giderken günlük 500 bin varil petrol ve gaz üreten şirket olacak gibi görünüyor hiç yeni keşif olmasa bile” dedi.

DİYARBAKIR’DA 250 BİN VARİL

Türkiye’nin petrol tüketiminin günlük 1 milyon varil seviyesinde olduğunu hatırlatan Bakan Bayraktar “Günlük yerli üretimi bu seviyeye çıkarmak için iki şey yapabilirsiniz. Birincisi şirket satın alma, ikincisi, Karadeniz’de yeni bir keşif. Diyarbakır’ın potansiyelinin günlük 250 bin varile gidebileceğini düşünüyorum. Karadeniz’de bu sene 6 yeni sontaj yapacağız. Bunları kendi gemilerimizle yapacağız. Samsun ve Ordu açıklarında var. Oradan gelebilecek rezervin üretimi 2029’u bulabilir. Dışarıdaki ortaklıklar var. Pakistan’da denizde sondaj yapacağız. Somali’de de 2026’da sondaj yapacağız. İki gemimiz var. Bir tanesi Karadeniz’e gidecek, biri de Akdeniz’e. Bir diğer operasyonumuz Libya olabilir. Arayacağız, satın alacağız, yurt dışında da varlığımızı artıracağız” diye konuştu.

Dünyada yeni savaşların sebebi olacağına dair iddiaların bulunduğu Nadir Toprak Elementleri (NTE) için Beylikova’da tesis temelinin atılacağını söyleyen Alparslan Bayraktar “Bunlara aslında ‘kritik madenler’ dememiz lazım. Eti Maden’i bizim ‘millî maden şirketi’ olarak konumlandırmamız gerekiyor. Sadece bor etrafında sıkışmış durumda. Hâlbuki 90 yıllık bu güzide şirketimiz. Bor madenini katma değerli hâle dönüştürüyor. Bakırı, altını çıkarın, altın madeninde olan şirket neden olmasım?” dedi.

8 MİLYON HANENİN GAZI KARADENİZ’DEN

Bakan Bayraktar’ın verdiği bilgiye göre, Gabar’da çok önemli rezerv var, günlük üretim 80 binde. Sakarya Gaz Sahası’nda 2026, üretimin 2 katına çıktığı yıl olacak. 2028’de devrede olacak ve üretim 4 katına çıkacak. Dolayısıyla üretim 2 katına çıkarken 8 milyon hanenin doğalgaz ihtiyacını kendi gazımızla karşıladığımız sürece gidiyoruz. Böylece 3,2 milyar dolarlık bir ithalatı önlemiş olacağız” dedi.

SANAYİCİ VE TURİZMCİYE GÜNEŞ KAPASİTESİ

Bayraktar, sanayiciye de müjde verdi: Yenilenebilir enerjide 2035 için 120 bin megavat hedefine ulaşmak için bu yıl yapılan santraller 2026’da da devam edecek. Bu sene yaklaşık 6.500 megavat güneşle bitireceğiz. 2035 hedefini tutturmak için her sene 7-8 bin kapasiteyi devreye almamız gerekiyor rüzgâr ve güneşte. Bu yılı rüzgârda 2.000, güneşte 5.900-6.000 megavatla bitireceğiz. Ayrıca sanayiciler için öz tüketimleri için santral kurmak istiyor. Anlara yeniden çatılardan başlamak üzere kapasiteleri açacağız. Turizm tesisleri de aynı şekilde tüketimleri için tesis kuruyorlar.

İSPANYA, PORTEKİZ GİBİ OLMAYACAĞIZ

Enerji Bakanı Bayraktar, “enerjinin otobanları” olarak ifade ettiği altyapıya önemli yatırım yapacaklarını belirterek “Elektrik Üretim AŞ’nin elinde Atatürk Barajı, Karakaya, Keban var. Bu yüzeyler belki özel sektörle belki EÜAŞ eliyle 3000 megavata yakın bir yüzer GES’i hayata geçirmek istiyoruz. Yüzer GES’ler için de 2026’da başlayacağız. Yüzer GES’ler aynı zamanda buharlaşma yoluyla su kaybının da önüne geçecek. Bir ay elektriksiz kalan İspanya, Portekiz gibi olmamak için yatırıma devam. Beş yılda 1 trilyon lira civarında yatırım öngörümüz var. Kesintisiz enerji kaynağı Akkuyu da bu yıl devreye girecek” dedi.

ELEKTRİK VE GAZDA DESTEK SÜRECEK

Elektrikte sübvansiyon desteği, 4 bin kilovatsaat ve altındaki tüketim bedellerinde devam edecek. Bakan Bayraktar, 2023 ve 2024’te 1 trilyon lirayı bulan destek verildiğini, bunun 2025’te 650 milyar lira olduğunu, 2026’da ise 400 milyar lira civarında öngörüldüğünü söyledi. Bayraktar’ın verdiği bilgiye göre destekler daha çok dar, düşük ve sabit gelirliler için sağlanacak. Aynı zamanda soğutma ihtiyacı duyan illerle, kışı sert geçiren illerde de destek planlamaları yapılabilecek.