Üniversitelerin insansız hava aracı mesaisi! İlk milli İHA'lar (18 Temmuz 2004) — BİR ZAMANLAR TÜRKİYE

Gençliğin büyük heyecanla takip ettiği TEKNOFEST ruhunu yıllar öncesinden yansıtan bir "insansız hava aracı" (İHA) projeleri haberi gazetemizin arşivinde dikkat çekiyor. Bir zamanlar Türkiye'de üniversitelere büyük destekler verildi. Peki sonra ne oldu? Gelin Türkiye'nin ilk İHA çalışmalarına ve üniversitelerin İHA mesaisine yakından bakalım...

Kaydet

🔴BİR ZAMANLAR TÜRKİYE — Türkiye Gazetesi, 55 yıl boyunca milli ve manevi değerlerle bilim, savunma ve milli teknoloji alanındaki gelişmeleri okurlarına aktardı. Gençliğin büyük bir heyecanla takip ettiği TEKNOFEST ruhunu yansıtan çalışmalar da gazetenin sayfalarında geniş yer buldu.

Bugün uçak tasarımından savunma sanayiine, teknolojik araştırmalardan afet bölgelerinde kullanılacak çözümlere kadar geniş bir alandaki projeler, hem ülkenin geleceğine hem de gençliğin hayallerine ışık tutuyor. Ancak TEKNOFEST'ten önce yaşanan zor dönemler çabuk unutuluyor.

Üniversiteler, sanayi kuruluşları ve devlet işbirliğiyle geliştirilen insansız hava araçları da bunlardan biri olarak gazetemizin arşiv sayfalarında dikkat çekiyor.

18 Temmuz 2004 tarihli Türkiye gazetesi haberinde İHA projelerine verilen büyük destek şöyle aktarılıyor:

İNSANSIZ TÜRK UÇAĞI

Üniversiteler ve sanayi kuruluşlarının işbirliğiyle üretilecek "İnsansız Hava Aracı" projesi hız kazandı. 3 yılda hazırlanacak araç, trafik kontrolünden doğal afetlere kadar birçok alanda kullanılacak. ODTÜ’nün koordinatörlüğünde bir araya gelen üniversiteler ve sanayi kuruluşları, Türkiye'nin yerli tasarım "insansız hava aracı"nı üretmek için çalışmalarını hızlandırdı. İnsansız hava araçları, üzerlerine yerleştirilecek kamerayla "keşif, gözetleme ve hedef" tespiti yapacak. Bu araçların, trafik kontrolünden kaçakçılığı önlemeye kadar geniş kapsamlı kullanım alanı bulunuyor. İnsansız hava araçlarının, özellikle doğal afetlerden sonra bölgenin görüntülerini aktararak hasar tespiti yapılmasını sağlamada büyük yarar sağlayacağı bildirildi.

Üniversitelerin insansız hava aracı mesaisi! İlk milli İHA'lar (18 Temmuz 2004) — BİR ZAMANLAR TÜRKİYE - 1. Resim

DESTEK BÜYÜK

"İnsansız Hava Aracı Projesi"ni, ODTÜ Havacılık ve Uzay Mühendisliği Bölümü’nün koordinatörlüğünde bir araya gelen Boğaziçi, Konya Selçuk, Trakya ve Gazi üniversiteleri yürütüyor. Devlet Planlama Teşkilatı'nın kaynak sağladığı projeye, Türk Hava Kurumu, TAI, TUSAŞ, ASELSAN, ROKETSAN ve ODTÜ Teknokent’teki GATE Elektronik gibi kuruluşların yanı sıra bu alanla ilgili KOBİ’ler de destek veriyor.

Araçlar, 2 değişik modelde tasarlanıyor. Bunlardan birisi 5-10 kilometre menzilli ve yaklaşık 1 saat havada kalış süresine sahip olacak. Diğeri de daha büyük boyutta ve en az 100 kilometre menzilli olacak. Bu tip ise havada daha fazla süre kalabilecek. Araçlar, pistten kalkış-iniş yapabilecek veya bir fırlatıcıyla atılıp paraşütle inebilecek şekilde tasarlanacak. Proje çerçevesinde, hava araçlarını yerden kullanacak "pilot"un eğitimi için simülatör de üretilecek.

Üniversitelerin insansız hava aracı mesaisi! İlk milli İHA'lar (18 Temmuz 2004) — BİR ZAMANLAR TÜRKİYE - 2. Resim

3 SENEDE HAZIR

Projenin koordinatörü ODTÜ Havacılık ve Uzay Mühendisliği Bölümü Başkanı Prof. Dr. Nafiz Alemdaroğlu, projeyi bu sene başında hazırlamaya başladıklarını belirterek, "3 senenin sonunda Türkiye'ye iki ayrı tip insansız hava aracını kazandırmak istiyoruz" dedi. Araçların kullanım alanlarının çok geniş olduğunu ifade eden Alemdaroğlu, şunları kaydetti:

"Hava araçlarını doğal afet sonrası hasar tespiti için görüntü çekmede, iletişim sağlamada, trafik kontrolünde, sınır emniyeti için gözetlemede, nümünayişlerde, orman yangınlarında, zirai mücadelede kullanmak mümkün. Örneğin bir deprem olduğunu düşünün. Deprem bölgesine ulaşmanın, iletişimi sağlamanın zor olduğu durumlarda bu uçaklardan yararlanılabilir."

Üniversitelerin insansız hava aracı mesaisi! İlk milli İHA'lar (18 Temmuz 2004) — BİR ZAMANLAR TÜRKİYE - 3. Resim

ÜNİVERSİTELERİN İHA MESAİSİ

1992 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Türkiye’de insansız hava araçları üzerine akademik bazda ilk araştırmalardan bazılarını gerçekleştirdi. Bu dönemde sabit kanatlı, küçük boyutlu insansız hava aracı prototipleri üretildi ve çalışmalar daha çok otomatik uçuş kontrol sistemleri üzerine yoğunlaştı.

1996’da İstanbul Teknik Üniversitesi Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi’nde öğrenciler ve akademisyenler, ilk küçük ölçekli insansız hava araçlarını geliştirmeye başladı. Bu yıllarda tasarlanan araçlar, rüzgâr tüneli testleri ve deneysel uçuşlarla sınırlı kaldı.

2000 yılına gelindiğinde Selçuk Üniversitesi’nde öğretim üyeleri ve öğrenciler, deneysel amaçlı insansız uçak projeleri üzerinde çalışmaya başladı. Kısa menzilli ve elektrik motorlu bu araçların ilk uçuş denemeleri de aynı dönemde gerçekleştirildi.

2003 yılında Anadolu Üniversitesi Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi, pilotaj ve uçak mühendisliği eğitimine paralel olarak insansız hava aracı tasarımlarına yöneldi. Bu yıllarda üniversitenin geliştirdiği projeler, daha çok eğitim ve gözlem amaçlı küçük sistemlerden oluşuyordu.

2005’te Hacettepe Üniversitesi, otonom kontrol sistemleri ve İHA yazılımları üzerine çalışmalar yürüttü. Bu süreçte GPS destekli ilk otomatik uçuş denemeleri gerçekleştirildi.

2007’de Yıldız Teknik Üniversitesi öğrencileri, TÜBİTAK destekli yarışmalara katılmak amacıyla sabit kanatlı insansız hava aracı prototipleri geliştirdi. Bu araçların menzili birkaç kilometreyle sınırlıydı.

2010 yılında Erciyes Üniversitesi bünyesinde hem döner kanatlı (helikopter tipi) hem de sabit kanatlı insansız hava aracı projeleri yapıldı. Bu projeler özellikle şehir içi gözetleme ve haritalama amaçlı olarak tasarlandı.

2016 sonrasında ise TEKNOFEST ve TÜBİTAK yarışmalarıyla birlikte üniversiteler İHA çalışmalarında büyük bir ivme kazandı. İTÜ, ODTÜ, Selçuk, YTÜ, Gazi, Erciyes ve daha birçok üniversite öğrencisi kendi araçlarını geliştirerek yarışmalara katıldı. Bu dönemde sabit kanatlı, döner kanatlı ve hibrit (VTOL – dikey kalkış yapabilen) insansız hava araçları ortaya çıktı.

Bugün pek çok üniversitede gençler ve akademisyenler uçak teknolojisi ve yeni hava sistemlerine zihin yorarak çalışmaya devam ediyor. Geliştirilen projeler TEKNOFEST'te görücüye çıkarak destekleniyor.

Editör: ALİ TÜFEKÇİ

Yayın Tarihi | 20 Eylül, 2025 - 12:00

Bizi Takip Edin

YORUMLAR